İnsan Anatomisi

İnsan Anatomisi

İnsan anatomisinde ayak bileği eklemi, ayak ile bacağın birleştiği yerde oluşmuştur Ayak bileği, veya talocrural eklem, tibia ve fibulanın iki distal ucunu bağlayan sinoviyal menteşe tipi bir eklemdir Tibia ve talus arasındaki eklem, daha küçük olan fibula ve talus arasındaki eklemden daha fazla ağırlık taşır



Hareket

Ayak bileği eklemi, ayağın dorsofleksiyon (ayak parmaklarını yukarı kaldırıp sadece ökçenin üzerinde duruş) ve plantar fleksiyon (ayak parmaklarını aşağı doğru hareket ettirip sadece parmaklar üzerinde duruş) hareketlerinden sorumludur Ayaktaki eklemlerin azami hareketlerini yapmasını sağlar Kendi ekseni etrafında dönmez
Plantar fleksiyonda, eklemin anterior ligamentleri uzarken posterior ligamentleri kısalır Tersi de dorsofleksiyon için doğrudur

Eklem

Fibulanın lateral malleolusu ve tibianın medial malleolusu, tibianın distal ucunun alt yüzeyi boyunca talusun üç eklem yüzeyi ile eklem yapar Bu yüzeyler kıkırdak ile kaplıdır
Anterior talus, posterior talustan daha geniştir Ayak, dorsofleksiyon yaptığı zaman superior talusun geniş kısmı, tibia ve fibulanın eklem yüzeylerinin içine doğru hareket ederek ayağın plantar fleksiyon yapmış halinden daha sabit bir eklem oluşturur

Ligamentler

Ayak bileği eklemi, güçlü deltoid ligament ve üç lateral ligament: anterior talofibular ligament, posterior talofibular ligament ve kalkaneofibular ligament tarafından bağlanır

• Deltoid ligament, eklemin medial tarafını destekler ve tibianın medial malleolusuna ilişir Kalkaneusun sustentakulum talisi, kalkaneonavikular ligamenti, navicular tuberosity ve talusun medial yüzeyi olmak üzere dört noktada bağlanır
• Anterior ve posterior talofibular ligamentler eklemin lateral tarafını, fibulanın lateral malleolusundan talusun dorsal ve ventral uçlarına kadar destekler
• Kalkaneofibular ligament, lateral malleolusa ve kalkaneusun lateral yüzeyine ilişir

Eklem, en çok dorsofleksiyonda sabittir ve bilek burkulması genelde ayak plantar fleksiyondayken meydana gelir Bu çeşit bir incinme sıklıkla anterior talofibular ligamentin başına gelir

İsim kökeni

İngilizce ayak bileği kelimesi "ankle" veya "ancle" çeşitli şekillerde Cermen dillerine muhtemelen Latince "angulus" veya Yunanca "αγκυλος" kelimesinden geçmiştir

Kırıklar

Ayak bileği incinmelerinin kemik kırığı için değerlendirilmesi, gereksiz x-ışını alımını en aza indirgemek için düzenlenen Ottawa ayak bileği kuralları uyarınca yapılır

Bacak (İnsan Anatomisi)

Bacak, omurgalılarda alt üyelerin her birine verilen ad
Hayvanların hareket etmek amacıyla yararlandıkları, çoğunlukla eklemli uzantılara da "bacak" adı verilir ve en yalın biçimi eklembacaklılarda görülür

Bölümleri

Omurgalıların bacakları, ortada dizkapağının böldüğü iki parçadan oluşur Kalçadan dize kadar uzanan bölüme "uyluk", dizden ayak bileğine kadar uzanan bölümeyse "baldır" adı verilir Uyluk iskeletini uyluk kemiği (femur), baldır iskeletiniyse iç yanda bulunan kaval kemiği (tibia) ile dış yanda yer alan kamış/baldır kemiği (fibula) oluşturur Kaval kemiği de, kamış kemiği de ayak eklemiyle birleşir

Hareketi

İnsan dahil bütün memelilerde, bacağın alt ve üst parçalarını birbirinden diz kapağı kemiği (patella) ayırır Bacağı öne doğru güçlü kalça kası, geriye doğru da bacak kası hareket ettirir Bacak kasının kirişleri dizin altından, bacağın alt parçasına, aşil kirişi de, baldır kaslarından ayağa kadar uzanır

Diz Kapağı (İnsan Anatomisi)

Diz; uyluk kemiği(femur) ile kaval kemiği (tibia) arasındaki menteşe biçimli bir eklemdir Eklem iç ve dış olmak üzere iki bölümlüdür Eklem ön taraftan diz kapağı ile korunur

Eklem içindeki tüm kemik yüzeyler eklem kıkırdağı ile örtülmüştür
Femur ve tibia arasındaki yük taşıyan kıkırdak yüzeyler, menisküs denilen iki esnek kıkırdaktan yapı ile korunur ve desteklenir Menisküsler �C� harfi biçimli ve kuş yuvası biçiminde kenarları yüksek ortası ince bir yapıdadır Bu yapı yuvarlak femur ile düz tibianın yapısal uyumunu sağlar, binen yükün tüm eklem yüzeyine dağılmasını sağlar,gelen darbeleri emer, eklemin sabitliğine yardımcı olur

