Kimyasal Etkenler Ve Kanser

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

1914 yılında ?Yamagiwa? ve ?Ichikawa? adlı iki bilim adamı, deney tavşanlarının kulaklarına katran sürdükten bir süre sonra, bu bölgede kanserleşmeye yol açabildiler

Böylece kimyasal etken deneysel olarak da ortaya konulmuş oldu

Kimyasal etkenlerin kansere yol açabileceği ilk kez 1775 yılında ingiliz araştırmacı ?Pott? tarafından ortaya konulmuştur

Pott, Londra?daki baca temizleyicilerinde ?Skrotum? kanserine çok sık rastlandığını saptadı

Bu sıklığa bacadaki isin neden olabileceğim bildirdi

Bu bildiri dış kaynaklı karsinojenler konusunda yapılan ilk bildiri, ilk uyarı olarak tarihi olduğu kadar bilimsel bir değer de taşımaktadır

Gerçekten de is içinde kanser yapıcı pek çok madde bulunur

Kimyasal karsinojenleri yapılarına göre şöyle sıralayabiliriz:

1) ?Alifatik ve Aromatik Hidrokarbonlar?: Okside olmuş petrolde bulunan alifatik hidrokarbonlar (?Antrasen?, ?Piren?, ?3-4 benzpiren?, ?Flüoranten? maddeleri gibi), doğada bulunan ve sanayide kullanılan hidrokarbonların damıtma ve eksik yanma ürünlerinin içinde bulunurlar

Bunlardan başka steroid hormonlar, örneğin östrojenler, ergo alkaloidleri ve piroliyzidin alkaloidleri de bu gruba girerler

2) ?Nitrozaminler?: Bitki küflerinin metabolit-lerinde ve tütünde bulunurlar

3) ?Aromatik aminler ve benzerleri?: ?Benzidin?, ?Aminofluoren?, ?Betanaftilamin? gibi

Bunlar boya, lastik, dokuma ve deri sanayisinde kullanılan maddelerdir

4) Boyalar: Özellikle ?Azot boyaları?, ?Sudan I?, ?Sudan III?, ?OB sarı boyası?, ?Trifenilmetan? gibi

Bu maddeler boya sanayisinde kullanılmaktadır

5) ?Üretan?, ?Piyoüre?, bunlar ilaç sanayisinin ürünleridirler

6) Plastik maddeler: ?Bakalit?, ?Selofan?, ? ?Polietilen?, ?Naylon? gibi

Bu maddeler de sanayi ürünleridir

7) İnorganik maddeler: ?Krom ve bileşikleri?, ?Aspest?, ?Arsenik?, ?Nikel? gibi

Bu maddeler doğada maden halinde ya da diğer madenlerin filizlerinde bulunurlar

8) Alkilleştirici maddeler: Alkilleştirici maddelere ?Radyomimetik maddeler?de denilmektedir

Bir radyomimetik madde hücre üzerine röntgen ışınları gibi etki eder

Savaş ve ilaç sanayiinde kullanılan alkille ştirici maddelerden biri ?Nitro-jenli hardal bile sikleri? dir

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kimyasal Etkenler Ve Kanser 1914 yılında ?Yamagiwa? ve ?Ichikawa? adlı iki bilim adamı, deney tavşanlarının kulaklarına katran sürdükten bir süre sonra, bu bölgede kanserleşmeye yol açabildiler Böylece kimyasal etken deneysel olarak da ortaya konulmuş oldu Kimyasal etkenlerin kansere yol açabileceği ilk kez 1775 yılında ingiliz araştırmacı ?Pott? tarafından ortaya konulmuştur Pott, Londra?daki baca temizleyicilerinde ?Skrotum? kanserine çok sık rastlandığını saptadı Bu sıklığa bacadaki isin neden olabileceğim bildirdi Bu bildiri dış kaynaklı karsinojenler konusunda yapılan ilk bildiri, ilk uyarı olarak tarihi olduğu kadar bilimsel bir değer de taşımaktadırGerçekten de is içinde kanser yapıcı pek çok madde bulunur Kimyasal karsinojenleri yapılarına göre şöyle sıralayabiliriz: 1) ?Alifatik ve Aromatik Hidrokarbonlar?: Okside olmuş petrolde bulunan alifatik hidrokarbonlar (?Antrasen?, ?Piren?, ?3-4 benzpiren?, ?Flüoranten? maddeleri gibi), doğada bulunan ve sanayide kullanılan hidrokarbonların damıtma ve eksik yanma ürünlerinin içinde bulunurlar Bunlardan başka steroid hormonlar, örneğin östrojenler, ergo alkaloidleri ve piroliyzidin alkaloidleri de bu gruba girerler 2) ?Nitrozaminler?: Bitki küflerinin metabolit-lerinde ve tütünde bulunurlar 3) ?Aromatik aminler ve benzerleri?: ?Benzidin?, ?Aminofluoren?, ?Betanaftilamin? gibi Bunlar boya, lastik, dokuma ve deri sanayisinde kullanılan maddelerdir 4) Boyalar: Özellikle ?Azot boyaları?, ?Sudan I?, ?Sudan III?, ?OB sarı boyası?, ?Trifenilmetan? gibi Bu maddeler boya sanayisinde kullanılmaktadır 5) ?Üretan?, ?Piyoüre?, bunlar ilaç sanayisinin ürünleridirler 6) Plastik maddeler: ?Bakalit?, ?Selofan?, ? ?Polietilen?, ?Naylon? gibi Bu maddeler de sanayi ürünleridir 7) İnorganik maddeler: ?Krom ve bileşikleri?, ?Aspest?, ?Arsenik?, ?Nikel? gibi Bu maddeler doğada maden halinde ya da diğer madenlerin filizlerinde bulunurlar 8) Alkilleştirici maddeler: Alkilleştirici maddelere ?Radyomimetik maddeler?de denilmektedir Bir radyomimetik madde hücre üzerine röntgen ışınları gibi etki eder Savaş ve ilaç sanayiinde kullanılan alkille ştirici maddelerden biri ?Nitro-jenli hardal bile sikleri? dir