10-14-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Silifke Yöresi Halk Oyunları Kıyafetleri
Silifke yöresi halk oyunları kıyafetleri
SİLİFKE YÖRESİNDE GİYİM
A) KADIN GİYSİLERİ
Başlık : Yörede kadınlar başlarına “tebiz” yada kırmızı renkte fes giyerler Bu fes altın veya gümüşlerle süslüdür Fesin üzerine , al yada beyaz , kenarı işlenmiş pullu yaşmak bağlanır Aynı zamanda bu yaşmak fesin başta durmasını sağlar Bu yaşmak yukarıdan çeneye doğru kapatılarak sarkıtılıp, yaşmağın iki yanından kekiler görülecek şekilde sarılır
Mecidiyeli üç etek : Yörede şalvarın ve içliğin üstüne giyilir mecidiyeli üç etek kutnu kumaşından yapılır ve renklidir
İçlik : Yörede kadınların ,şalvarların üstüne ve mecidiyeli üçeteğin içerisine giydikleri gömleğe “İçlik” denir Genellikle açık renklidir, basma veya pazenden yapıldığı görülür İçliğin yakası fırfırlıdır ve arkadan , boyundan iki düğme ile kapatılmaktadır
Şalvar : Yörede şalvar , kısa ağlı don şeklindedir Giyilen şalvarlar basma, pazen, yada satenden yapılmaktadır Çok çeşitli renklerde olduğunu görüyoruz
Trabulus kuşağı : Kadınlar bellerine rengarenk saçaklı kumaşlar sararlar Bu kumaşın adına yörede “ Darabulus guşağı “ (Trabulus) denir www frmsinsi net Kuşağın ucu belin sağ tarafından sarkıtılmak sureti ile öncekin üzerine sarılır
Öncek : Kadınların bellerine taktıkları önlüğe denir Öncek genellikle mavi renkte olmakla beraber değişik renkte olanlarını da görüyoruz
Belcek (Kolon) : Trabulus kuşağının üzerine yörede “belcek” denilen kolon bağlanır Belceğin püsküllü kısmı arkadan sarkıtılır Değişik www frmsinsi net motiflerde olduğu görülmektedir Üzerinde çeşitli süsler vardır
Çorap : Kadınlar yünden örülme üzerinde motifler bulunan çorap giyerler
Ayakkabı : Yöre kadını ayaklarına “Edik” adı verilen yarım çizme giyerler Bu çizme keçi derisinden yapılır rengi ise sarı yada kırmızıdır
B) ERKEK GİYSİLERİ
Başlık : Yörede erkekler başlarına beyaz yünden dokuma “ Börk “ adı verilen başlık bağlarlar Bu başlık alın hizasından çapraz olarak üst üste gelmek sureti ile bağlanır, arkadan ensede düğüm atılır ve sırta doğru sarkıtılır
Gömlek : Yörede erkekler kadınların mecidiyeli üç eteği ile aynı kumaştan olan fakat astarsız olarak dikilen bir gömlek giyerler Mecidiyeli gömlek yakasızdır, önden düğmeli ve uzun kolludur
Cepken(Aba ): Yörede erkekler keçi kılından dokuma bir aba giyerler, aba bel hizasına kadar inmektedir, sırtı ve önü sırmalı işlemeli olduğu gibi işlemesizleri de vardır Bu abalar genellikle siyah, kahverengi ve koyu kırmızı renktedir
Podur(Şalvar) : Yörede erkekler abanın özelliklerini taşıyan , kıldan dokuma podur giyerler Podurun dışa bakan yanları nakışlı , işlemelidirler Kalın yünden imal edilmiş olanlarına “Depme” adı verilir
Trabulus kuşağı : Yörede erkekler beline saçaklı kumaştan yapılma ve çok renkli trabulus kuşağı sararlar Kuşak belin sağ tarafından www frmsinsi net saçakları aşağı gelecek şekilde sarkıtılır Gömlek ve podurun üzerinden bele dolanmak sureti ile bağlanır
Çorap : Yörede erkekler ayaklarına diz boyuna kadar uzanan çoraplar giyerler Bu çoraplar beyazdır ve kalın yünden örülmedir Yörede gençlerin giydiği çorapların dışa bakan yüzünde nakış işlemeler vardır, ihtiyarların çorapları ise düz işlemesizdir Çorabın diz kısmında çorabı saran renkli püsküller bulunmaktadır
Ayakkabı :Ayaklarına keçi derisinden yapılma kırmızı renkte yemeniler giyerler
YÖREDE OYNANAN OYUNLAR
