İğdır İli İlçeleri

Iğdır İli İlçeleri

Iğdır İli İlçeleri

Iğdır İli'nin 1236 km2'lik yüzölçümüile en büyük ilçesi durumunda bulunan Tuzluca ilçesinin ilk ismi "Kulp" olupilçe 7 Ekim 1920 tarihinde Rus işgalinden kurtarılmıştır 1924 yılından itibaren"ilçe" statüsünde olan Kulpun 1934 yılında yapılan yeni düzenlemelerdeilçede bulunan kaya tuzundan esinlenerek ismi "Tuzluca" olarakdeğiştirilmiştir

Ermenistan ile 18 km'lik hududu bulunanilçenin merkez nüfusu 2000 yılı nüfus tespiti sonuçlarına göre 8827'dir 1990yılı merkez nüfusu 7698 olan ilçenin 1990-2000 dönemindeki nüfus artışı %1466olmuştur

Köy yollarının söz konusu arazi yapısından dolayı standartlara uygun olmamasınedeniyle özellikle kış aylarında ilçenin hemen hemen tüm köyleriylebağlantısının kesilmesi en önemli sorunlarından birini oluşturur Diğer önemlibir sorun da içme ve sulama suyu sorunudur İlçe köylerinin 65'inde içme suyu mevcutancak yetersiz olup 16'sında sağlıklı içme suyu bulunmamaktadır

BURADA RESİM VAR

Tuzluca'nın Düşman İşgalinden Kurtuluşunun Yıl Dönümü TörenlerindenGörüntüler

Merkez belediyesi dışındabelediye idaresi bulunmayan ilçenin 81 köyü 16 mezrası bulunmaktadır İlçede 4sağlık ocağı 13 sağlık evi mevcut olup bu birimlerde l hekim 6 hemşire 12 ebel laborant l sağlık memuru ve 11 yardımcı personel bulunmaktadır 30 yataklı DevletHastanesinin inşaatı ise halen devam etmektedir

İlçe merkezinde 1055 abonelik otomatiktelefon santralı mevcut olup Gaziler'de 424 Pirli Güllüce ve Üçkaya köylerinde254'er adet olmak üzere dört köyde toplam 1186 abonelik telefon santralıbulunmaktadır Tuz yatakları bakımından çok zengin olan ilçede bu yataklar; Tekelidaresince işletilmektedir Ancak ilkel yöntemlerle çıkarılan tuz ham olarakpiyasaya sürülmektedir Ayrıca ilçede; 50 kişinin istihdam edildiği bir adet tuğlafabrikası bulunmaktadır Fabrikanın günlük üretimi 40000 adet olup %40 kapasiteile çalışmaktadır Güvenlik ve asayişin teminatı olarak Jandarma Komutanlığı veEmniyet Amirliği'nin bulunduğu ilçede 2 adet de banka şubesi bulunmaktadır

Cumhuriyetin ilanından hemen sonrayürürlüğe giren 1924 Anayasasının 89 maddesinde yer alan "Türkiye coğrafidurumu ve ekonomik ilişkileri bakımından illere iller ilçelere ilçeler bucaklara vebucaklar da köylere ayrılır" hükmü gereğince ülkemizin idarî yapısındayeni bir düzenlemeye gidilmiştir Bu düzenlemeye göre ülkemiz yönetim organizasyonubakımından il (vilayet) ilçe (kaza) bucak (nahiye) ve köy yönetim birimlerineayrılmıştır Ancak 1978'de yapılan bir düzenlemeyle Bucaklar kaldırılarak"Muhtarlık" birimi şekline getirilmişlerdir

Cumhuriyetin ilk yıllarında 1924 Anayasası ile yapılan bu düzenlemelere göreIğdır da bir nahiye durumuna getirilerek "Beyazıt Valiliği"nebağlanmıştır 1934 yılına kadar Beyazıt (Doğubeyazıt) Valiliği'ne bağlı birnahiye olarak kalan Iğdır bu tarihten sonra yapılan yeni düzenlemelerle Beyazıt'ınKars'a bağlanması üzerine Iğdır'da Kars iline bağlı bir "ilçe" yönetimbirimi durumuna getirilmiştir

İlk Belediye teşkilâtının 1923yılında kurulduğu Iğdır 1934 yılında ilçe merkezi 3 Haziran 1992 tarih ve 21247sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 3806 sayılı kanunla da"İL" yönetim birimi durumuna getirilmiştir