Bağlar diz eklemini sabitleyen ana yapılardır Birbirlerinden tamamen ayrı yapılar olan bağlarla tendonları karıştırmamak gerekir Bağlar her iki ucu kemiğe yapışan sabit yapılardır, sınırlı esneklikleri vardır Tendonlar ise bir uçları kemiğe yapışan, diğer uçları adeleyle devam eden, adelenin hareketini kemiğe ileten yapılardır



Yan bağlar dizin iç ve dış yanlarında bulunur ve dizin her iki yana açılmasını önler Dış yan bağ dışında dizin dışa açılmasını engelleyen dizin arka-dış köşesinde bağlar ve popliteus tendonundan oluşan posterolateral kompleks denilen bir ek yapı vardır Bu yapının zedelenmesine ait bulgular ve tedavi gözden kaçabilir Ön çapraz bağ �ACL- tibia ile femuru tam orta noktadan birbirine bağlar Fonksiyonu dizin dönme hareketlerini kısıtlamak ve tibianın öne hareketini engellemektir Arka çapraz bağ �PCL- tibianın arkaya hareketini önler

Dizin tüm bu anatomik yapıları boyunca kaslar uzanır ve birlikte çalışarak dizin koşmak, yürümek gibi hareketlerini yönetirler Kaslar ayrıca sabitliği sağlayan oluşumlara destek sağlar, korurlar Dizi yöneten iki ana grup kas vardır Ön uyluğun 4 başlı kası (quadriceps) Leğen kemiğinden uyluğun ön yüzü boyunca uzanır, diz kapağı üzerinden tendonlaşarak devam eder ve tibianın üst-ön tarafına yapışır Dizin doğrultulması-düzleştirilmesi hareketini yaptırır Aynı zamanda diz kapağı kemiğinin üst, iç ve dışına yapışan ayrı başları ile diz kapağının dengesini sağlar Dizin dönme hareketlerini kısıtlayarak ACL ye, tibianın arkaya hareketini kısıtlayarak PCL ye yardımcı olur Uyluğun arkasında ikisi tibianın dışına, ikisi içine yapışan hamsring adeleleri vardır Hamsringler dönme hareketini ve tibianın öne hareketini kısıtlıyarak ACL e yardımcı olur

Fibula Baldır Kemiği (İnsan Anatomisi)

Fibula veya baldır kemiği tibianın lateral tarafında bulunan ve tibiaya hem aşağıdan hem de yukarıdan bağlanan kemiktir Fibula, tibiadan boyca küçüktür ve tüm uzun kemiklerin çoğundan daha incedir Üst kısmı büyüktür, tibianın kafasının arka kısmı diz ekleminin altına yerleşir ve bu eklemin oluşumunun dışındadır Alt kısmı biraz öne eğilir, böylece üst ucuna göre daha önde durur; tibianın altında çıkıntı yapar ve ayak bileği ekleminin lateral kısmını oluşturur

Bileşenleri

Kemik, şu bileşenlere sahiptir:

• Capitulum fibulae
• Corpus fibulae
• Malleolus lateralis
• Membrana interossea cruris, fibulayı tibiaya bağlar

Kan temini

Kanı temin etmesi, serbest doku transferi için önemlidir çünkü fibula genelde mandibulayıarteria peroneadan gelen, büyük bir besin damarı ile beslenir Ayrıca arteria peroneanın birçok küçük dalını alan periosteum ile sarmalanmıştır Proksimal ve distal başları arteria tibialis anteriornin bir dalı ile beslenir Kemiğin kesilmesi söz konusu olduğunda gövde kısmı alınır ve uçlar korunur (proksimalden 4 cm ve distalden 6 cm)

Kemikleşme

Fibula, biri gövde diğer ikisi de uçlar olmak üzere üç merkezden kemikleşir Kemikleşme ceninin sekizinci haftasında ortadan başlar ve uçlara doğru uzanır Doğumda uçlar kıkırdak yapıdadır
Kemikleşme, ikinci yılda, alt uçtan ve yaklaşık olarak dördüncü yılda üst uçtan başlar İlk kemikleşen alt epifiz vücutla, yaklaşık olarak yirminci yılda birleşir; üst epifiz ise yaklaşık yirmi beşinci yılda katılır

Parmak - Parmak Nedir (İnsan Anatomisi)

Parmak insanlarda ve bazı hayvanlarda ellerin ve ayakların son bölümünü oluşturan, boğumlu, hareket ettirilebilen, uzunca organların her birine verilen addır Sağlıklı bir insanda 5'i sağ elde, 5'i sol elde, 5'i sağ ayakta ve 5'i sol ayakta olmak üzere toplam 20 parmak ve her bir parmak ucunda farklı büyüklük ve şekillerde oluşması muhtemel tırnak adı verilen kemiksi yapı bulunur Doğuştan bu sayının fazla olmasına Palidaktili ya da Türkçeleşmiş genel adı ile altı parmaklılık denir Parmakları insanlarda olduğu gibi uzun bir çıkıntı biçiminde gelişen hayavların da organlarına parmak adı verilirken kedi, köpek gibi hayvnaların organlarına pati adı verilir

