Bitlis Gölleri

Bitlis Gölleri

Bitlis Gölleri

1- Vangölü

3765 km2 alanı ile Türkiye’nin en büyük gölüdür Vangölünün 1876 km2’si İlimiz sınırları içinde bulunmaktadırOluşum itibarı ile tektonik ve volkanik set gölüdür Deniz seviyesinden yüksekliği 1700 metredirderinliği 100 metreyi aşmaktadırVangölü üzerinde Tatvan Van arasında Feribot seferleri yapılamaktadır Vangölü sodalı olmasından dolayı balık çeşidi bulunmamakta yalnızca kendisine has “Vangölü İnci Kefali” yaşayabilmektedir

Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü'nün üçte ikisi Bitlis sınırlan içinde olup Doğu Anadolu Bölgesi'nde Van Kapalı Havzasının ortasında yer alır Göl yüzeyinin yükseltisi 1646 m yüzölçümü 3713 km^'dir Van Gölü'nün en gen geniş yer Tatvan ile Bendimahi Suyu'nun göle döküldüğü kesim arasında 125 km'dir Arpat Çayının ağzıyla İskele Bumu arasındaki genişlik de 60 km kadardır Gölün en derin yeri 100 m'yi aşmaktadır

Van Gölü çevredeki yüksek dağlardan inen çok sayıda akarsuyla beslenir Göle dökülen en önemli akarsular Karasu Hoşap Suyu ve Bendimahi Suyu'dur Gölün dışanya akan bir ayağı olmadığından suyu acı tuzlu ve sodalıdır Su düzeyi ilkbahar ve yaz başlannda yükselir sonbaharda 30-50 cm kadar düşer Van Gölü yüksekliği 2-3 m'yi bulan dalgalan yolcu ve yük taşıyan gemileri iskele ada yanmada koy ve körfezleriyle küçük bir denizi andmr

III jeolojik dönemin ikinci yansında Van Gölü'nün oluştuğu çanakla Muş Ovası'nı ve günümüzdeki Nemrut Dağının yayıldığı alam kapsayan 7 knf'lik büyük bir çanak bulunmuştur Tektonik bir çukur içinde yer alan Van Gölü çanağı zamanla sularla dolmuştu Ancak bu sular Murat Vadisi aracılığıyla dışanya boşalıyordu IV jeolojik dönemde bu büyük çanağın bir kesiminde günümüzdeki Nemrut Dağı bir yanardağ olarak yığılmaya başlamış böylece Van Gölü Çanağı'nın Muş Ovası'yla bağlantısı kopmuştur Daha sonra Murat Irmağı'nm ağzının lavlarla tıkanması sonucunda yörenin dışa akışı kesilince Van Gölü oluşmuştur

Van Gölü klorlu sülfatlı ve karbonatlı göller grubuna girer Suyu oldukça tuzlu olan göl suyunda aynca yüksek oranda soda vardır Göl suyunun %59 oranında sodyum karbonat %38 oranında sodyum klorür %04 oranında magnezyum klorür %03 oranında magnezyum sülfat %01 oranında kalsiyum sülfat ve %01 oranında potasyum klorür içerdiği saptanmıştır

Van Gölü'nün kıyılan oldukça girintili-çıkıntılıdır Bunun nedeni sulann geçmişte sık sık alçalıp yükselmesidir Ayağı olmayan Van Gölü'nde su düzeyini bu çanağa dökülen sular ve buharlaşma belirlediğinden bu etmenlere bağlı olarak su düzeyi zaman zaman yükselmiş alçalmıştır Sular yükseldikçe alçak yerlere sokulmuş yüksek yerlere girememiştir Böylece göl kıyısında küçük koy ve yarımadalar oluşmuştur Bununla birlikte akarsuların döküldüğü kesimlerde bu akarsuların taşıdığı alüvyonlar nedeniyle kıyılar daha düz ve sığdır Gölün güney kıyılan dik ve kayalıktır Burada birçok koy yanmada ve burun vardır

Van Gölü'nde Akdamar Kuşadası Çarpanak ve Gadir adlı 4 ada vardır Bunlar su düzeyinin yükselmesiyle yanmada uçlannın kesilip buradan aynlmasıyla oluşmuş adalardır Van Gölü'nde yılda 100-150 ton kadar balık üretilir Balılar nisan ortalarından haziran sonlanna kadar açıklardan akarsu ağızlanna gelir yumurtalannı tatlı sulara bıraktıktan sonra açıklara dönerler nisan mayıs ve haziran Van Gölünde balık avlanma mevsimidir Yörede "gogort" adıyla anılan sazan türü balıklarla göle dökülen tatlı su ağızlannda yaşayan inci kefalı başlıca balık türlerini oluşturur

2- Nemrut Krater gölü

Amerika’daki krater gölünden sonra dünyanın ikinci büyük krater gölüdür Soğuk ve sıcak sular ile her an harekete geçecekmiş gibi buhar fışkırtan bir doğa harikasıdırdeniz seviyesinden yüksekliği 2442 metrede bulunan krater gölü çevresinde Yeşil Göl Ilık Göl ve buna benzer dört göl bulunmaktadır Bu göller yağan kar ve yağmur su ile beslenmektedirler

2002 yılında 1 derece doğal sit alam olarak belirlenen Nemrut Kalderası Van Gölü havzasının batısında Bitlis ilinin Tatvan Ahlat ve Güroymak ilçeleri arasında yer almaktadır

Nemrut'ta patlamalar sonucunda oluşan kraterin ağız genişliği 48 knf taban genişliği 36 knf olan Nemrut Kalderası'nda deniz seviyesinden 2247 m yükseklikteki krater alam içinde ikisi büyük toplam 5 tane göl bulunmaktadır Türkiye'nin en büyük krater gölü olan Soğuk Göl 13 km^'lik yüzölçümüyle Nemrut Dağı Krateri'nin yaklaşık üçte birini kaplamakta olup yanmay biçimindedir Kar ve kaynak sulanyla beslenen ve yer yer oldukça derin olan Nemrut Gölünün sulan tatlıdır Derinliği ortalama 100 m ve en derin noktası 155 mdir Göl çevresinde Aşkıran sıcak sular ve kaplıcalar volkanik faaliyetlerin son izleridir

3- Nazik gölü

Van Gölüne 25 km kadar uzaklıktadır ve Ahlat ilçesinin kuzeybatısında yer alır 30 km2 alana sahiptir Denizden 1876 metre yüksekliğe ve 40-50 metre derinliğe sahip olan gölde aynalı sazan ve inci kefali yetiştirilmektedir

4- Arin gölü

Adilcevaz İlçe merkezinin 10 km doğusunda bulunan göl Van Gölüne yakındır13 km2 alana sahip olan gölün suyu sodalıdır

5- Aygır gölü

Adilcevaz İlçesi ile Süphan Dağı arasında bulunan göl 35 km2 alana sahiptir gölde alabalık yetiştirilmektedir