Prof. Dr. Sinsi
|
İstanbulun Maltepe İlçesi Tanıtımı
İstanbulun Maltepe İlçesi Tanıtımı
Maltepe İstanbul iline bağlı Marmara Denizi'ne kıyısı olan, Anadolu yakasında bir ilçedir Kadıköy, Kartal ve Ataşehir ilçeleriyle komşu olan Maltepe İstanbul'un 10 büyük ilçesi konumundadır
Tarihi
Maltepe Merkez Camii ve Maltepe SahiliMaltepe'nin tarihi Bizans İmparatorluğu'na dayanmaktadır O devirlerde adının "Bryas" veya Latince adıyla "Urias" olduğu söylenir Diğer bir bilgiye göre ise Bizanslıların tarihinde "Pelekanon" dur Bryas adının tarihçiler tarafından Küçükyalı'da eski Akduman pınar'ı yakınlarında bulunan Bryas Sarayı harabelerinden aldığı belirtilmekte ise de kesin kanıt yoktur Bu nedenle bu günkü Maltepe 16 yüzyılda burada kurulmuştur Bu küçük sınır kasabasının 1509 yılındaki depremde yıkıldığı ve Dragos eteklerinde bulunan ve bu yüzyılda "Obnias"veya"Abrias" adı ile anılan bu kasabanın harabeleri 1540 yılında ünlü Fransız nebetatçısı ve seyyahı "Pierre Gylli" tarafından görülerek tespit edilmiştir Pelekanon adı üzerinde duran tarihçiler ise 3 Andronikos ile Orhan Gazi arasındaki savaşın (1329-1330) Maltepe ve çevresinde olduğunu söylemektedirler Bu görüşün kaynağı ise ünlü tarihçi Hammer'dir Buna rağmen Pelekanon savaşı'nı araştıran tarihçi 6 Mırmıroğlu çeşitli kanıtlara dayanarak Pelekanon Savaşının Darıca ile Eskihisar arasındaki Manastır Mevkii'nde olduğunu ileri sürmüştür Yapılan bütün bu araştırmalardan da anlaşılacağı gibi Maltepe yüzyıllardır önemli bir yerleşim bölgesidir Bu günkü Maltepe adı ise "Höyük Tümülüs "(Yığmatepe) içinde hazine ve define veya küp dolu altınların yığıldığı tepe anlamına gelmektedir Kocaeli Yarımadası'nın Türkler tarafından fethinden sonra Türkler Dragos'la ilgili birkaç efsaneye dayanarak bu ismi vermiştir Tarihçi Hammer bu kıyı şeridindeki bütün tepelere "Maltepe denildiğini söylemektedir Osmanlı İmparatorluğu kurulmadan önce Türk akıncıları Bizans egemenliği altında bulunan Kocaeli Yarımadası'na akınlar düzenlemişlerdir Bu akıncıların Üsküdar'a kadar geldikleri bilinmektedir 1075 yılında İznik ve çevresini fethederek Anadolu Selçuklu Devleti'ni kurarlar Süleyman Şah İstanbul Boğazı'na kadar dayanmıştır Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Maltepe ve Çevresi yine Bizanslıların egemenliği altına girmiştir Osmanlı İmparatorluğu kurulduktan sonra 2 Osmanlı Padişahı Orhan Gazi'nin döneminde komutanları " Akça Koca, Konur Alp, Gazi Abdurrahman" tarafından Türk egemenliğine alınmıştır İstanbul’un Türkler tarafından fethinden sonra Maltepe'nin tarihi konumu daha da artmıştır Bağdat yolu üzerinde olan Maltepe Osmanlı Ordusu'nun Üsküdar'dan sonra ikinci durak yeri olmakta ve ordugah Maltepe' de kurulmakta idi Fatih Sultan Mehmet’in 300 000 bin kişilik ordusunun başında 27 Nisan günü Üsküdar'a geçtiği ve burada hastalanıp birkaç gün istirahattan sonra tekrar yola çıktığı, Üsküdar'la Gebze arasındaki Tekfur Çayırı ve Sultan Çayırı diye anılan Hünkar Çayırı Mevkii'nde tekrar hastalanıp 3 Mayıs 1481 de öldüğü İsmail Hami Danışment tarafından yazılmıştır Danışment'e göre bazı Osmanlı kayıtlarında Üsküdar ve Gebze arasında bulunan Hünkar Çayırı