Adananın Pozantı İlçesi Tanıtımı

Adananın Pozantı İlçesi Tanıtımı

Pozantı, Adana iline bağlı bir ilçedir

Tarihi boyunca Pozantı’ya çeşitli milletler tarafından değişik isimler verilmiştir Pozantı’nın ilk çağlarda adı Pendonsis veya Pendosis]idi Araplar El Bedendum demişler, Türkler de Bozantı ismini vermişlerdir

Gülek boğazı yolu birçok milletin konup göçtüğü Pendonsis şehri kalıntıları üzerine kurulmuş, tarihi boyunca coğrafi konumundan dolayı önemli bir konak yeri olmuştur

Pozantı ve çevresi Hititlerin, Perslerin, İskender’in, Roma ve Bizans İmparatorluğunun idaresinde kaldıktan sonra, Abbasiler devrinde bilhassa Halife Harun Reşit zamanında bu bölgeye çok sayıda Türk aşiret ve boyu yerleştirildi 1015 tarihinden itibaren Anadolu’ya başlayan Türk akınları buralara kadar uzandı 1071 Malazgirt zaferinden sonra Türk toprağı oldu Haçlı seferleri sırasında yeniden Bizansların eline geçen Pozantı Yavuz Sultan Selim’in 1571 seferi ile Osmanlı topraklarına katıldı

Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalanmasından sonra Anadolu, işgal güçlerinin istilasına uğramakla Pozantı’da Fransızların işgaline maruz kalmıştır 25 Mayıs 1920'de Pozantı düşman işgalinden kurtarılmıştır

Bu esnada Adana da Fransızların işgali altındaydı İl merkezi 5 Ağustos 1920 Pozantı kongresinden sonra, Pozantı’ya taşındı 1954 yılına kadar bucak olan Pozantı bu tarihte ilçe olmuştur

Nüfus

İlçenin nüfusu 2000 genel nüfus sayımına göre 21756'dir Bunun 9627'si ilçe merkezinde, 12129'i ise kasaba ve köylerde yaşamaktadır

Yıllara göre ilçe nüfus verileri

Yıllar Merkez Köyler Toplam

2009 10001 9642 19641

2007 9835 10061 19896

2000 9627 12129 21756

1997 9645 12722 22367

1990 7892 15148 23040

1985 7263

1980 6453

1975 5404

1970 3779

1965 2976

1960 2470

Tarihi eserler

İlçe merkezinde bulunan tek tarihi eser, 1919 yılında kolordu komutanı Ahmet Cemal Paşa tarafından yaptırılan Cemal Paşa camii ve çeşmesidir Bu camii sonradan onarılmıştır Bugün ise bazı dini günlerde artan cemaata cevap verebilmesi için bir kat daha yükseltilmiş ve üzeri kubbeler ile örtülmüştür

İlçe sınırları içerisindeki eski ve yeni Anahşa kaleleri Tekir tabyaları vardır 1671 tarihinde Gülek’in girişindeki tarihi Anahşa kalesini gören Evliya Çelebi, orasının mamur bir kale olduğunu yazmaktadır Araplar, Hüsnüs-Sekabile derdi

Eski Konacık 4 km doğusundaki yalçın bir dönemecin gediği üzerine kurulu Anahşa kalesi de birkaç kez onarılmıştır Tekir tepesini iki yönden kontrol altında tutan bugünkü E-90 karayolu kenarında üst kısmı yıkılmış, toprak altındaki bölümleri sağlam olan bir ara bölümünde bulunduğu Tekir tabyaları ise Mısırlı İbrahim Paşa zamanından kalmadır (19 yy başları) Aşçıbekirli köyü yakınlarındaki Fenese harabelerinin ise Bizans devrine ait bir şehir kalıntısı olduğu sanılmaktadır Şeker pınarındaki tarihi taş köprü (Ak köprü) Ekim 1981'de meydana gelen sel taşkını sırasında yıkılmıştır Bu köprünün tarihi hakkında kitabesinin kaybolması nedeniyle kesin bir bilgi bulunmamaktadır Ancak köprü eski yapısal özellikleri bozulmadan tekrar onarılmıştır Kamışlı köyü sınırlarında bulunan Ören ve Asar yaylarının da eski birer şehir kalıntısı olduğu söylenmektedir Bu da topraktan çıkan eskiye ait kalıntılar ve künkle (taş boru) su yolu bozuntusu ile eski su yolu deposu bozuntularından anlaşılmaktadır