El parmakları, ayak parmaklarına göre çok daha aktif ve hareketlidir Sağlıklı bir insanda tüm parmaklar hareket ettirilebilir ve bükülebilir İnsan vücudunda parmakların hareketini sağlayan iki ana kas yapısı bulunur, bunun yanında diğer hareketleri sağlayan ayrı kas yapıları vardır Parmak hareketlerinin sağlandığı tüm kaslar avuç içi ile kolun dirsek altı kısmı arasına bulunur Parmaklar genel olarak bilinçli şekilde hareket ettirilse de günlük uğraşlar sırasında parmak hareketlerinin bir çoğu beyinden gelen komutlar sayesinde istemdışı olarak yapılır
Vücuttaki her bir parmak simetrik biçimde dizilidir Sağ ve sol eller yanyana koyulduğunda baş parmakların birbiri ile temas etmesi gerekir Her iki elin en dış tarafında bulunan parmaklar, sağlıklı bir insanda en küçük el parmaklarıdır Birçok kültürde her bir parmak farklı biçimlerde adlandırılmıştır, Türkçede sağ el baz alınarak, parmaklara verilen adlar şöyledir; (soldan başlayarak)



Birinci parmak : Başparmak
İkinci parmak : İşaret parmağı, şahadet parmağı
Üçüncü parmak : Orta parmak
Dördüncü parmak : Yüzük parmağı
Beşinci parmak : Serçe parmak, serçe parmağı

Tırnak - Tırnak Nedir (İnsan Anatomisi)

Tırnak insanda ve birçok omurgalı hayvanda parmak uçlarının dış bölümünü örten boynuzsu tabakadır Sağlıklı bir insan vücudunda yer alan 20 parmağın her birinin ucunda yer alması gerekir Tırnaklar keratin adı verilen sertleşmiş proteinden oluşur Tırnağın başlangıç kısmında deri ile birleştiği alanda bulunan yarımay şeklindeki beyaz şekle lunula adı verilir İnsanlarda tırnaklar günde ortalama olarak 01 milimetre uzar (100 günde 1 cm) El tırnaklarının uzayıp tamamen yenilenmesi 4 - 6 ay ayak tırnaklarının ise 12 - 18 ay sürer Tırnakların büyüme süresi kişiden kişiye yaşa mevsime özel bakıma ve kalıtsal özelliklere göre farklılık gösterir Tırnaklar da tıpkı deri gibi kuruyabilir ve hastalıklar kapabilir Tırnak yeme huyu ise kişide birçok önemli hastalığın başlamasına sebep olabilir Tırnak yemeye sebep olan faktörler aşırı gerginlik sıkıntı ve açlıktır

Tırnağın kültürdeki etkisi oldukça büyüktür Batı kültüründe uzun tırnak kadınlığın simgesi olarak kabul görür Bazı Asya ülkelerinde erkeklerin de tüm tırnaklarını ya da serçe parmak tırnağını uzattıkları görülse de bu tutum bir çok batı ülkesinde burun karıştırma ya da kokain kulanma ile ilişkilendirildiğinden hoş karşılanmamaktadır Bununla birlikte birçok gitar sanatçısı tırnak uzatır Tırnakları boyama geleneği günümüzden 5000 yıl öncesine kadar gider
Tırnaklar hakkında yanlış bilinen bir söylenti de tırnakların kişinin ölümünden sonra bir kaç gün büyümeye devam ettiği inancıdır Fakat bunun asıl sebebi ölü bedenin gün geçtikçe su kaybetmesi sonucu derinin büzülmesi ve tırnakların daha belirgin hâle gelmesidir

Bazı Tırnak Hastalıkları

Tırnak batması: Tırnak şeklinin müsait olması ya da dar ayakkabı giyilmesi sonucunda gelişebiliyor Basit tırnak çekimi ile genellikle düzelmiyor Tırnak yatağının onarılması gerekebiliyor

Kanca tırnak: Tırnak şeklinin uca doğru kıvrılması ile gelişir Zamanla tırnağın uç kısmı tam kapanıncaya kadar kıvrılabilir Tırnak kesmek zorlaşır Kemiğe baskı yaptığı için ağrıya neden olur yürümeyi zorlaştırır Tırnak yatağının düzetilme operasyonu ile düzelme sağlanır Kanca tırnakta da tırnağın daha kıvrık çıkmasına yol açacağı için tırnağın çekilmesi önerilmemektir

Omuz - Omuzun Yapısı (İnsan Anatomisi)

Omuz insan vücudunda kolların gövdeyle birleştiği yere verilen isimdir Omuz bölgesinde ve omuz eklemini çevreleyen birçok damar sinir paketleri, kas gurupları bulunmaktadır En önemli görevi ise bu özel yapısı ile kol hareketlerini mükemmel olarak sağlamaktır

