Haram Ve Mekruh Oruçlar - Haram Olan Oruçlar - Mekruh Oruçlar

Haram ve mekruh oruçlar - Haram Olan Oruçlar - Mekruh Oruçlar
Hakkında Haram ve mekruh oruçlar - Haram Olan Oruçlar - Mekruh Oruçlar




Haram ve mekruh oruçlar - Haram Olan Oruçlar - Mekruh Oruçlar

Dinen kaçınılması kesin ve bağlayıcı tarzda istenen fiili işlemek haramdır Bu tarz bi yasak kat’i delil ile sabit olmamışsa Hanefi mezhebine göre bu fiile tahrimen mekruh denir Bu tarzda yasaklanan oruçlar şunlardır;

1 Ramazan bayramının birinci günü ile kurban bayramının dört gününde oruç tutmak dinen yasaklanmıştır Bu günlerde oruç tutulması Hanefiler’e göre tahrimen mekruh, diğer üç mezhebe göre haramdır (ancak Kurban bayramının dördüncü günü Malikîler’de haram değil mekruhtur)

2 Ramazan ayının başladığına hükmedilememesi halinde şaban ayının otuzuncu günü “yevm-i şek” (şüphe günü) diye anılır

Bir müslümanın tutmayı âdet edindiği oruçlardan birinin (pazartesi orucu gibi) şek gününe denk gelmesi halin de, bu günde oruç tutulması –dört mezhebin ittifakıyla mekruh değildir

Hanefiler’e göre, şek gününde Ramazan orucu veya başka bir vâcip oruç niyeti ile oruç tutulması rahrimen mekruhtur Sırf nafile niyeti ile oruç tutulmasında ise sakınca yoktur

Malîkiler’e ve Hanbelîler’e göre şek gününde nafile oruç mekruh, Şâfiîlere göre haramdır; bugünde kaza, keffâret ve nezir orucu tutmak câizdir

3 Âdet gören ve lohusalı kadınların oruç tutması haramdır Ramazan orucu bu günlere tesadüf ederse, yükümlülükleri düşmez, başka zaman kaza ederler

4 Bir kadının, kocasının hasta ve gaip olma gibi fiili yahut hacda bulunma gibi dinî bir engeli yokken onun muvafakati olmaksızın nafile oruç tutması çoğunluğa göre haram, Hanefîler’e göre tenzihen mekruhtur; kocası rıza göstermezse, orucunu bozması gerekir

5 Şâfiîler’e göre, şaban ayının son yarısında nafile oruç mekruhtur (bazı eserlerde haram olarak zikrederler); ancak kişinin âdet edindiği nafile oruç, günlerinin bu zaman diliminde tesadüf etmesi halinde sakınca yoktur Yine, bu günlerde kaza, keffâret ve nezir oruçları tutulabilir

Dinen kaçınılması kesin ve bağlayıcı tarzda olmaksızın istenen, yapılması hoş karşılanmayan davranışlara mekruh denirHanefî mezhebinde harama yakın mekruhtan ayırt etmek için bu durumlar hakkında tenzihen mekruh terimi kullanılmıştırBu çerçevede ele alınabilecek başlıca oruç türleri şunlardır:

1 Savm-ı dehir ("savmu’d-dehr”): Oruç tutulması haram olan günler dışında bütün seneyi oruçlu geçirmek Hanefîler’e göre mekruhtur(kişiyi zayıf düşürmemesi veya adet haline getirilmemesi halinde ise câiz görülmüştür)Mâlikîler’in bazılarına göre mekruh, bazılarına göre ise mendupturŞâfiî ve Hanbelî mezheblerinde bu konuda bir ayrım yapılmıştır: Şayet kişiye zarar vermesi yahut başkalarının hakkını ihlâl söz konusu değilse müstehap, aksi halde mekruhtur

2 Savm-i visal (“savmu’l-visâl”): Hiç iftyar etmeksizin iki (yahut daha fazla) gününün orucunu birleştirmek, Hanefîler’e, Şâfiîler’e ve Hanbelîler’e göre mekruhtur, Mâlikîler’e göre haramdır

3 Sadece Cuma veya sadece cumartesi günlerinde oruç tutmak Hanefî, Şâfiî ve Hanbelî mezheplerine göre mekruhturBazı Mâlikî bilginler de bir gün önce yahut sonra oruç tutmaksızın sadece cuma veya cumartesi oruçlu geçirmeyi mekruh saymışlardır

4 Muharrem ayının sadece onuncu gününde oruç tutmak Hanefîler’e göre sadece recep ayını oruölu geçirmek Hanbelîler’e göre, Peygamberimizin doğum gününde (Mevlid-i Nebevi) oruç tutmak Mâlikîler’e göre mekruhtur

5 Nevruz ve Mehrican diye anılan Mecusilerin ilkbahar bayramı sonbahar bayramı günlerinde oruç tutmak Hanefî Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre mekruhtur ; ancak başka günlerle birleştirilirse veya kişinin zaten tutmayı planladığı nafile oruçlar bu günlere rastlarsa mekruh olmaz Şâfiî mezhebinde bu günlerde oruç tutulması sakıncalı görülmemiştir

6 Hac ibadetini ifa eden kişinin arefe günü tutması Mâlikîlere göre mekruhturGündüz vakfe yapan kişi bakımından Hanbelîler, orucun zayıf düşüreceği kişi bakımından Hanefîler de kerahete hükmetmişlerdir

7 Üzerinde kaza borcu olan kişinin bu borcu yerine getirmeden nafile oruç tutması Mâlikîler’e ve Şâfiîler’e göre mekruhtur Hanefîler’e göre böyle bir kimsenin nafile oruç tutmasında sakınca yokturAhmed b Hanbel’in aksi yönde de bir göürüşü bulunduğu belirtilmekle birlikte bu konuda Hanbelî mezhebinde tercih eldin görüş cevaz yönündedir

8 Kişiye büyük sıkıntı vereceği anlaşılıyorsa yolculuk halinde oruç tutmak Hanefî fıkıh eserlerinde, ağır sıkıntı doğmasına sebebiyet vermesi halinde, hastaların, hamile yahut emzikli kadınların ve çok yaşlı kişilerin oruç tutmalarına da mekruh olduğu kaydedilir

9 Misafirin, ev sahibinden izin almadan nafile oruç tutması Mâlikîler’e göre mekruhturSağlıklı karar vermesini, engelleyebileceği düşüncesiyle hakimin, yine orucun çalışma verimini etkilemesi halinde, ücretle çalışan işçinin iş sahibinin müsaadesini almadan nafile oruç tutması Hanefî mezhebinde mekruh kabul edilmiştir

10 Savm-i sumt (“Savmu’s - sumt”): oruçlu olduğu sürece hiç konuşmamaya niyet etmek suretiyle tutulan oruç da Hanefî fıkıh eserlerinde mekruh oruçlar arasında sayılmıştır