Yayla Yolları : Bu oyun yaz aylarında sıcaktan kaçan halkın yaylalara çekilişini genç kızların ve erkeklerin beraberce yaptıkları oyunları ve şenlikleri kısaca yaylalara göç eden boyların, obaların göç alemlerini yaşatan, coşkularını dile getiren bir oyundur Erkek ve kızlar beraber oynadıkları gibi sadece erkekler tarafından oynanmaktadır Oyun daire biçiminde oynanır ve türkülüdür
Silifke'nin Yoğurdu : Kız ve erkeklerin karşılıklı bir oyunu olup göçmen ve Yörük obasının yoğurt çalpalamasını dile getirir Bu oyunu kız ve erkekler beraberce oynarlar Türkülüdür
Türkmen Kızı : Eski Türkmenlerin kıtlıktan bolluğa kavuşma törenlerini canlandırır Türkmen kızlarının yaşamlarını bu oyunda görmek mümkündür Süt sağma, yayık yayma, hamur yoğurma gibi faaliyetleri oyunu süsleyen figürlerdir Oyun kızlar tarafından daire biçiminde oynanır Eller oyunda taklit amaçlı kullanıldığı için kaşık kullanılmaz Oyun türkülüdür
Sallama : Yaylaya çıkan gençlerin beraberce eğlencelerini, söylevlerini dile getirir Daire şeklinde oynanır Kızlar ve erkekler tarafından beraber oynanır Türkülüdür
Gerali : Silifke müziğinin tipik bir özelliğini verir Gerali ve eşinin arasındaki “TAŞLAMA” söyleşi bir yerde hem söyleyip hem oynayarak aynı zamanda eğlenen bir aile ortamını anlatır Erkek ve kızlar beraber oynar Daire biçiminde oynanır Türkülüdür
Silifke Okşaması oyun yörede yaylada oynanmaktadır Engebeden düzlüğe çıkış yansıtılmakta Oldukça basit ve kısa fakat kıvrak olan oyunu kızlar ve erkekler daire biçiminde oynarlar Genellikle türküsüzdür
Tımbıllı : Oyun yörede yeni evlenen erkeğin karısına sitemini dile getirmekte Gelin, kocasına naz etmekte, koca ise buna sitemle cevap vermekte oyun kız ve erkekler beraber daire şeklinde oynarlar Türkülüdür
Keklik : Oyun tamamıyla tasviri bir oyundur Kekliğin şaşkınlığı, koşması, sıçraması sergileniyor Kızlı erkekli oynandığı gibi sadece erkekler tarafından oynandığı görülmektedir Daire biçiminde oynanır Türkülüdür
A Kızım Sana : Oyun genç kızlarla erkeklerin birbirleri ile cilveleşmelerini ve kur yapmalarını anlatır Erkek kızı elinden kaçırmamak için çeşitli vaatlerde bulunur Oyun kız erkek beraberce daire biçiminde oynanır Türkülüdür
Mandilli : Oyun kız erkek beraber oynanmaktadır Dizi veya daire şeklinde oynandığı görülmektedir Türkülüdür
Tek Zeybek : Oyun hüner gösterme üzerine kuruludur Önceleri tek kişi tarafından oynanmakta idi oyuncu istediği figürü özgürce yapmakta idi Şimdikine nazaran daha ağır bir oyundu sonraları kalabalık erkek grupları tarafından oynandı Daire ve sıra biçiminde oynanır Türkülüdür
Kıbrıs Zeybeği : Oyun Kıbrıs'a Türkmen aşiretlerinin gidip gelmesi dolayısı ile yaptıkları kahramanlıkları anlatmaktadır Oyun ritim olarak çok hızlıdır Son derece kıvrak, canlı,hareketli bir oyundur, çökmeleri, el vurmaları, bel kırmalar oyunun başlıca figürleridir daire şeklinde oynanır Türküsüzdür
Çaya vardım Zeybeği : Diğer zeybekler gibi kıvrak ve hareketlidir Yiğitlemedir, oyuncuların bolca hünerlerini gösterebileceği bir oyundur Bir aşk üzerine doğmuştur Erkeğin sevdalısına yandığı bir oyundur Erkekler tarafından daire ve sıra biçiminde oynanır Türkülüdür
Portakal Zeybeği : Bu oyunda kadın göğsünün güzelliği simgeleniyor Kadın göğsüne karşı duyulan sevgi ve heyecanı niteleyen bir oyun olarak görüyoruz Yöre erkeği kadın göğsünü portakal adıyla örterek güzelliğini tarif ediyor Erkekler tarafından daire biçiminde oynanır Türkülüdür
Silifke Zeybeği : Oyun erkekler tarafından oynanır hızlı ve kıvrak figürlerden oluşur çok figürlüdür Daire biçiminde oynanır Türküsüzdür
Zeytin Dalları Zeybeği : Oyun erkekler tarafından oynanır kıvrak figürlerden oluşur Daire
|
|
|