Maltepe'dedir Evliya Çelebi'nin Seyahatname adlı eserinin 1 Cildinde de Fatih Sultan Mehmet'in Maltepe yakınlarında öldüğü ifade edilmektedir Osmanlı döneminde Maltepe askeri konaklama yeri olarak önemli bir mevki idi 18 yüzyıl Kazasker Feyzullah Efendi'nin çabalarıyla Maltepe daha da gelişerek yeni bir çehreye bürünmüştür (1699-1761) Şeyhülislam Ebu'l Hayr Efendi'nin oğlu olan 1749’da Rumeli Kazaskerliğine getirilen Feyzullah Efendi de (1755 ve 1757) iki defa "Şeyhülislamlığa" atanmış ve 1758 yılında 3 Mustafa tarafından azledilerek Sütlüce'deki evinde oturmasına izin verilmiş, ölüncede Sütlüce Deresi'nde yaptırmış olduğu zaviyeye gömülmüştür Eski Maltepe'nin Feyzullah Efendinin Çiftliği olduğu söylenir Kayış Dağı memba Suyunu Maltepe'ye toprak künklerle Feyzullah Efendin getirmiş bununla da yetinmeyip bu günkü Feyzullah Camii'nin yanındaki asmalı kahvenin önünde bulunan çeşmeyi de kendisi yaptırmıştır Maltepe'de ilk cemiyet 1910 yılında Uhuvvet-i Osmaniye adı altında Miralay Süreyya İlmen tarafından kurulmuştur Maltepe ye ilk kez 14 Nisan 1912 yılında Sayeste Kadı Efendi adı verilen bir ilkokul yapılmıştır Kurtuluş Savaşı'ndan sonra Selanik, Drama, Kavala ve Serez Yöresi'nden Türkiye'ye mübadele ile gelen Türklerin 1500'ü Maltepe'ye yerleşmiştir Narlıdere Çiftliği adıyla bilinen bugünkü Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları Merkezi Maltepe’nin gelişmesine büyük emeği geçen Süreyyapaşa tarafında yapılmıştır (1874-1955) Cumhuriyeti izleyen yıllarda Maltepe büyük bir yangın geçirmiş bütün ahşap evlerle birlikte Feyzullah Efendi Camii'de yanmıştır 1928 yılında Maltepe Belediyesi kurulmuştur Maltepe'nin İmar Planı ise 1945'te yapılmıştır İmar Planından sonra Maltepe'nin yerleşim bölgesi demiryolu hattı olmuş 1960'tan sonra da yerleşim daha yukarılara dağılmış olup E-5 üstünde de hızlı bir gelişme kaydetmiştir
Maltepe İlçesi
Yıllara Göre Nüfus
1935 3,131
1940 3,714
1950 4,797
1955 7,391
1960 11,052
1965 16,626
1970 32,196
1975 66,343
1980 90,439
1985
1990
1997 335,539
2000 355,384
2007 415 117
Coğrafya
Maltepe Orhan Gazi İskelesi(Ferhatpaşa Mahallesi ile) 5200 hektar alan üzerine kurulmuş olan Maltepe, Kocaeli Yarımadası'nın güney batısında, İstanbul İli'nin Marmara denizi kıyısında yer alır Kartal, Kadıköy, Samandıra, Sarıgazi, Ümraniye ve Adalar Belediyeleri ile komşudur İlçede Akdeniz İklimi özellikleri görülür Yazları sıcak ve kurak, kışlalar yağışlı ve serindir İlkbahar serin ve yağışlı sonbahar ılıman ve yağışlıdır En çok esen rüzgarlar poyraz ve lodostur Lodos deniz fırtınası yapar, kışın keşişleme ve kıble rüzgarları da eser Yıldız ve karayel rüzgarları fırtına getirir İlçe topraklarının doğal bitki örtüsü ormandır Orman olmayan yerler makiler ve otsu bitkilerle kaplıdır Günümüzde düzlük alanlardaki bağ ve bahçeler ,tepelerin yamaçlarını saran yeşil ormanlar azalmış, tarla ve otlakların yerine yerleşme alanları, iş yerleri, atölyeler ve fabrikalar kurulmuştur Maltepe'nin nüfusu 1997 Ekim ayında yapılan Genel nüfus sayımına göre 350 000'dir Yerleşim düzeni ise iki ana grupta toplanabilir E-5 karayolu altı olup 19/1, 19/2, 32/1, 32/2, 32/3 ile 32 ve 21 nolu paftaları kapsayan alanlar sanayi bölgesi olup, bu bölgeler ise E-5 Karayolunun güneyindeki Kör Deresi ile Dragos Deresi Bağdat Caddesi'nin kuzeyindeki Tugay Yolu güzergahıdır Yerleşim birimi olarak Maltepe 18 mahalleye ayrılmıştır
