İstanbulun Şile İlçesi Tanıtımı

İstanbulun Şile İlçesi Tanıtımı

Şile, İstanbul iline bağlı bir ilçedir Marmara Bölgesi'nin kuzey doğusunda, Karadeniz kıyısındadır Doğuda Kandıra, güneydoğuda Derince, güneyde Pendik ve Gebze, güneybatıda Çekmeköy ve batıda Beykoz ilçeleriyle çevrilidir

Etimoloji

Yunanca bir kelime olan şilenin anlamı yaban çiçeğidir Şile adını bir bitki türü olan mercanköşkten alır

Tarihi

İlçede iskân çok eskiye dayanır Şile çevresinin tarih öncesinde (Cilalı Taş Devri) iskan edildiğini göstermektedir Kefken ile Bulgaristan sınırı arasındaki Karadeniz sahil kesiminde yapılan tarih öncesine ilişkin çalışmalarda, çeşitli yerlerde Paleolitik çağın muhtelif bölümlerine ve özellikle Epi-Paleolitik döneme ait bir çok konak yeri ve işlik saptanmıştır Buluntu yerlerinin sayısındaki artıştan, buzul sonrası dönemde (yaklaşık MÖ 12000 ile 6000 arasında) Karadeniz kıyı şeridi üzerinde önemli bir nüfus yoğunluğunun olduğu açıkça bellidir Nitekim İstanbul'un en eski buluntu yerleri arasında Şile'nin Ağva ve Sahilköy (Domalı) köyleri bulunmaktadır Marmara kıyısında Ambarlı'yı da içine alan kıyı konak yerlerinden biri olan Sahilköy, aynı adı taşıyan koyun kuzeyindeki kumluğun batısındadır Sahilköy'e ait yontma taş aletler, Göztepe ve Kazlar deresinin doğusuna rastlayan Dereağzı Tepesi üzerinde toplanmıştır Ayrıca, ilçede o dönem insanının yaşamı için elverişli çok sayıda mağara bulunmaktadır

Şile antik çağda iki defa istilaya uğramıştır Birinci istila, eski Yunanlıların Pers seferinden geri dönüşlerinde komutanları Xenophon tarafından, ikincisi de kıyı şeridini takip ederek ilerleyen Roma komutanı Lucullus tarafından gerçekleştirilmiştir Roma döneminin izleri hala Şile'de görülmektedir Doğu Roma İmparatoru Diokletianus zamanında (284-305), İnkese, Sofular gibi Şile mağaraları ilk inanan Hristiyanlar için tabii korunaklar olmuştur Gürlek Mağarası Doğu Roma askerlerinin yakaladığı ilk inanan Hristiyanları hapsettikleri bir cezaevi gibi kullanılmıştır Selçuklu Türkleri Kutalmışoğlu Süleyman Şah ile 1090 senesinde Şile'yi ele geçirdiler 1097 senesinde ise 1 Haçlı orduları Şile'yi Selçuklulardan geri almıştır Şile'nin geri alınması ancak Yıldırım Bayezid döneminde mümkün olmuştur Şile, I Dünya Savaşı'na kadar 500 yıl boyunca Türkler'in yönetiminde rahat bir yaşam sürmüştür Daha sonra, İstanbul'un işgaliyle birlikte İngilizler'den cesaret alan Rumlar Şile çevresine yerleşerek Dumlupınar Zaferine kadar işgallerini sürdürmüşlerdir

19 yy Osmanlı kayıtlarına göre Şile kazası 1846'da Zaptiye Müşirliği'ne bağlıydı 1876'da şile kazasının Dersaadet Şehremaneti'ne bağlandığı görülür 1877 Devlet Salnamesinde ise Şile, Zaptiye Nezaretine bağlı Üsküdar Mutasarrıflığına bağlıdır 1924'de bütün sancaklar (mutasarrafflık) vilayet yapıldığında Şile'nin Üsküdar'a bağlılığı devam etmiştir 1926'da yapılan yeni düzenlemeyle Üsküdar kaza haline getirilip İstanbul vilayetine bağlanınca Şile kazası da Üsküdar'la aynı yapı içinde yer almıştır Ayrıca Şile, Cumhuriyet'in kuruluşu ile oluşturulan ilk belediyelerden biridir

Coğrafî Özellikler

Kocaeli Yarımadasının Karadeniz kıyısında yer alan ilçenin, Doğusunda Kandıra, Güneyinde Gebze, Batısında Beykoz ve Çekmeköy, Kuzeyinde ise Karadeniz bulunmaktadır