Turizm

Toros'ların 5 yıldızlısı açıldı!Adana'ya kazandırılan en büyük turizm yatırımı özelliğini taşıyan 20 milyon dolar maliyetli tatil köyü Pendosis'in inşaatı tamamlandı ve kapılarını ilk kez basın ve turizm acentelerine Temmuz 2008'de açtı

Adanalı iki girişimci ortak Süreyya Kayar ve Mehmet Erdal Durukan tarafından tarafından Pozantı ilçesi çıkışında, Toros Dağlarının eteğinde yaptırılan 5 yıldızlı tatil köyünün, dağ turizminin gelişimine önemli katkı sağlaması bekleniyor 240 kişinin aynı anda ağırlanabildiği tatil köyüne Adana il merkezinden yaklaşık 40 dakikalık bir yolculukla ulaşılabiliyor

Çam ağaçlarının arasında, taş bina görüntüsü vermeyen, çoğunluğu ahşap türü malzemelerle yapılmış 24 dönüm alana kurulu tatil köyü, 12 ay turizm hizmeti verebilecek özelliğe sahip 86 suit odası ve iki adet kral dairesi bulunan tatil köyünde, 200 kişi kapasiteli bir restoran, 150 kişilik bar, şömine başı, 150 kişilik açık teras, barbekü alanı, 175, 50 ve 30 kişi kapasiteli üç ayrı toplantı salonu bulunuyor

Tatil köyünde ayrıca, oyun ve bilardo odaları, 25 kişi kapasiteli sinema salonu, fitness center, kapalı ve açık yüzme havuzları, sauna, tenis kortu, çok amaçlı basketbol, voleybol ve mini futbol sahası, amfi tiyatro ve açık hava spor alanlarıyla tatilcilerin ihtiyaç duyabileceği her hizmete cevap verilebiliyor

Milli Mücadele Dönemi

Çiftehan ve bölgesindeki milli mücadele yıllarında coğrafi konumu itibariyle Niğde, Akdeniz bölgesini Orta Anadolu'ya ve Sivas başyaylasına dolayısıyla Doğu Anadolu'ya, Ereğli ve Ankara yolları ile de Batı ve Karadeniz bölgelerine bağlayan iki çok önemli boğazı kontrol altında tutmakta idi Bunlardan birincisi Gülek Boğazı, ikincisi ise Zamantı-Yahyalı yolu idi

Çukurova bölgesi işgale başlanır başlanmaz Niğde'de bulunan 41 nci Tümen';in mevcut askerleri ve Niğde, Bor ve Pozantı gönüllülerinin oluşturdukları Kuvayı Milliye, Pozantı'nın olası bir işgale karşı muhafazası için bölgeye yerleşti Stratejik noktaları kontrol altına aldı ve buradan gelecek herhangi bir düşman saldırısını bertaraf etmeye hazır bir konuma geldi Bu iyi tahkimat ve konuşlanma sayesinde bu bölgeden düşman girememiştir

Pozantı'da alınan bu tedbirlerin diğer bir geçiş yolu olan Zamantı-Yahyalı yolu üzerinde de alınması gerekiyordu Fransızların Kozan'ı ele geçirdikten sonra yukarıdaki yol ile Aladağlar'ı aşıp Orta Anadolu'ya girecekleri anlaşılınca, hemen bu bölgede faaliyetler başladı Aladağlar'ın gerek güneyi, gerekse kuzeyinde hızlı bir harekete girişildi

1920 yılı Kasım ayı başlarında Yahyalı'da adı geçen yolu kontrol altında tutacak 50 kişilik bir birlik oluşturuldu Bu birliğin komuta kademesi, askerinin bir kısmı ile silah ve mühimmatını Niğde'den temin ediyordu

Fransızların ilerleme ihtimalleri arttıkça bu yoldaki tahkimat ve alınan tedbirlerde artıyordu Nitekim 20 nci Kolordu Komutanı AFuad Bey'in Çukurova Bölge Komutanı Kemal Bey'e verdiği emirde;

Niğde Bölgesinde tertip edilen müfrezeler, kararlaştırıldığı gibi Karaisalı bölgesine gideceklerdir Yahyalı'da bir nizamiye bölüğü ile milli müfrezeler, Sis dolaylarına hareket edeceklerdirAlınan bu tedbirlere rağmen, bazı Ermenilerin öncülük ettiği bir grup Fransız öncü birliği Ulupınar Köyü yakınlarındaki bir mağraya kadar ulaşabildiler ve burayı karakol yaparak bir müddet burada kalmaya çalıştılar Bunu haber alan 41 nci Tümen Komutanlığı, Şükrü Efendi komutasındaki bir taburu bölgeye gönderdi Anılan birlik Yahyalı'ya ulaşınca Ulucami yanındaki medreseyi kendisine karargah yaptı, çevre köyler, aşiretler ve Yahyalı ahalisini teşkilatlandırarak bir strateji hazırlamaya başladı 41 nci Tümen Komutan Yardımcısı Yarbay Mümtaz Bey'in bölgeye gelip komutayı ele almasından hemen sonra başlayan çatışma kısa sürede başarıya ulaştı, düşman askeri imha edilmişti Fransızlara yardım eden Ermenilerin pek çoğu bu çatışmada Fransızlarla birlikte muamele gördüler, geriye kalanlar ise bölgeyi terk ettiler