Omuz eklemine "Articulatio Humerus" denir Bu eklem iki kemikten oluşur Humerus (pazu) ve Scapula (kürek) Clavicula (köprücük) kemiği ise Scapulan ve Sternum (döş) kemiği arasında bulunarak omuz eklemini Thoraxa (göğüs kafesine) bağlar Omuzun alt tarafında kalan çukurluğa ise Axiller Çukur (koltuk altı) denir

Burun (İnsan Anatomisi)

Burun, güzel kokulu çiçeklerin ya da iştah açıcı yemeklerin kokularını algılamamızı sağ*lamanın ötesinde çok önemli işlevleri olan bir organımızdır Soluduğumuz hava ile havadan aldığı oksijeni vücudumuzun bütün hücreleri*ne taşıyan kan arasındaki temel bağlantı yollarından biri burundur Kısacası burnumuz hem koklama organı, hem de solunum yolla*rının başlangıcı olarak büyük önem taşır
Soluduğumuz hava akciğerlere ulaşmadan önce, etkili bir klima aygıtı ve hava filtresi görevini üstlenen burundan geçer Gerçekten de burun deliklerinin içinde, havayla birlikte giren iri toz ve kum parçacıklarını tutarak havayı süzen kıllar vardır Tozlarını burada bırakan hava, daha sonra, her burun deliğin*de üçer tane bulunan kıvrımlı yapıların üstün*den geçer Boynuzcuk denen bu kıvrımların üstü, sümük (mukus) dediğimiz sıvıyı salgıla*yan nemli bir mukoza katmanıyla örtülüdür Havadaki toz parçacıkları burnun iç yüzeyini kaplayan bu mukoza zarına yapışıp kalır Zarın üzerinde ayrıca ince tüy gibi kirpiksi uzantılar vardır Bu tüylerin sürekli olarak ileriye ve geriye doğru dalgalanmasıyla toz parçacıkları ya da mikroplar burun deliklerine doğru sürüklenir ve kişinin aksırması ya da sümkürmesiyle dışarıya atılır Burnun içinde*ki incecik kan damarları da havayı ısıtır ve böylece soluduğumuz tozlu, pis ve soğuk hava akciğerlere ulaşmadan önce ısıtılmış, süzül*müş ve nemlendirilmiş olur
Burnun üst bölümünde, çok sayıda sinir hücresi içeren ve koku epiteli olarak adlandı*rılan iki küçük alan da koku duyumundan sorumludur İnsanlar yaklaşık 3000 değişik kokuyu birbirinden ayırt edebilir Havayla taşınan "koku molekülleri" koku epitelindeki alıcılara ulaştığında beyin o kokuyu tanıyarak algılar
Burnun ayrıca ses tonu üzerinde de belli bir etkisi vardır Örneğin nezle olup da burnu*muz tıkandığında ya da burun deliklerimizi parmaklarımızla kapattığımızda ses tonumuz değişir

Burun Yapısı

Koklamak, maddelerin kimyevi yapılarıyla bağlantılı olarak, özel alıcıları uyarmakla meydana getirdikleri kimyevi bir duyu Burun; solunum organı olmaktan başka, koku alma organı olarak da özelleşmiştir
Tat ve koku alma duyuları birbiriyle çok yakından ilgilidirler Soğukalgınlığı veya nezle gibi burnun tıkalı olduğu durumlarda, insanın ağzının tadı da bozulmaktadır
Burun iç yüzünün koku alma bölümündeki epitel hücreleri arasında yerleşmiş olan koku reseptörleri (alıcıları), diğer duyu organlarındakinin aksine, tek sinir hücresine sahiptirler; bu bakımdan tat alma reseptörlerine benzerler Bu reseptörlerden kalkan sinir lifleri, kalbursu bölgeden geçip kafatası içine girerek koku sinirini meydana getirirler ve koku soğancığında sonlanırlar Koku soğancığından başlayan sinir lifleri ise koku yolunu meydana getirerek, beyin ön lobunun alt yüzeyinde ilerleyip, beyin kabuğunun koku ile ilgili alanında sonlanır
Herhangi bir maddenin koku reseptörlerini uyarabilmesi için buhar haline gelmesi ve bunun, burun epitelini yıkayan sıvıya girmesi gerekir Kokunun alınabilmesi, ilgili madde buharını ihtiva eden havanın derince burna çekilmesi ile mümkün olur Bazı kokuların alınması için buruna çekilmesine lüzum yoktur Mesela, bir mutfağa girilince veya bir çöplük yakınından geçildiği zaman mahalli ve karakteristik kokular derhal burun çekmeye mahal kalmaksızın duyulur Ancak, niçin böyle olduğu henüz kesinlikle aydınlatılmış değildir Bununla beraber bilinen şudur ki, koku alma duyusunun meydana gelmesi için koku alma reseptörlerinin uyarılmasından doğan uyarının beyindeki koku alma alanına ulaştırılması gerekir
Bir kokunun kuvvetli veya diğerinin zayıf oluşuna hükmetmemiz buhar yoğunluğuna bağlı olduğu gibi kuvvetli kokuya sahip madde buharının çok sayıda reseptörü uyarmasından da ileri gelir
Burun epitelindeki reseptörlerin en değişik kaliteyi ayırt edebildiği ileri sürülmüştür Bunlar; alkolik, aromatik kokular, badem kokusu, çiçek kokuları, eterik kokuları, kafur kokusu, meyve kokuları, mis kokusu, nane kokusu ve sedir kokusudur
Koku alma duyu eşiğini tayin için basit, fakat ustaca yapılmış cihazlar ortaya konmuş ve geliştirilmiştir Bunlardan en geniş ölçüde kullanılanı koku ölçer (olfaktometre)dir
Güzel kokular, insan üzerinde hoş bir tesir meydana getirmektedir Bu yüzden binlerce cins koku üretilmektedir Parfümler, lavantalar, esanslar, losyonlar vb bunlar arasındadır
Burnu tutan hastalıklarda, koku almada bozukluklar meydana gelmektedir Mesela ozena denilen müzmin nezlede kişi hiç koku almaz, burun mukozası körelmiştir ve pis kokulu bir burun akıntısı vardır Mevcut olmayan kokuları almak da bir hastalıktır ve psikolojik bozukluklarla ilgilidir