Ulaşım-İletişim
Sahilden Maltepe Camisine bakışEsenkent, Altayçeşme, Gülensu, Gülsuyu, Küçükyalı Merkez, Altıntepe, Aydınevler, Çınar, Fındıklı, Zümrütevler, İdealtepe’dir Maltepe bölgesi'nde ulaşım demiryolu ve karayolu ile yapılmaktadır Demiryolu Maltepe'nin E-5 Karayolu altında kalan Eski Maltepe'nin kurulmuş olduğu güzergahtır Karayolu ise (Ankara Asfaltı) Maltepe'yi ikiye ayırmaktadır Bu yol Maltepe'yi Anadolu'ya yan yollar ise komşu ilçelere bağlar İkinci önemli karayolu ise Bağdat caddesi olup Bostanci ile Pendik arasındaki güzergahı oluşturmaktadır Bölgemiz haberleşme bakımından İstanbul'un en aktif bölgelerindendir PTT hizmet birimlerinin sayısı 10'dur Ayrıca Küçükyalı'daki Telekom Müdürlüğü geniş bir alanda hizmetlerini yürütmektedir
Eğitim
Maltepe'de 3 adet üniversite, 43 adet ilköğretim okulu, 4 meslek lisesi 4 adet lise 3 Anadolu lisesi 1 anadolu teknik ile 2 Halk Eğitim Merkezi vardır Ayrıca 17 özel okulda bulunmaktadır Küçükyalı'da ise kız ve erkek çocuklarının barındırılıp eğitildiği Küçükyalı Yetiştirme Yurdu mevcuttur 1998 yılında Maltepe'de Maltepe Üniversitesi kurulmuş ve öğretime başlamıştır Marmara Üniversitesi Nöroloji ve Gastroentoloji Enstitüsü Başıbüyük Mahallemizde 1995 yılında faaliyete geçmiştir Bu mevkide Marmara Üniversitesi'nin Tıp Fakültesi binaları da açılmıştır
İlköğretim Okulları
Kaşgarlı Mahmut İlköğretim Okulu
Hasan Şadoğlu İlköğretim Okulu
Küçükyalı Merkez Müfredat Laboratuar İlköğretim Okulu
Kadir-Rezan Has İlköğretim Okulu
Güzide Yılmaz İlköğretim Okulu
Turgay Ciner İlköğretim Okulu
Dumlupınar İlköğretim Okulu
Ataköse İlköğretim Okulu
Nazmi Duhani İlköğretim Okulu
Altayçeşme İlköğretim Okulu
Celal Avşar İlköğretim Okulu
Abdullah Nezahat Erboz İlköğretim Okulu
Fevzi Çakmak İlköğretim Okulu
Güzin Dinçkök İlköğretim Okulu
Adnan Kahveci İlköğretim Okulu
Vasfi Rıza Zobu İlköğretim Okulu
Emine-İbrahim Pekin İlköğretim Okulu
50 yıl Besim Kadırgan İlköğretim Okulu
Profösör Abdullah Türkoğlu İlköğretim Okulu
Kazım Tunç İlköğretim Okulu
Bağlarbaşı İlköğretim okulu
Mürüvvet Hanım İlköğretim Okulu
Anadolu Liseleri
Kadir Has Anadolu Lisesi
Maltepe Anadolu Lisesi
E C A Elginkan Anadolu Lisesi
Handan Hayrettin Yelkikanat Anadolu Teknık Lisesi
Genel Liseler
Atilla Uras Lisesi
Ertuğrul Gazi Lisesi
Halit Armay Lisesi
Hasan Şadoğlu Lisesi
Orhangazi Lisesi
Rezan Has Lisesi
Teknik Liseler
Küçükyalı Teknik Lisesi
Meslek Liseleri
Mehmet Salih Bal Ticaret Meslek Lisesi
Spor
MaltepeSpor Takımı 1923 yılında kurulmuş olup, TFF 3 Lig'te mücadele etmektedir 2008-2009 sezonunda tarihinde ilk kez profesyonel mücadelesinde küme düşmüştür Maltepespor'un taraftar grubu Asi Dramalılar'dır Asi Dramalılar mesafe tanımaksızın takımını heryerde desteklemesiyle bilinir Asi Dramalılar 1998 yılında kurulmuştur
Sağlık