Stratejik olarak bu askeri tedbirleri başarıyla uygulayan Niğde teşkilatı aynı zamanda bölgede meydana gelebilecek anarşik eşkıya hareketlerine karşı da icabeden tedbirleri aldı Bu suretle Niğde ve civarında Türkiye geneli itibariyle yüksek bir ortalamada bulunan gayr-i müslimlerin olası taşkınlıkları ve iç isyanlarına karşı da gereken tedbirler alınmıştı

Bilindiği üzere bu dönemde cephede eksikliği hissedilen yeğane şey, mühimmat ve erzak idi Bunların temini hususunda Büyük Millet Meclisi tarafından ilan edilen Tekalif-i Milliye Kanunu herkesin malumudur Bu büyük ihtiyaç, bütün yurt çapında hamiyetperver insanlarımız tarafından karşılanmaya çalışıldı Bu hususta da Niğde üzerine düşen vazifeyi hakkıyla yerine getirdi Gıda maddeleri olarak özellikle buğday, arpa, baklagiller, soğan vs gibi temel besin maddeleri ihtiyaç duyulan yerlere gönderildi Niğde'den yapılan bu hayiti destek Mustafa Kemal tarafından yollanan takdirnamelerle ödüllendirilmiştir

Niğde'den yapılan lojistik destek sadece gıda maddeleriyle sınırlı kalmadı Nakil Vasıtaları, araç-gereç ve giyecek maddeleriyle de devam etti Niğde'nin yetiştirdiği emekli veya terhis olmuş subay, er vs askerlerde gönüllü birlikler olarak Batı ve Adana cephelerinde vuruşmuşlardır Niğde, gerek Heyet-i Temsiliye döneminde, gerekse Büyük Millet Meclisi döneminde Anadolu hareketini gönülden desteklemiş ve bu desteğini Sivas ve Ankara'ya gönderdiği delegelerle de ispatlamıştır

(*) Adana’nın Batı cephesinde Kuva-yı Milliyenin teşkilatlanması,Karaisalı’nın kurtuluşu,Fransızlar’a karşı Pozantı-Karboğazı savaşları ve diğer gelişmeler: IV BÖLÜM (*)

A-Adanâ’nın Batı Cephesi'nde Kuva-yı Milliye'nin Teşkilâtlanması ve Karaisalı'nın İşgalden Kurtarılması

1- Adana’nın Batı Cephesi'nde Kuva-yı Milliye'nin Teşkilâtlanması 2- Karaisalı'nın İşgalden Kurtuluşu 3- Karaisalı'da Teşkilâtın Kurulması ve Gerekli İşlerin Plânlanması a- Karaisalı'da Teşkilâtın Kurulması b- Karaisalı'nın Kurtuluşu'ndan Sonra Gerekli İşlerin Plânlanması

B-Pozantı Şosesi ve Demiryolu Üzerindeki Fransız Karakolları’nın Millî Kuvvetler Tarafından Zaptedilmesi

1- Pozantı Şosesi Üzerindeki Çamalar ve Kadirhan'ın Zaptı a- Çamalan'ın Zapa b-Kadirhan'ın Zaptı 2- Pozantı Demiryolu Üzerindeki Fransız Karakolları'nın Zaptı a- Kelebek, Bucak ve Durak'ın Zaptı b- Hacıkırı'nın Kuşatılması ve Zaptı c- Belemedik'in Kuşatılması ve Zaptı 3- Birinci Kavaklıhan Muharebesi 4- Ballıca ve Ziyarettepe Muharebeleri a- Ballıca Muharebesi b- Ziyarettepe Muharebesi 5- Fransızlar'ın Ölüme Mahkûm Ettiği Onbeş Türk'ün Kurtarılması, Aflak ve İkinci Kavaklıhan Savaşları, Şakirpaşa Çarpışması a- Fransızlar'ın Ölüme Mahkûm Ettiği Onbeş Türk'ün Kurtarılması, Aflak ve İkinci Kavaklıhan Savaşları, Şakirpaşa Çarpışması b- Aflak Savaşı c- İkinci Kavaklıhan Savaşı d- Şakirpaşa Çarpışması 6- Pozantı Kuşatması ve Taarruzları, Fransızlar'ın Çıkış Harekâtı ve Karboğazı Savaşı a- Millî Kuvvetlerin Pozantı Kuşatması ve Taarruzları b- Fransızlar'ın Pozantı'dan Çıkış Harekâtı ve Karboğazı Savaşı