Kas Nedir - Kasların Görevleri

Kas vücutta bulunan gelişmekte olan asıl hücreciklerin mezodermal tabakalarından oluşan büzülebilen bir dokudur Vücuttaki görevi güç oluşumu ve dış veya iç (organlar arası) hareket sağlamaktır
Kas hareketlerinin büyük çoğunluğu bilinç dışında gerçekleşir ve yaşam için gerekli fonksiyonların gerçekleşmesi için büyük önem taşımaktadır (kalbin kasılarak kan pompalaması gibi) Gönüllü kas hareketleri vücüdun hareket etmesi için kullanılır

Kaslar çizgili düz ve kalp kası olmak üzere üçe ayrılır Çizgili kaslar isteğimiz doğrultusunda çalışan kaslardır Düz kaslar isteğimiz dışında çalışır Kalp kası da bir çizgili kas olmasına rağmen isteğimiz dışında çalıştığı için kalp kası adı verilmiştir Kasların faydaları şunlardır

* 1 iskeletle birlikte vücudumuza şekil verir
* 2 kemiklere destek görevi yapar
* 3 iskeleti oluşturan kemik ve eklemleri hareket ettirir
* 4 bu hareketlilik vücudumuzun hareketini sağlar

Kasların Ortak Özellikleri Kasların 5 çeşit özelliği vardır:
1 Uyarılabilme: Kaslar her canlı kitle gibi kendilerine yapılan bir uyarıya cevap verme özelliğine sahiptir Kasların bu uyarıya cevabı: "Kasılma" şeklindedir
2 İletebilme: Kaslar doğal koşullarda kas-sinir-kas arasındaki uyarıyı "Snaps" yolu ile yani sinir sistemi yolu ile iletebilme özelliğine sahiptir

3 Kasılabilme: Kasların kendilerine yapılan uyarılara cevabı kasılma şeklinde olur Beş çeşit kasılma tipi vardır

İzometrik Kasılma: Uzunluğu sabit kalan fakat gerimi artan statik bir kasılma şeklindedir Bütün tabii kasılmaların başlangıcını izometrik kasılmalar oluşturur

Konsantrik Kasılma: Kasın gerimi aynı kalırken boyu kısalır Yani kısalarak meydana gelen dinamik bir kasılma türüdür Vücut geliştirme çalışmasında bu tip kasılmalar çok iyi bir örnektir Bu kasılmaya aynı zamanda "İzotonik kasılma" da denir Genellikle insanın kassal aktiviteleri izometrik ve izotonik kasılmaların birbiri ardına yapılmasından veya her ikisinin beraberce uygulanmasından oluşur İzometrik ve İzotonik kasılmaların beraberce olması yani kasın her geriminin hem de uzunluğunun değişmesine de "Oksotonik Kasılma" denir

Eksantrik Kasılma: Dinamik bir kasılma türüdür Kasın gerimi artarken boyu uzar yani konsantrik kasılmanın aksine uzayarak meydana gelen bir kasılmadır
İzokinetik Kasılma: Sportif aktivitelerde uygulanan yeni bir kasılma şeklidir Bir egzersizin tümünde sabit hızda maksimal ölçüde yapılan bir kasılma şeklidir

Tetanik Kasılma: Bu kasılma tek kasılmaya oranla 4 misli daha kuvvetli uzun süreli ve daha ekonomik kasılma şekli olup daha fazla iş görür İstemli hareketlerimiz genellikle devamlı yani tetanik kasılmalar şeklindedir Kasa gelen ve tek bir uyaranın oluşturduğu kasılma bitmeden arka arkaya sık sık uyaranlar verilirse kas gevşemeye vakit bulamaz ve devamlı bir kasılma gösterir Tetanik kasılmanın meydana geldiği en düşük uyaran frekansına "Kritik Frekans" adı verilir