Rakımı 126 metre olan Şile'nin yüzölçümü 755 km²'dir İlçenin yüzölçümünün %79'u orman, %10'u tarım alanı, %11'i diğer alanlardan oluşmaktadır Hafif kıvrımlı küçük köy ve doğal plajların yer aldığı 60 km'lik sahil şeridine sahiptir Göksu, Şile Kabakoz ve Yeşil Çay önemli akarsulardır

Ä°klim

İkinci derecede deprem bölgesi içinde yer alan Şile, Karadeniz iklimi ile Akdeniz iklimi arasında geçiş iklimi özelliğini gösterir Her mevsimde bulutluluk ve nispi nemliliğin görüldüğü ilçede yıllık ortalama sıcaklık değeri 136°'dir En yüksek sıcaklıklar 2002 Haziran'da 313°, Temmuz'da 452°, Ağustos'da 295°, olarak ölçülmüştür En düşük sıcaklık Ocak'da -66°, Şubat'da -17°, Mart'da -22° olmuştur

Yıllık ortalama yağış toplamı 757 mm arasındadır Yağışlı günlerin yıllık ortalaması 125-150 gün arasında değişmektedir Yıllık ortalama nispi nemlilik, karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütlelerinin etkisinde kaldığından %70 - % 80 arasındadır Kuzeyi Karadenize açılı olduğundan karayel, yıldız, poyraz gibi kuzey yönlü rüzgarların etkisi altındadır

Ortalama Veriler

Aylar Oca Åžub Mar Nis May Haz Tem AÄŸu Eyl Eki Kas Ara

Ort En Yüksek °C 9,0 9,2 11,6 16,6 21,3 26,2 28,5 28,3 24,9 19,9 14,8 10,7

Ort En Düşük °C 3,6 3,2 4,6 8,3 12,4 16,8 19,4 19,5 16,0 12,3 8,3 5,4

Ort Güneşlenme Süresi(saat) 2,3 3,1 4,6 6,0 8,0 9,8 10,5 9,4 7,9 5,2 3,3 2,2

Yağışlı Gün Sayısı 17,3 14,9 13,0 11,3 7,6 6,4 3,9 5,6 7,0 11,3 13,7 16,9

Turizm

Turizm, Şile'nin ekonomisi için çok önemli bir gelir kaynağıdır Denizi ve tarihî değerleriyle özellikle yaz aylarında turizm ağırlık kazanmaktadır

Tarihi ve Kültürel Mekânlar

Åžile Kalesi

Şile Feneri : Türkiye'nin en büyük, dünyanın da ikinci büyük feneridir

Åžile Evleri

Sarıkavak Kalesi (Hasanlı Köyü)

Heciz Kalesi

YeÅŸilvadi

Hanımsuyu Çeşmesi

Osmanlı Hamamı

Kilise Kalıntısı

Vaftiz Yeri (Yeniköy)

Kilise Kalıntısı (Yeniköy)

Lahit Mezar (Sortullu Köyü)

Papazın Çeşmesi (Kabakoz Köyü)

Gezilecek Yerler

Şile'den bir görünKumsal ve Plajlar : Şile merkez olarak 10 km uzunlukta bir kumsala sahip olmakla birlikte Karadeniz kıyısında 60 kmlik bir uzunluğa sahiptir

Değirmençayırı Şelalesi : İlçeye 33 km uzaklıktaki Değirmençayırı köyünün güney batısında ve Şile-Gebze ilçeleri sınırları üzerinde yer alır Şelalenin yüksekliği 8 m, genişliği 30m kadardır Değirmençayırı şelalesinin kuzeyinde yaz aylarında suları kuruyan 15m yükseklikte akan Şarlak Şelalesi adı verilen bir şelale daha vardır Tüm bu şelaleler yapılan araştırmalara göre genç faylanmalar sonucu oluşmuştur

Onbir göller vadisi : İlçenin görülmeye değer önemli doğal güzelliklerinin yer aldığı alanlardan birisidir Hacıllı Köyü yakınlarındadır Köydeki su değirmeninden doğuya doğru Göksu kolu olan Değirmendere Vadisi, 500m Takip edilirse birinci göle ulaşılır Vadinin devamında büyüklü küçüklü göl eğim kırığı/şelale ikilime onbir defa tekrar edilir

