Muş Lalesi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Muş Lalesi

Muş Lalesi

MUŞ LALESİ

Lale zambakgillerdendir

Yaprakları uzun mızraksıdır

Sapının üstünde tek bir çiçek bulunur

Çiçekler çok çeşitli renklerde olduğu gibi alacalıda olabilir

Muş lalesi ise kırmızı mızraksı bir yapıya sahiptir

Türlü renklerde güzel çiçekler veren lale bir süs bitkisidir

Anavatanı İlimizin de yer aldığı Batı Asya olan lale ilk olarak anavatanı Türkiye’de yetiştirilmiş bu arada bir hayli geliştirilmiştir

Bir döneme adını varan lale çiçeği ilk defa VI

YY

Yurdumuzdan Avrupa’ya götürülmüştür

Çiçeğin adı da Avrupa dillerine biçimi sarığı andırdığı için “Tülbent” sözünden gelmiş laleye “Tulipe” denilmiştir

Yurdumuzda en çok VII

YY

lale yetiştirme işine büyük önem verilmiş en güzel laleler İstanbul Saraylarının başlıca süsü haline gelmiştir

O zaman çiçek meraklılarının en büyük amacı görülmemiş renklerde yeni laleler yetiştirmekti

Her lale cinsinin bir ismi olurdu

O dönemlerde Avrupa’dan İstanbul’a çeşitli laleler getiriliyordu

Yüksek fiyatta alıcı bulan lale için zamanın hükümeti fiyat artışını durdurmak için narh koymak zorunda kalmıştır

Lalenin böylesine geniş bir yayılış alanı bulması süsleme sanatlarında mimarlıkta motif olarak kullanılmasını da sağlamıştır

Çeşme cami ve türbelerde lale şekilleri işlenmiştir

Lalenin anavatanından olan İlimizde yanlış hasat ve tarım alanlarının genişlemesi ile lale alanları hızla daraltılmıştır

Muş lalesi hemcinsleri gibi soğandan yetişir

İlkbaharda Nisan sonu ile Mayıs başlarında çiçek açar 15 gün gibi kısa bir ömrü vardır

İşte bu dönem içerisinde nefesleri kesecek güzellikte bir manzara oluşur

Kışın lale soğanları soğuktan kaçarak toprağın derinliklerine çekilirler her soğandan bir tek lale çıkar

Muş Lalesi özeliğini kaybetmemiş fakat lale bitkisinin soğan yaprak ve çiçeklerinde kalbe etki eden Tulip alkoloidinin bulunması nedeni ile soğanları ile birlikte hasat edilmiştir

Ayrıca tarım alanlarının genişlemesi ile lale alanlarının hızla azalmıştır

Çiçek tohumundan lale yetiştirilmesi 3–6 yıl gibi bir sürede çiçek verdiği göz önüne alınarak Muş Lalesinin yok olmasını önlemek üzere lale alanları koruma altına alınmıştır

İlki 2000 yılında lale festivali her yıl 29–30 Nisan tarihlerinde yapılmaktadır

10-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Muş Lalesi Muş Lalesi Muş Lalesi MUŞ LALESİ Lale zambakgillerdendir Yaprakları uzun mızraksıdır Sapının üstünde tek bir çiçek bulunur Çiçekler çok çeşitli renklerde olduğu gibi alacalıda olabilir Muş lalesi ise kırmızı mızraksı bir yapıya sahiptir Türlü renklerde güzel çiçekler veren lale bir süs bitkisidir Anavatanı İlimizin de yer aldığı Batı Asya olan lale ilk olarak anavatanı Türkiye’de yetiştirilmiş bu arada bir hayli geliştirilmiştir Bir döneme adını varan lale çiçeği ilk defa VI YY Yurdumuzdan Avrupa’ya götürülmüştür Çiçeğin adı da Avrupa dillerine biçimi sarığı andırdığı için “Tülbent” sözünden gelmiş laleye “Tulipe” denilmiştir Yurdumuzda en çok VII YY lale yetiştirme işine büyük önem verilmiş en güzel laleler İstanbul Saraylarının başlıca süsü haline gelmiştir O zaman çiçek meraklılarının en büyük amacı görülmemiş renklerde yeni laleler yetiştirmekti Her lale cinsinin bir ismi olurdu O dönemlerde Avrupa’dan İstanbul’a çeşitli laleler getiriliyordu Yüksek fiyatta alıcı bulan lale için zamanın hükümeti fiyat artışını durdurmak için narh koymak zorunda kalmıştır Lalenin böylesine geniş bir yayılış alanı bulması süsleme sanatlarında mimarlıkta motif olarak kullanılmasını da sağlamıştır Çeşme cami ve türbelerde lale şekilleri işlenmiştir Lalenin anavatanından olan İlimizde yanlış hasat ve tarım alanlarının genişlemesi ile lale alanları hızla daraltılmıştır Muş lalesi hemcinsleri gibi soğandan yetişir İlkbaharda Nisan sonu ile Mayıs başlarında çiçek açar 15 gün gibi kısa bir ömrü vardır İşte bu dönem içerisinde nefesleri kesecek güzellikte bir manzara oluşur Kışın lale soğanları soğuktan kaçarak toprağın derinliklerine çekilirler her soğandan bir tek lale çıkar Muş Lalesi özeliğini kaybetmemiş fakat lale bitkisinin soğan yaprak ve çiçeklerinde kalbe etki eden Tulip alkoloidinin bulunması nedeni ile soğanları ile birlikte hasat edilmiştir Ayrıca tarım alanlarının genişlemesi ile lale alanlarının hızla azalmıştır Çiçek tohumundan lale yetiştirilmesi 3–6 yıl gibi bir sürede çiçek verdiği göz önüne alınarak Muş Lalesinin yok olmasını önlemek üzere lale alanları koruma altına alınmıştır İlki 2000 yılında lale festivali her yıl 29–30 Nisan tarihlerinde yapılmaktadır