4 Elastik Olma: Kası istirahat uzunluğundan daha öteye gerip uzatırsak bir direnç ile karşılaşırız Bunu yapan yani kası geren ve uzatan kuvvet kesildiği zaman kas yine istirahat uzunluğuna döner Bu aksın "Elastik olma" özelliğidir 5 Viskoz Kitle Olma: Kaslar şeklini değiştirmek isteyen kuvvetlere karşı iç sürtünmeler nedeni ile bir direnç gösterirler Kendilerine tatbik edilen kuvvet ile kasın direnmesi arasındaki denge hemen değil ancak bir zaman sonra meydana gelir Bu durum kasların "Viskozite" özelliğidir Kas yaptığımız bir hareket veya egzersiz neticesinde uzatılacak olursa bu hareketin oluşturacağı uzunluğa hemen erişmeyip uzamanın son kısmı yavaş yavaş meydana gelir Diğer taraftan hareket bitince normal uzunluğuna hemen dönmez Kasın viskozite özelliği onun bir çeşit korunma mekanizmasıdır Bunu kapıların çarpmasını önleyen ve yavaş kapanmasını sağlayan yay mekanizmasına benzetebiliriz Kaslarda bu özellik olmasa idi ani ve şiddetli kasılmalarda kas ve kemit bütünlüğü tehlikeye girer ve kopmalar olurdu Viskoz özellik bir çeşit frenleme görevi yapmaktadır

Vikipedi özgür ansiklopedi

Kemik Nedir - Kemiğin Yapısı

Kemik, vücudu oluşturan dokular arasında en sert olanıdır Organizmada gerçek anlamda destek görevi yapan dokudur Ayrıca organizmanın kalsiyum depolarıdır Kalsiyum bakımından doymuş olduklarından serttir Sert olmalarına rağmen kıkırdak dokusundan farkları damar içermeleridir Bu doku yapısında çeşitli tipte hücreler (osteosit, osteoblast, osteoklast) ve hücrelerarası madde (matrix) bulunmaktadır Kemiğin enine kesiti incelendiğinde dış ve iç yüzeyleri bir zarla örtülüdür Bunlardan dıştakine; periosteum, iç yüzeydekine; endosteumdüzensiz sıkı bağ dokusundan yapılmışlardır Periosteumun hemen altında dış halkasal sistem yer alır Endosteumun hemen üstünde ise iç halkasal sistem bulunur

Havers sistemleri ise (osteon) iç ve dış halkasal sistemlerin arasını doldurur Volkmann kanalları ise komşu Havers kanallarını birleştirir

Yetişkin bir insan iskeleti 207 kemikten oluşmaktadırFakat yeni doğan bir bebeğin ise 300'e yakın kemik bulunmaktadırBu farklılığın sebebi ise insanın yetişkin haline geldiğinde kemiklerin birleşmesiyle yeni kemikler ortaya çıkmasıdır
İnsan iskeletindeki kemikler:

• Aksiyel iskelet kemikleri
• Apendiküler iskelet kemikleri

Kemik beş bölümden oluşur

• Kemik zarı kemiğin enine büyümesini sağlar
• Sert kemik (beyaz kemik): Kemiğin orta kısmında yer alır İçinde sarı kemik iliği bulunur
• Süngerimsi kemik: Gözenekli bir yapısı vardır Süngerimsi kemikte kırmızı kemik iliği bulunur
• Kırmızı kemik iliği: Süngerimsi kemikte bulunur Görevi alyuvarları üretmektir
• Sarı kemik iliği: Yağ depolar

Kemiklerin Görevleri
Kemikler vücudun desteklenmesini ve dik durmasını sağlar Birer kaldıraç kolu gibi vücudun hareketini sağlarlar Hayatî organlar kemikten yapılmış kafesler içerisindedir Kalbi akciğerleri koruyan göğüs kafesi beyni koruyan kafatası gibi Kalsiyum fosfor gibi önemli mineraller kemikte depolanır ve gerektiğinde kana salınarak kanda hayatî olayların sürebilmesini sağlayacak düzeyde tutulurlar Kemik iliği alyuvarları ve bazı akyuvarları yapar Ana damar ve sinirlerin korunması da kemikler sayesinde mümkün olur

Kemik Zarı Nedir - Kemik Zarının Görevleri
Kemiklerin dışında "periost"denilen kemik zarı bulunurKemik zarıkemiğin enine kalınlaşmasınıkırılan kemiğin onarımını ve kemiğin beslenmesini sağlar

Kıkırdak - Kıkırdak Nedir
Kıkırdak veya kartilaj hayvansal bir dokudur Vücutta yarı taşıyıcı bir görev üstlenir Kemikdifüzyon yoluyla madde alış verişi yaparlar Kıkırdak eklemlerde göğüs kafesinde kulakta burunda boğazda ve omurlararası disklerde bulunur Üç ana kıkırdak tiği mevcuttur: hiyalin elastik ve fibröz kıkırdak (fibrokartilaj)