Maltepe'de 10 adet sağlık ocağı ve 1 dispanser olup ayrıca 3 adet de özel hastahaneyle 15 adet özel dispanser ve poliklinik ve 6 adet özel laboratuar Maltepelilere hizmet vermektedir Küçükyalı Semt Polikliniği, 2 adet özel dializ merkezi, 1 adet de özel sintigrafi merkezi mevcuttur Ana Çocuk Sağlığı Merkezi'nde aile planlaması dahil olmak üzere bütün sağlık hizmetleri verilmektedir Süreyyapaşa Sanatoryumu'nda sağlık hizmetlerinin yanı sıra bir adet hemşire koleji ile 120 yataklı çocuk kreşi bulunmaktadır Ayrıca bölgemiz içerisinde 1976 yılında hizmete girmiş olan ve 200 kadın ile 185 erkeğin barındığı huzurevi mevcut olup, burada sağlık hizmeti de verilmektedir 1950' lerde Maltepe Süreyyaplajı' nı tanıtan bir ilan (Hotel-Restaurant-Casino / Orkestra müşterilerine Jazz ve Dans müziği sunuyormuş) Kentin istilasıyla 20 yıl içinde önce deniz kirlendi, sonra denizin ortasındaki adacıkta güneşin ışıklarıyla parlayan bronz Venüs heykeli çalındı, sonra birileri otoyol yapmak için sahilleri doldurarak otel ve plaj tesislerini yıktı Bugün bu kubbeli yapıya Migros' un otoparkının ortasında içinde çekirdek çıtlayan insanlara gölgelik oluştururken rastlayabilirsiniz Tabi plajda yüzen insanları tasvir eden mozaiklerle kaplı duvarlara sahip plaj tesisleri yıkılarak yerlerini estetik yoksunu market yapılarına bıraktı
Belediye
maltepe Belediye Başkanlığı BinasıBelediye 1928 yılında kurulmuş olup İstanbul'un en eski belediyeleri arasında yer almaktadır İlk Belediye Başkanı ise Emekli Baytar Selahattin Narlıgil'dir Bundan sonra sırasıyla; 1932'den 1951'e kadar Faik Bey, Kahraman Yiğit, Kemal Dumlupınar, İsmet Onan,Harun Tuna, Necip Ayla, Mahir Dökmecibaşı, 1951-1960 arasında Selami Oğuz iki kez 1964-1966 arası Cemal Bey, Osman Tuna, Selahattin Temiz, ve 1972-1980 arasında da Yalçın Kızılay görevi sürdürmüşlerdir 12 Eylül 1980 Sonrası Maltepe Belediyesi 09 02 1981 tarih ve 57 sayılı bildiri ile İstanbul Anakent Belediyesine bağlı Şube Müdürlüğüne dönüştürülmüştür 1960 yılında kurulan Küçükyalı Belediyesi de kaldırılarak Maltepe'ye bağlanmıştır Daha sonra 25 03 1985’te Kartal Belediyesi'ne bağlanmıştır 1992 yılında Maltepe Kartal İlçesi'nden ayrılıp müstakil ilçe olmuş, aynı yıl 1 Kasımda "Ara Yerel Seçimleri" neticesi Maltepe'de belediye kurulmuştur İlcenin ilk Belediye başkanı Bahtiyar Uyanık'tır Bahtiyar Uyanık'tan sonra, 2003 yerel seçimlerinde Fikri Köse belediye başkanı seçilmiştir Daha Sonra ise 2009 yerel seçimlerinde Mustafa Zengin Maltepe belediye başkanı olmuştur 1994'te Yeniçamlıca mahallesi (2008'de Ataşehir'e geçti) Ümraniye'ye ve 2004'te Ferhatpaşa mahallesi (2008'de güney kısmı Ataşehir'e, kuzey kısmı Sancaktepe'ye geçti) Kartal'ın Samandıra mahallesine bağlandı
Siyaset
1 Kasım 1992'de Kartal ilçesinden ayrılarak ayrı bir ilçe olan Maltepe ilk yerel seçimini 1994 yılında yaşamıştır Bu seçim sonunda ANAP Adayı Bahtiyar Uyanık %32 98 oy oranıyla Maltepe nin ilk belediye başkanı olarak seçilmiştir Daha sonra yapılan 1999 seçimlerinde ise oy oranı %24 07 ye düşmesine rağmen tekrar belediye başkanlığına seçilen Bahtiyar Uyanık, 2004 seçimlerinde koltuğunu %43 01 lik oy oranıyla Fikri Köse ye devretmiştir Son yapılan 2009 yılı seçimlerinde ise, %52 02 oy ile Prof Dr Mustafa Zengin Maltepe Belediye Başkanlığı na seçilmiştir
|