Aynı kanunla "Karakoyunlu" beldesi de "İLÇE" statüsünekavuşturularak Aralık ve Tuzluca ilçeleriyle birlikte Iğdır ilinebağlanmıştırIğdır ili merkezi bir konumda bulunduğu yaklaşık 3539 km2'lik biryönetim bölgesi içinde yer alan merkez ilçeyle birlikte 4 ilçe 3 belde 156 köy 66mezra 18 yayla 18 çiftlik 3 kom ve 3 kışla yerleşmesinden müteşekkildir

Merkez ilçeye bağlı olarak il merkez belediyesi ile birlikte 1972 yılında kurulan"Melekli" belediyesi ve 1993 yılında kurulan "Halfeli" belediyesiolmak üzere 3 belediye idaresi bulunmaktadır Merkez ilçeye bağlı köy sayısı 41adet olup bu köylerin 29 adedi ova köyü 12 adedi dağ köyüniteliğindedirTablo-1'de ilçeler itibariyle yönetim birimleri ve Tablo-2'de nüfusgruplarına göre yerleşim birimleri görülmektedir

İLÇENİN ADI

BUCAK SAYISI

BELEDİYE SAYISI

BELEDİYE SINIRLARI İÇİNDEKİ MAHALLE MUHTARLARI SAYISI

KÖY MUHTARLIĞI SAYISI

İl Toplamı

1

7

20

156

Merkez/ İlçe

-

3

11

41

Aralık

-

1

4

23

Karakoyunlu

-

2

2

11

Tuzluca

1

1

3

81

NÜFUS GRUBU

YERLEŞİM BİRİMİ SAYISI

0-250

74 (Köy)

251-500

35 (Köy)

501-1000

26 (Köy)

1001-1500

9 (Köy)

1501-2000

5 (Köy)

2001-5000

9 (Köy)

5001-10000

1 (Köy)

10001-20000

2 (Belediye)

20001-50000

1 (Belediye)

Karakoyunlu 1972 tarihinekadar Iğdır'a bağlı bir köy durumunda iken bu tarihte belediyelik 1992'de de 3806sayılı kanunla "İlçe" yapılarak Iğdır iline bağlanmıştır 1993yılında da "Taşburun" köyü "Belde" yapılarak Karakoyunluilçesine bağlanmıştır 2000 nüfus tespiti sonuçlarına göre ilçenin toplamnüfusu 18285 olup bu nüfusun 4760'ı (%26) ilçe merkezinde 13525'i (%74) köylerdeyaşamaktadır İlçenin 1990 sayımına göre nüfusu 17426 olup 1990-2000 dönemigenel nüfusunda 1859 (%1072) dolayında bir artış görülmüştür İlçenindoğusunda Aralık ilçesi batısında Iğdır merkez ilçesi güneyinde Ağrı Dağıile Iğdır merkez ilçesi kuzeyinde Ermenistan sınırını çizen Araş nehri yeralmaktadır İlçenin yerleşim alanının tamamı ovaya kurulmuş olup ortalamarakımı 850 m dolayındadır Iğdır-Aralık-Nahçıvan karayolu üzerinde Iğdırİline 14 kmlik mesafede bulunan ilçenin biri merkez belediyesi diğeri Taşburunbelediyesi olmak üzere iki belediyesi 11 köyü ve 5 mezrası bulunmaktadır İlçeninmerkez dahil tüm köy yollan stabilizedir İlçe merkezinin içme suyu şebekeli ancakyetersiz olup köylerin içme suyu şebekesiz ve yetersizdir

Karakoyunlu Hükümet Konağı

Elektriksiz köyü olmayanilçenin tüm köylerinde telefon bulunmakta ve santral kapasitelerine göre mezralara datelefon bağlantısı çalışmaları devam etmektedir Mikro klima bir iklim özelliğinesahip olan ilçede genellikle sulu tarım yapılmakta olup pamuk şeker pancarısebzecilik meyvecilik ve hayvancılık temel geçim kaynaklarını teşkil ederİlçede 63000 küçükbaş 6600 büyükbaş ve 3000 dolayında da kümes hayvanıbulunmaktadır İlçe merkezi ve köylerinde genellikle ker*** ve toprak yapılıkonutlar bulunmakta olup iktisaden faal nüfusun büyük bir kısmı tarım sektöründeçok az bir kısmı da hizmetler sektöründe çalışmaktadırOkuma-yazma oranının %90dolayında olduğu ilçede merkezde; l genel lise l ilköğretim okulu köylerde vemezralarda ise 18 ilköğretim okulu-ilkokul bulunmakta olup toplam öğrenci sayısı3000 dolayındadır