Hücreler

Kıkırdak doku (kondrosit) ve (kondrosit) öncülleri olan kondroblast ihtiva eder Kondroblastlar matrisin salgılanması ve bakımından sorumludurlar Matris içindeki kontroblastlar olgunlaşarak kondrositlere dönüşürler Kondrositler lakuna olarak adlandırılan boşluklarda bulunurlar Kondrositlerin hemen etrafındaki matrise teritoryal matris denir ve

Lifler

Kıkırdak kolajen ve elastik lifler içerir Hiyalin kıkırdakta Tip II kolajen kuru ağırlığın yaklaşık %40'nı oluşturur Elastik kıkırdak da elastik lifler içerir Fibrokartilaj hiyalin kıkırdaktan daha büyük oranda kolajen ihtiva eder

Kıkırdak tipleri

Üç farklı kıkırdak tipi bulunur Bunların hepsi bulundukları yerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde farklı özelliklere sahiptir

Hiyalin Kıkırdak

En sık rastlanan kıkırdak tipidir Hiyalin sözcüğü Yunanca hyalos yani "cam" sözcüğünden türemiştir Yarısaydam (ışığı hafif olarak geçiren) matrisi nedeniyle bu ismi almıştır Hareketli eklemlerde bulunur Ayrıca kemiklerin içinde kemikleşme merkezi olarak çalışacak şekilde bulunur Ek olarak burun gırtlak ve nefes borusu gibi büyük solunum yolları duvarlarında da bulunurHiyalin kıkırdağa mikroskop altında bakıldığında bazı hücrelerin birbirinden ayrılmadığıikili veya üçlü halde kaldığı görülür ki bunlara izogen gruplar denir

Elastik Kıkırdak

Elastik kıkırdak (sarı kıkırdak olarak da anılır) kulak kepçesinde ve çeşitli borularda (örneğin: gırtlak östaki borusu) bulunur Bu borulardaki kıkırdak boruların sürekli olarak açık kalmasını sağlar Elastik kıkırdak hiyalin kıkırdağa benzerdir fakat hiyalin kıkırdaktan farklı olarak Tip II kolajenin yanı sıra matrise dağılmış elastik lifler içermesidir Bu dokuyu sert ama elastik kılar

Fibröz Kıkırdak (Fibrokartilaj)

Fibröz kıkırdak veya fibrokartilaj ismini yoğun oranda fibröz doku içermesinden alır Zaman zaman beyaz kıkırdak olarak da anılır Omurlararası disklerde bazı tendon veya ligamanlarınperikondriyumu bulunmaz

Hastalıklar / Tıp

Kıkırdakları etkileyebilecek birçok hastalık vardır Kondrodistrofiler kıkırdağın büyümesi ve bunu izleyen kemikleşmesindeki bozukluklarla karakterize olmuş hastalıklar grubudur Kıkırdakları etkileyen veya içeren bazı yaygın hastalıklara örnek olarak; artrit akondroplazi ve kostokondritossurma

Kıkırdak Wikipeida

Kemik Çeşitleri

Erişkin bir insanda 206 kemik vardır 26 omurgada, 25 kaburgalar ve sternum,
22 başta, 1 hiyoid, 64 üsttaraf, 62 alttaraf, 6 kulak kemikleri, mecmuu 206 Bu sayı içinde diz kapağı kemiği (patella) da varsa da susarnsı (sesamoid) kemikler yoktur






Kemiklerin dış görünüşleri; Kemiklerin şekilleri kendi karakter*lerine göre değişiktir Bununla beraber boyutlarını birbiriye karşılaştırarak kemikleri üç gruba ayırmak mümkündür, Kemik Çeşitleri;

1) uzun kemikler
2) yassı kemikler,
3) kısa kemikler

Bir uzun kemikde (Os longum) uzunluk, genişlik ve kalınlıktan fazladır Uzun kemiklerde bir cisim (diaphysis), iki uç (epihysis) vardır Yalnız köprücük kemiği, klavikulada bu üç parça yoktur

Kemiklerin diafizleri genel olarak üç yüzü prizmatiktir (humerus, femur gibi)

Bir yassı kemikde (Os planımı) uzunluk ve genişlik, kalınlıktan fazladır Yassı kemiklerde iki yüz ile her yassı kemiğin biçimine göre değişik kenarlar gösterir (kalça kemiği gibi)

Bir kısa kemikde (Os breve) her üç boyut birbirine aşağı yukarı eşittir (bilek kemikleri gibi)

Kaynak:

Sert Kemik Dokusu Hangi Maddelerden Oluşur

KEMİK DOKUSU:Omurgalıların iskeletini oluşturan kemiklerkemik dokusundan meydana gelirVücudun en sert dokusudurVücuda destek sağlariç organlara tutunma yüzeyi oluştururKemik hücrelerine “osteosit” denirKemik hücreleri osein denilen proteinli madde ile madensel tuzlardan oluşan bir ara madde içinde bulunurMadensel tuzların çoğunu magnezyum fosfatkalsiyum karbonat ve kalsiyum florür oluştururBu maddelerin miktarı canlının yaşına göre değişir