Kumbaba Tepesi : İlçenin en önemli turistik ve doğal fizyoterapi doktoru denen Kumbaba Tepesi, 60 rakımlı kırmızı - turuncu renkli, demir/bakır alaşımlı ve radyonktriteli kumları olan bir tepedir Kumbaba Tepesi zirvesinde Kumbaba'nın mezarı vardır Yapılan araştırmalarda Bizanslılar tarafından Güneş Hamamı olarak kullanılmış, saray gemileriyle yaz aylarında buraya gelerek güneş banyosu alırlarmış Burasını, ismi meçhul olan Türk (Kumbaba) bir kimyager gibi etüd etmiş ve Şile Kumluğunun natür ile tedavi için uygun bulmuştur ve bir çok hastanın tedavisinde kullanılmıştır

Ağlayan Kaya : Ağlayan Kayalar, Şile Feneri'nin 600 m gerisinde, taşlar arasından çıkan bir su kaynağıdır Akış biçimi ağlayan bir insanın gözyaşlarına benzetildiği için bu adı almıştır

MaÄŸaralar

Sofular Mağarası : Sofular köyünde bulunur ve Roma dönemine aittir

Meşrutiyet Mağarası : Şile meşrutiyet köyünde bulunan mağara yatay ve kuru bir mağaradır

Meşrutiyet Yarığı

Ekşioğlu Mağarası : Şile çayırbaşı köyünde F23-d2 paftada 75 m Uzunluğunda -18 m Derinliğinde dikey ve yatay şekildedir

Karabeyli İnleri : Karbeyli köyü elmalıtarla mevkiinde

Sığır Çopulu Mağarası : Sortullu köyü mevkiinde yatay ve kuru bir mağaradır

Gölcük İni : Sortullu köyü mevkiinde yatay ve kuru bir indir

Radıç Çopulu : Göksu köyü ile hacıllı arasında dikey ve kuru bir mağaradır

Eski Köy Yeri Mağarası : Sortullu hacıllı arasında kısmen dikey ve çoğunlukla yatay olup kuru bir mağaradır

Yukarı Kışla Mağarası : İnkese mağarasının 100 m Batısındadır

İnkese Mağarası : Sortullu köyünün 15 km güneyinde, hacıllı köyünün 3 km kuzeybatısında yatay bir mağara olup kısmen suludur

Suşıkan Mağarası : İnkese mağarası ile bağlantılıdır

Soğuksu Mağarası : Hacıllı köyünün 500 m Doğusunda yatay aktif sulu bir mağaradır

Gürlek Mağarası : Hacıllı köyünün güney doğusunda yatay ve yarı aktif bir mağaradır

Gökmaslı Mağarası : Gökmaslı köyünün 300 m batısında yol kenarındadır yatay ve kuru bir mağaradır

Şile deniz mağaraları : Şile adalarından ocaklı adanın batısında Ocaklıada Mağarası, Şile limanının doğusunda Tersane (Yalı) Mağarası, Şile burnunun güneyinde Feneraltı(Fusa) Mağarası, Şile harman kaya burnu batısında Akşam Güneşin Mağarası, Şile doğusunda Yay burnu güneyinde Tavanlı 1 Mağarası, Tavanlı Mağarası, ayrıca Kabakoz deniz inleri, Kilimli inleri, Malkaya deliği gibi bir çok mağara vardır

Åžile Festivali

Her yıl geleneksel olarak kutlanan Şile bezi kültür ve sanat festivali Şile ve Şile halkı ile özdeşleşmiş ve bir gelenek haline gelmiştir Türkiye' de kültür festivalleri arasında özel bir yeri olan şile bezi kültür ve sanat festivali her yıl Temmuz ayının son haftası kutlanmaktadır

Şile bezi kültür ve sanat festivali uluslar arası alandada kendini kanıtlamış bir festivaldir, kutlandığı dönemde bir birinden ünlü sanatçılar, modacılar bu festivalde boy göstermektedir

Ana teması şile kültürü ve şile bezi olan bu festival uzun yıllardır şile belediyesi tarafından tertip edilmektedir

Konaklama

Turizm bilincinin gelişmesiyle birlikte artan turizm hareketlerine bağlı olarak ilçenin ilk turistik belgeli konaklama tesisi 1953 yılında Kumbaba Motel adıyla hizmete girmiştir Sonraki yıllarda artan talebe cevap vermek amacıyla 20'den fazla Otel/Motel (ev pansiyonları ve kampingler dışında) birçok turistik amaçlı tesisi hizmete açılmıştır