İlçede Jandarma teşkilatı kurulmuş olup Emniyet ve Adliye teşkilatı ile HükümetKonağı ve banka şubesi de bulunmamaktadır

Aralık 14 Kasım 1920'de Rus işgalindenkurtarılmış olup l Nisan 1960 tarihine kadar Iğdır ilçesinin "Başköy"adı ile bucak merkezlerinden birini oluşturmakta iken bu tarihte "ilçe"yönetim birimi durumuna getirilerek Kars iline bağlanmıştır

Aralık ilçesi; Iğdır ilinin ve aynı zamanda da ülkemizin en doğu uç noktasınıteşkil eder Türkiye'nin üç ülkeyle komşu ve müşterek sınırlarının bulunduğutek kavşak noktası durumundadır İlçenin doğusunda (1-11) nolu sınır taşlarıarasında 49 km'lik sınırı ile İran yer almaktadır Kuzeyinde (1-14)) nolu sınırtaşları arasında 10 kmlik sınırı ile Azerbaycan'a bağlı Nahçıvan ÖzerkCumhuriyeti ile (5-16) nolu sınır taşları arasında 56 km'lik sınırı ile Ermenistanbulunmaktadır Batısında Iğdır ili güneyinde de Büyük ve Küçük AğrıDağları ile Doğubeyazıt ilçesi yer almaktadır

Yüz ölçümü 611 km2 ve rakımı 825 metre olan ilçenin genel nüfusu 2000 nüfustespiti sonuçlarına göre 21747'dir Bu nüfusun 8115'i (%37) ilçe merkezinde13632'si (%63) köylerde yaşamaktadır 1990 sayımındaki genel nüfusu 17983 olaniçenin nüfus arışı 1990-2000 döneminde yaklaşık %19 olmuştur

Merkez ilçe belediyesi haricinde belediye teşkilatı bulunmayan ilçenin 23 köyübulunmakta olup ilçe merkezi ve köylerde yerleşim genel olarak topludur Konutlargenellikle ker*** ve toprak damlı yapılardan oluşmaktadır Köylerin bir kısmıNisan ve Mayıs aylarında yaylalara çıkmakta ve Eylül ayının sonlarına doğrudönmektedirler

Dilucu sınır kapısının 28 Mayıs 1992'de açılmasıyla birlikte sınır ticaretiözellikle de mazot ticareti dolayısıyla ilçenin sosyo-ekonomik gelişmesinde önemlibir canlanma sağlanmıştır

Aralık Hükümet Konağı

Dilucu sınır kapısına 37km Iğdır il merkezine 46 km mesafede bulunan ilçenin anayol güzergâhında bulunanbütün köy yolları asfalt diğer köy yollan stabilize kaplamadır

Birkaç mezrasının dışında elektriksiz ve telefonsuz köyün bulunmadığı ilçedemerkezde yeterli içme suyu mevcut olup köylerde ise yörenin jeopolitik yapısındandolayı sağlıklı içme ve kullanma suyu bulunmamaktadır

Yataklı tedavi kurumunun bulunmadığı ilçede 2 adet sağlık ocağı 8 adet sağlıkevi bulunmakta olup sağlık birimlerinde 6 hekim 12 hemşire ve ebe 2 sağlık memuruile diğer yardımcı personel görev yapmaktadır

Okuma-yazma oranının %90 dolayında olduğu ilçede merkezde l adet genel lise 2 adetilköğretim okulu köylerde ise 25 adet ilköğretim okulu bulunmaktadır 1997-1998eğitim ve öğretim yılı itibariyle bu okullarda 3270 dolayında öğrenci eğitimgörmektedir

İlçede her yıl düzenlenen nevruz kutlamaları dışında tiyatro sinema fuarpanayır gibi kültürel etkinlikler bulunmamaktadır

İlçede bir adet Ziraat Bankası Şubesi bir adet Tarım Kredi Kooperatifi ve bir adetde Esnaf Kefalet Kooperatifi bulunmaktadır

İlçenin asayiş ve güvenlik hizmetlerinin icrası için İlçe Emniyet Amirliği veİlçe Jandarma Komutanlığı bulunmaktadır Sınır güvenliği ise Hudut BölükKomutanlıkları ve bağlı karakollarca sağlanmaktadır