Tarihte Adananın Önemi

Tarihte Adananın Önemi

İLK ÇAĞDA ADANA :

Anadolu'yu baştan başa geçerek Gülek boğazı'ndan Tarsus'a inen yol üzerinde bir konak yeriydi Hitit tabletlerinden Hititler döneminde kent ve çevresinde Kizzuvatna Krallığı'nın egemen olduğu anlaşılmaktadır Yöre, MÖ 16 yy'da Hitit Federasyonu'na, Hitit Devleti yıkıldıktan sonra Çukurova'da kurulan Kue Krallığı'na bağlandı MÖ 9 yy sonlarına doğru Asur, MÖ 6 yy'da Persler, MÖ 333'te Büyük İskender'in egemenliğine girdi İskender'in ölümünde (MÖ 323) sonra da Selefkiler'e bağlandı MÖ 66'da Romalı konsül Pompeius tarafından ele geçirildi

Roma İmparatorluğu ve Bizans dönemlerinde, elverişli konumu nedeniyle önemli bir ticaret merkezi durumuna gelen 704'de Halife Abdülmelik tarafından Emevi topraklarına katıldı Abbasi halifesi Harun Reşit eski ilkçağ kalesini (Adana kalesi) yeniden yaptırdı IX yy'da Adana Çukurova'nın önemli bir kültür ve ticaret merkezi durumundaydı Aynı yy'da Yazman adlı bir Türk komutan bölgeyi yarı bağımsız yönetti Bölge daha sonra Mısır'daki Tolunoğulları'nın eline geçti

Bizanslılar, Abbasiler'in zayıf düşmesinden yararlanarak 10 yüzyılın başlarında kenti yeniden topraklarına kattılar Alparslan'ın Malazgirt Zaferi'ni (1071) izleyen yıllarda Adana, Selçuklular'ın egemenliğine girdi (1083-1097) Bu dönemde Çukurova'ya Doğu'dan gelen birçok Türk boyu yerleşti 1097 Haçlı seferiyle Adana'da Selçuklu egemenliği sona erdi 14 yy'in ilk yarısında Memluklar'ın eline geçen Çukurova'ya çok sayıda Türkmen oymağı yerleştirildi 1352'de yöreye Memluklullara bağlı Türkmen Beylerinden Yüregiroğlu Ramazan Bey egemen oldu Ramazanoğulları adını alan Beyliğin merkezi Adana'ydı Ramazanoğulları'nın yönetiminde kent genişledi, camiler, hanlar, kamu binalarıyla süslendi Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi (1517) sırasında Osmanlı topraklarına katılan Adana'yı 1608'e kadar yine Ramazanoğulları yönetti

1672'de Adana uğrayan Evliya Çelebi kente ilişkin ayrıntılı bilgi verir Adana, 19 yy'ın ortalarına doğru Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa tarafından ele geçiridi ve Mısır Ordusu'nun karargahı olarak kullanıldı Londra Antlaşmasıyla (1840) Osmanlılar'a geri verildi1867'deki yönetsel düzenlemede vilayet oldu 1886'da Mersin-Adana demiryolunun açılması, pamuk tarımının ve kentin ekonomisinin canlanmasına, nüfusun artmasına neden oldu Ermeniler'in 1909'daki ayaklanma girişimleri bastırıldı Birinci Dünya Savaşı sırasında (1914-1918) Toros Dağları ve Gavurdağı tünelleri ve Bağdat demiryoluyla kent İstanbul ve Suriye'ye bağlandı Kurtuluş savaşında Türk-Fransız Cephesinde bulunan ve 20 Ekim 1921'de imzalanan Ankara İtilafnamesi hükümleri uyarınca 5 Ocak 1922'de Fransız işgal kuvvetleri kentten çekildi Bu tarih, halen Adana'nin kurtuluş günü olarak kutlanmaktadır

* Adana, DİE 2000 yılı sayımına göre 23 (2300000 ) milyondur Adana şehir merkezi 1830710 nüfusu ile 2000 yılından beri Türkiye'nin 4'üncü büyük şehridir

* Nüfus yoğunluğu, Türkiye ortalamasının iki katına yakındır (95 kişi/km2)

* Nüfusun yaklaşık %66'sı kentsel; %34'ü de kırsal kesimde yaşamaktadır

* Adana ili, nüfus artış hızı bakımından Türkiye'de 3 sırada yer alır (yılda yaklaşık %036)

* Çalışan nüfusun genel nüfusa oranı %40'ın üstündedir Bunun yaklaşık %65'i tarım, %15'i işleme endüstrisi kollarında çalışır