EÄŸitim

Anaokulları

Yıldırım Beyazıt Anaokulu (Şile)

İlköğretimler

75 Yıl İlköğretim Okulu (Şile)

Balibey İlköğretim Okulu (Şile)

Kanan İlköğretim Okulu (Ağva)

Teke İlköğretim Okulu (Teke Köyü)

ŞÖ Hüseyin Aydemir İlköğretim Okulu (Değirmençayırı Köyü)

Necda Moralıgil İlköğretim Okulu (Doğancılı Köyü)

Üvezli Yıldız Aytaman İlköğretim Okulu (Üvezli Köyü)

Çayırbaşı Fatma Seher Hanım İlköğretim Okulu (Çayırbaşı Köyü)

Ahmetli Yahşi Bey İlköğretim Okulu (Ahmetli Köyü)

Liseler

AÄŸva Lisesi (AÄŸva)

Şile İMKB 50 Yıl ÇPL (Şile)

Anadolu Öğretmen Lisesi (Şile)

Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi (Åžile)

Åžile Tekstil Meslek Lisesi (Åžile)

Ãœniversiteler

Işık Üniversitesi (Şile)

Askeri

Er Eğitim Merkez Komutanlığı (Şile)

DiÄŸer Kurumlar

Åžile Ä°MKB Halk EÄŸitim Merkezi

Şile Rehberlik ve Araştırma Merkezi

İMKB Halk Eğitim M Binası

Åžile Belediyesi

Şile Turizm Danışma

Sağlık [değiştir]

Åžile Devlet Hastanesi

Ağva Sağlık Ocağı

Ayazağa Sağlık Ocağı

Kurucaşile Sağlık Ocağı

Özel Şile Polikliniği

Özel Şilem Uzman Polikliniği

Nüfus

2008 nüfus sayımına göre nüfusu 28571'dir Bunun 12753'ü ilçe merkezinde yaÅŸamaktadır Geri kalan 15818 kiÅŸi ise, AÄŸva dahil, 58 köyde yaÅŸamaktadır Ancak hafta sonları ve özellikle yaz aylarında ikinci konut ve yazlıkların devreye girmesi ile nüfus 100000’i geçmektedirÅžile de dere köyleri olan kömürlük,üvezli,kervansaray,oruçoÄŸlu,bıçkÄ ±dere,ulu pelit,darlık artvin-ortaköy(berta)asıllı olup ahıska(kıpçak) Türk'lerindendir

Yıllar 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 2000 2007 2008

Şile Nüfusu 18,621 17,688 16,196 16,994 18,175 18,098 19,427 18,648 20,424 19,310 25,372 27,385 32,522 25,169 28571

Ünlüler

Zeki Müren

Feyyaz Uçar

M Sunullah Arısoy

Ä°smet Ay

Fuat Ergin

İstanbul Şile İlçesi

Åžile: 1990 sayımına göre toplam nüfûsu 25372 olup, 7872’si ilçe merkezinde, 17500’ü köylerde yaÅŸamaktadır Merkez bucaÄŸa baÄŸlı 17, AÄŸva bucağına baÄŸlı 13, Teke bucağına baÄŸlı 7, YeÅŸilvâdi bucağına baÄŸlı 13 köyü vardır Yüzölçümü 736 km2 olup, nüfus yoÄŸunluÄŸu 34’tür Ä°l merkezine 72 km uzaklıktadır

Balıkçı köyü olarak kurulan Åžile’nin târihi çok eskilere dayanır Karadeniz kıyısında kurulmuÅŸtur DoÄŸusunda ve güneyinde Kocaeli, güneybatısında Pendik ilçesi, batısında Beykoz ilçesi, kuzeyinde ise Karadeniz yer almaktadır Topraklarının % 70’e yakın kısmı ormanlık ve fundalıktır Ä°stanbul içme suyunu karşılayan Darlık Barajının bütünü, Ömerli Barajının doÄŸu kısmı ilçe topraklarındadır

Ekonomisi ormancılık, turizm, balıkçılık, meyvecilik ve ÅŸile bezi dokumacılığına dayınır Tarım arâzisi azdır Elma, mısır, buÄŸday ve armut baÅŸlıca tarım ürünleridir Kıyılarındaki koylar, kilometrelerce uzanan ince tâneli kumsalları, deniz sporlarına çok müsâittir Åžile’nin nüfûsu yazın 70000’i aÅŸar Ä°lçeye baÄŸlı köylerde yüzlerce ÅŸile bezi dokuma tezgahları vardır