Malarya Nedir ?

SITMA (MALARYA)



Sıtma hastalığı döngüsü

Dişi anofel cinsi sivrisineklerde bulunan parazitlerin, insanları ısırmasıyla meydana gelen, nöbetler halinde ateş ve titremeye neden olan, yaygın bir hastalıktır Sıtmanın bir diğer adı malaryadır Teşhis ve tedavisi mümkündür ve kolaylıkla yapılır Tedavi edilmediği takdirde ciddi problemlere yol açar ve hatta ölümcül olabilir

Çok uzun zamandan beri bilinen bir hastalıktır Dünyada 200 milyondan fazla kişinin bu hastalığa yakalandığı tahmin edilmektedir Çoğunlukla Asya ve Afrika’da görülen bu hastalık, artık havayolu ulaşımı ile bütün dünyaya yayılmaktadır İnsanoğlunun karşılaştığı en yaygın hastalıklardan biridir

Ülkemizde en çok Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde görülmektedir Adana, Mersin, Gaziantep, en çok görülen yerlerdir

SITMANIN NEDENİ NEDİR?

Sıtmanın nedeni, plazmodium adındaki tek hücreli parazitlerdir Bu parazitlerin tek rezervuarları insandır Bu parazitlerin hepsi sıtmaya neden olur ve anofel tipi sivrisineğin ısırmasıyla bulaşır Bu sivrisinek, sıcak ve nemli yerlerde yaşar Bu parazitlerin yapmış olduğu sıtmanın şiddeti değişiktir

P Malarianın yapmış olduğu sıtma türünde ateş 3 günde bir yükselir Bu pazarzit vücuda girdikten uzun süre sonra bile sıtmaya neden olabilir Sık karşılaşılan bir sıtma türü değildir

P Falciparumun neden olduğu sıtma, özellikle Asya’da sık görülür Her gün ateş yükselebilir ve uzun sürelidir En şiddetli sıtma tipidir

P Ovale ve P Vivax’da ateş 48 saatte bir yükselir Özellikle sıcakta, ateş fazla yükselmiştir ve hararete neden olur Ayrıca titreme görülür Genelde Akdeniz ülkelerinde karşılaşılan bir sıtma tipidir

SITMANIN BELİRTİLERİ

Sıtmanın belirtileri, nöbetler halinde ortaya çıkar Enfeksiyona neden olan plazmodiumun türüne göre, belirtilerin şiddeti, nöbetler ve görülme zamanları değişir

Nöbet başlamadan 2-3 gün önce hastada bazı belirtiler ortaya çıkar Kişi, yorgun ve mutsuzdur İştahı azalmıştır Bunun dışında baş, bacak, sırt ağrıları görülebilir Sıtma nöbetinde ilk görülen durum, titremedir 2 saate kadar uzayabilir Bütün vücut sarsılır Titreme sırasında, ateş yükselir Bu ateşin şiddeti, sıtmaya neden olan mikroba göre değişir Deri kurumuştur ve sıcaklık hissi fazladır

Ayrıca sıtmadan önce görülen başağrısı, nöbet boyunca da devam eder Nabız yükselir ve hastada sinirlilik görülür Sırt ve bacak ağrıları devam etmektedirSıtmanın ilerlediği durumlarda karaciğer ve dalakta büyüme görülür Dalak yırtılırsa, iç kanama meydana gelir Kansızlık görülebilir Ayrıca hasta, solunum güçlüğü çekebilir

SITMA TANISI NASIL KONUR?

Doktora gittiğinizde, şikayetleriniz doğrultusunda doktorunuz sizi yönlendirir Sıtma mikrobunun yaygın olduğu yerlerden gelip gelmediğiniz sorulur Diğer hastalıklarla karıştırmamak ve sıtmanın kesin tanısı için, hastadan alınan kan örneğinden, mikrobun kanda bulunup bulunmadığı araştırılır Plasmodiumların görülmesiyle, hastalığın tanısı konur

SITMANIN TEDAVİSİ

Önceleri, Büyük İskender dahil bir çok kişinin ölümüne neden olan sıtma, günümüzde tedavisi kolay bir hale gelmiştir Sıtmanın ilacı bulunulan coğrafi bölgeye göre değişmektedir Çünkü sıtmaya neden olan bazı plazmodium türleri, bazı ilaçlara karşı direnç kazanmıştır Fakat, genellikle sıtma tedavisinde kullanılan ilaç “klorokin” dir Özellikle sıtma savaş dispanseri, sağlık ocakları, sıtma personelleri ücretsiz olarak bu hastalığı tedavi etmektedir Sıtmanın ilaçları sadece sıtma savaş dispanserinde bulunur ve ücretsizdir Bu ilaçlar koruyucudur ya da tedavi edicidir Sıtmanın yaygın olduğu bir bölgeye seyahat etmeniz gerekiyorsa, bu koruyucu ilaçları almanız gerekir Tedavi edici ilaçlar ise mikrobun çoğalmasını engelleyicidir

Son zamanlarda bilim adamları iki ilacın bir arada olduğu yeni bir sıtma ilacı geliştirdiler Bunun dışında hasta istirahat halinde olmalıdır ve vücudun direncini arttıracak besinlerle beslenmelidir

SITMADAN KORUNMANIN YOLLARI

Sıtmadan korunmak için, bu hastalığa neden olan faktörün yani sivrisineklerin ortan kaldırılması ya da üremesini engelleyici tedbirlerin alınması gerekir Bu yöntem daha önceleri uygulanmıştır

Fakat günümüzde sıtmadan korunmak için sıtma hastalarının bulunup tedavi edilmesi önem kazanmıştır Erken tanı ve tedaviyle parazitlerin kaynağı yok edilmektedirAyrıca sinek ısırığından korunmak için (özellikle geceleri), sinek kovucu spreyler, sineğin ısırmasını engelleyecek kıyafetler tercih edilebilir Amaç, sivrisineğin vücuda temasını önlemektir

Sıtmanın görüldüğü yerlere seyahat edecek kişilerin seyahatin birkaç hafta öncesinden, seyahat sonrasındaki birkaç hafta boyunca sıtma ilacı alması gerekir Bu şekilde sıtmadan korunmuş olur

Sıtmanın yaygın olduğu yerler nüfusun hızlı artış gösterdiği yerlerdir Ayrıca kasaba ve kentlerin yavaş yavaş birleşmesi ile sıtma mikrobunu kontrol altına almak gittikçe güçleşmektedir Bu yüzden sıtmaya olan duyarlılığın arttırılması, sıtma için gerekli ilaç ve malzemelerin yeterince bulundurulması şarttır Bu yüzden devletin de sıtmaya yeterli bütçeyi ayırması gerekmektedir