Kemik doku sıkı ve süngersi olmak üzere 2’ye ayrılır
Sıkı kemik dokusert bir kitledirSert kemik dokuda denirİskeleti oluşturan tüm kemiklerin dış yüzeyinde uzun kemiklerin gövdesinde bulunurKemik hücreleri sitoplazmik uzantılarla birbirine bağlanırHücreler iç içe geçmiş daireler üzerinde bulunurDairelerim merkezinde boydan boya uzanan boşluklara havers kanalı denirHavers kanallarını birbirine bağlayan yan kanallarada volkmen kanalları adı verilirBu iki kanalında içinden kan damarları ve sinir uzantıları geçer

Süngerimsi kemik dokuuzun kemikleri baş kısmınıkısa ve yassı kemikleri iç kısmını doldururGözenekli bir yapısı vardırBu gözeneklerin içi kırmızı kemik iliğiyle doludur

Bütün kemikler “periost” adı verilen bir zar ile örtülüdürBu zar kemiklerin beslenmesindeonarımında ve kalınlaşmasında görev yaparUzun kemiklerin ortasındaki boşlukta sarı ilikbaş kısmında kırmızı ilikkısa ve süngerimsi kemik dokusunun gözeneklerinde de kırmızı ilik bulunurKırmızı ilik alyuvar ve akyuvar yapımında etkilidirKırmızı ilik alyuvar ve akyuvar yapımında etkilidirKemik dokusu vücudun mineral deposudur

Kemik İliği - Kemik İliği Nedir

Kemik iliği (Medulla ossea), büyük kemiklerin içinde, merkezde yer alan dokudur toplam vücut ağırlığının %4'ünü oluşturmaktadır bu da erişkinlerde yaklaşık 26 kg'a denk gelmektedirYeni kan hücrelerinin periyodik olarak yaşam boyu üretildiği yerdir






Kırmızı ve sarı ilik

İki tip ilik vardır: kırmızı ilik ve sarı ilik:

• Kırmızı ilik (veya miyeloid ilik), süngerimsi kemikte bulunur Alyuvar, akyuvar ve trombositler burada üretilirMyeloid dokudan zengindir
• Sarı ilikte bazı akyuvarlar üretilir İçinde çok daha fazla sayıda yağ hücresi olduğu için sarı renklidir

Her iki tipteki ilik de sayısız kılcal kan damarı içermektedir
Doğumda tüm kemik ilikleri kırmızıdır, zamanla sarı ilik oranı artar Yetişkinlerde ortalama 2,6 kg kemik iliği olur, bunun yarısı kırmızıdır Kırmızı ilik başlıca yassı kemiklerde (göğüs kemiği, kafatası, kaburgalar, omurgalar ve kürek kemikleri gibi) ve uzun kemiklerden olan femur ve humerusun proksimal ucundaki süngerimsi kısımda bulunur Sarı ilik uzun kemiklerin orta kısmındaki boşlukta bulunur
Ciddi kan kaybı durumunda vücut sarı iliği kırmızıya dönüştürerek kan üretimini hızlandırır

Kök hücre tipleri

Kemik iliğinde üç tip kök hücre bulunur:

• Hematopoetik kök hücreleri dolaşımda bulunan üç hücre türünü oluşturur: akyuvarlaralyuvarlar (eritrositler) ve trombositler (kan pulcukları) (lökositler),
• Mezenşimal kök hücreleri kemik iliğinin ortasındaki boşluğun (sinüsün) etrafına dizilidir Osteoblast, kondrosit, miyosit ve çeşitli başka hücre türlerine başkalaşabilme yeteneklerine sahiptirler Ayrıca kemik iliğinin bekçiliğini yaparlar
• Endotelyal kök hücreler

Kemik iliğini ilgilendiren hastalıklar

Kanserli bir büyüme veya verem gibi bir enfeksiyon sonucu normal kemik iliği yerini kaybedebilir ve bunun sonucunda alyuvar,akyuvar ve kan pulcuklarının üretiminde bir azalma olabilir Ayrıca, kemik iliğinde kan hücrelerini oluşturucularının (progenitor) kanserlerine de rastlanır, bunlar lösemilerdir

Kemik iliğini ilgilendiren bir hastalığın tanısı koymak için bazen bir kemik iliği muayenesi yapılır Bu işlemde genel anestezi ya da lokal anestezi ile ilium kemiğinin kristasından bir iğne yardımıyla örnek alınır Bir bacak kemiğinde ortalama 440 milyar hücre vardır
Radyasyon veya kemoterapi kemik iliğinde hızla bölünmekte olan hücreleri öldürür ama bağışıklık sisteminin de zayıflamasına neden olur Radyasyon hastalığının belirtilerinin çoğu kemik iliğinin zarar görmüş olmasından kaynaklanır

Kemik İliği - Vikipedi, özgür ansiklopedi