C- Adana Batı Cephesi Kuva-yı Milliye Teşkilâtı'nın Kurulması D- Adana Batı Cephesi'nde İâşe, Levâzım ve Sağlık Teşkilâtı'nın Kurulması

1- İâşe ve Levâzım Teşkilâtı'nın Kurulması 2- Adana Batı Cephesi'nde Sağlık Teşkilâtı'nın Kurulması Millî Mücadele'de Adana ve Havalisi (1918-1922) , 1999 , Kemal ÇELİK TÜRK TARİH KURUMU

Osmanlı Ordû-yı Hümâyûnu Başkumandanlığı Vekâleti Konya’dan Harbiye Nezareti’ne gelen 4 numaralı şifredir 1 Şubat 1919 tarihli şifreye ektir 1- Suriye İngiliz Başkumandanlığı’nın tebligatına dayanarak Adana havalisi İtilaf kumandanı tarafından Adana’daki irtibat subayımıza yapılan tebliğ 1 Şubat 1919 tarihinden önce Pozantı’daki subay ve askerlerimizin Çiftehan’a çekilmelerine ait olup, uygulama şeklini yukardaki şifreli telgrafımın beşinci maddesinde arzetmiştim 2- Ancak Pozantı’daki Ermeni neferlerinden oluşan Fransız müfrezesi bugün öğle vakti trenle Çiftehan’a kadar gelmiştir Bu durumun gerçekleşmesi ihtimalini ve hatta daha ilerilere geçilerek Ulukışla’yı bile işgal etmelerinin mümkün olduğunu ve bu durumun sebepleriyle, pek haksız olan bu gibi hareketlerin önlenmesi gereğini aynı şifreli telgrafın altıncı maddesinde ayrıntılı olarak arzetmiştim 3- Bugün Çiftehan’ın hiçbir hakka ve hükümetler arası alınan kararlara dayanılmaksızın işgal edilmesini Adana’daki Fransız ve İngiliz kumandanları katında hemen şiddetle protesto etmesini Adana’daki irtibat subayımıza yazdım 4- Daha önce de bildirildiği gibi, Kilikya’nın boşaltılması hakkındaki kararlara bakılacak olursa Pozantı mevkiinin işgali gerekmemektedir Çünkü Kilikya’nın doğal sınırlarını Toros dağları oluşturmaktadır Halbuki Pozantı bölgesi bu hattın kuzeyinde on kilometre dışında kalmaktadır Mütarekeye göre Toros yollarının işgali gerekli değildir Çünkü adı geçen yollar Pozantı’dan on kilometre daha şarkta Belemedik mevkiinde son bulmaktadır Askeri açıdan önemli olmamasına rağmen askerlikçe işgaline lüzum görülmüş ise o nokta ile yetinilmesi gerekirdi Halbuki birkaç gün evvel bahsettikleri Akköprü mevkii Pozantı’nın beş kilometre batısında yer almakta ve Pozantı nahiyesinin Konya vilayetiyle mülkî sınırını oluşturmaktadır Askerlik açısından ise işgal edilen bir noktanın mülkî sınırlarının düşünülmeyeceği şüphesizdir Şimdi işgaline kalkıştıkları Çiftehan mevkii ise Pozantı’nın yirmi beş kilometre kuzeydoğusunda ve Konya vilayeti dahilindedir Pozantı ve hatta Adana vilayetiyle alakası olmamasına nazaran oraya kadar gelmelerinin de hiç bir makul ve mantıklı sebebi yoktur Adana vilayetinin tabiî sınırı olan Toros hattı geçildikten başka coğrafî ve mülkî sınırı olan Akköprü de geçilerek Pozantı’nın yirmi beş kilometre uzağında ve Konya vilayeti dahilinde Çiftehan’ın da işgali ve buraya el konulmuş muamelesi yapılması hiçbir karar ve hukukî madde ile kesinlikle uyuşmamaktadır

Diğer

Çiftehan Köyü, Toros Dağlarının geçit noktasında bulunmasından dolayı, Anadolunun anahtarı olma özelliğine haizdir Bu sebeplerden dolayı Çiftehan bölgesi, stratejik bir öneme sahip olduğu bilinmektedir Yörede Milli mücadele döneminde yaşayanların aktardığına göre, gözü dönmüş itilaf devletlerinin vatan topraklarını işgal etmelerine, Adana'yı aşıp Toroslardan geçerek Anadolunun içlerine kadar girmelerine izin vermeyerek Pozantı-Çiftehan hattında durdurarak, Çiftehan bölgesinden tekrar geri püskürtülmesinde Kuva-yı Milliye'ye büyük katkıları olanlardan biri de yaptığı görev itibariyle Selim Erbil(Selim Çavuş)dir Atatürk'ün yapılan bu direnişten memnun olduğunu bölgeye gelerek tarihe geçecek konuşmasında ifade etmiştir

Mustafa Kemal Atatürk'ün Pozantı'da yaptığı tarihi konuşma metni:

"Büyük Millet Meclisi adına cepheleri ziyaret ederek Meclis'in sevgi dolu teşekküllerini sayın mücahitlerimize bildirmeye memur olan heyetimizin , mücahit orduların öncüsü, bütün İslam aleminin iftihar ettiği ile gözümüzün nuru saydığı Adana Vilayeti halkıyla, samimi bir surette temasa gelmekten duyduğu haz büyüktür

Adana'nın sayın Müslümanları!

Siz Fransızlar tarafından insanlık haklarına ve adalet icaplarına tamamıyla aykırı olduğundan, mütareke namenin yırtılması üzerine, gözlerinizi bir taraftan İstanbul Hükümetinin faaliyet sahasına, diğer taraftan da, belki harekete gelir diye Garb’ ın insanlık ve adalet duygularına çevirerek, bir müddet sakin ve hareketsiz kalmıştınız Bu halden cüret alan düşman bu sûkun ve tevekkülün altında saklanmış olan kahramanlık ve ve fedakarlık cevherini anlamayarak, cüret sınırını genişletip, kıymetli memleketimizi işgal etmiştir Peygamberin esaret tanımayan dindar ümmetinin cihat ordularına öncü olma şerefiyle iftihar edensiz aziz Adanalı dindaşlarımız, kalplerinizde sönmez bir azim ve iman taşıyarak gözlerinizi eski amaçlarından çevirip, bir taraftan Peygamberimizin türbesi ile şehit mezarlarının; diğer taraftan da milletimizin iftihar edeceği harikalarla dolu tarihimizin işaret ve irşadına uydunuz O andan itibaren Adana Müslümanları, bütün Anadolu için vatanseverlik örneği oldular Düşmanların tecavüzlerine karşı, gerek maddeden, gerekse manen yıkılmaz, demir bir set olmak şerefini hakkıyla kazandılar Düşmanların bizi tamamen yok etmek için besledikleri niyet ve hac' ın düşmanlığı karşısında mübarek hilalin gerçek durumu, artık bütün vatandaşlarımız tarafından tamamıyla anlaşılmıştır

Şeref ve istiklal davasında faydalanacağınız başarı araçlarının bereketli kaynağı sadece Anadolu değildir Avrupa'nın bin bir türlü zulmüne ve haksızlıklarına uğrayarak esaret duygularını çeşitli acılarını çekmiş olan Mısır'daki, Hindistan'daki, Rusya'daki, Afrika'daki Müslüman kardeşlerimiz, gözlerini Allah'ın rahmet ve Merhamet eşiğine, ezici ve zalim kudretinin bütün şiddetiyle İslamiyet nurunu söndürmek için her türlü alçaklığı yapan ve tecavüzlerini, taarruzlarını Peygamberimizin kabrine kadar uzatmaya cüret eden düşmanlara çevirmiş ve bize bütün varlıklarıyla, maddi manevi yardıma karar vermiş bulunuyorlar Fazla olarak, Rusya'da insani ve yüksek gayeler etrafında toplanmış olan ve her milletin hakkına riayet etmeyi esas olarak kabul eden, günden güne yayılarak zulüm ve tahakküm alemini yıkmakta olan muazzam kuvvetler de bize azami yardımda bulunmayı vaat etmişlerdir

Gerçek kuvvetini Allah'ın yardımından alan, şerefini, istiklâlini koruma uğrundaki bütün fedakârlık duygularını şan ve şeref dolu ecdadımızdan miras alan milletimizin, yakın zamanda, her türlü manası ile dini ve milli tarihine şanlı ve yeni sahifeler ekleyeceğine şüphe yoktur Bu övünç sahifelerinde Adana ve havalisi Müslümanlarının en parlak yeri alacağı hususundaki genel ve kesin inanca tercüman olmakla duyduğum sevinç pek büyüktür

Adananın Pozantı İlçesi Resimleri