Özellikle Bu Cümlede Geçen “Ademî Fiil” İfadesini Açıklar Mısınız?

Özellikle bu cümlede geçen “ademî fiil” ifadesini açıklar mısınız?
Hakkında Özellikle bu cümlede geçen “ademî fiil” ifadesini açıklar mısınız?




“Bütün kusurlar ademden ve kabiliyetsizlikten ve tahripten ve vazife yapmamaktan—ki birer ademdirler—ve vücudî olmayan ademî fiillerden geliyor” cümlesini açiklar misiniz? Özellikle bu cümlede geçen “ademî fiil” ifa

Kur`an-i Kerim’de "Sana gelen iyilikler Allah’tan, kötülükler ise nefsindendir" buyrulur (Nisa, 79)Görmek güzel seydir, görmemek ise kötü Ve yine görmek vücudî bir fiildir, görmemek ise ademî fiil Görme olayinda insanin yaptigi sadece gözünü açmaktir

Görmemekte ise bütün sorumluluk insanin kendine aittir Görme için bütün sartlar hazirlanmisken o sadece gözünü kapamak suretiyle görme nimetinden mahrum kalir Bu mahrumiyette bütün suç gözünü kapayan sahsa aittir

Cenab-i Hakkin varligi her seyde müsahede edilirken kalp gözlerini kapatanlar bu ademî fiilleriyle iman ve marifet nurundan mahrum kalirlar

Üstad, “ademi bir sey madum bir seye illet olur” der ve bir gemi kaptaninin görevini yapmamakla geminin batmasina sebep olabilecegi örnegini verir Burada görev yapmamak ademî bir fiildir, bu ademî fiil geminin batmasina, madum olmasina sebep olmustur

Bir yaziyi yazmak vücudi, yazmamak ise ademidir Yazmak için çok seyler gerekirken yazmamak için bir sey yapmamak kafidir

Ayni sekilde, her bir Ilahî emrin terki de bir adem-i fiildir Mesela namaz kilmak müsbet bir fiildir, kilmamak ise menfidir, sadece bir terktir
“Bütün kusurlar ademden ve kabiliyetsizlikten ve tahripten ve vazife yapmamaktan—ki birer ademdirler—ve vücudî olmayan ademî fiillerden geliyor”

Kusur, kemâlin ziddidir; ‘noksanlik ve eksiklik’ mânâsina gelir Adem, ‘yokluk’, vücut ise ‘varlik’ demektir Buna göre kusur, kemâlsizliktir, kemâlin yoklugudur Kemâl ise vücut âlemine girer Mesela, ilim bir kemâldir ve vücut âlemindendir Cehalet ise ilmin yoklugudur ve bir kusurdur
Türkçede adem âlemleri, çogu zaman, ‘siz’ ekiyle, yahut ‘olmayan’ kelimesiyle ifade edilir Ahlâksiz, insafsiz, vicdansiz, kabiliyetsiz, merhametsiz gibi kelimeler hep adem âlemlerini ifade ederler Bunlarin her biri bir vücut âleminin terkinden dogmuslardir

Iman vücut âlemindendir, imani olmayana imansiz denilir Keza, insaf vücut âlemlerindendir Insafi olmayana da insafsiz denilir

Digerleri de ayni sekilde düsünülebilir
Kabiliyetsizlik de bir ademi, bir mahrumiyeti ifade eder Tasta görme kabiliyeti yoktur Dolayisiyla tas bir sey göremez Görmeme bir kusurdur ve bu kusur, bu noksanlik, ademî bir fiile, yani kabiliyetsizlige dayanmaktadir

Ekseriyet-i mutlaka ile hayir ve mehasin ve kemâlât, vücuda istinad eder ve ona raci’ olur Sureten menfî ve ademî de olsa, esasi sübutîdir ve vücudîdir

Iman eden insan, büyük bir nura kavusmakla vücut âleminden ulvî bir pay almis demektir Salih amel isleyen, yani amel âlemini Allah’in riza çizgisinde gezdiren insan da kazandigi sevaplarla yine vücut âleminden büyük bir hisse alir

Burada, ekseriyet-i mutlaka tabirinin kullanilmasi, bir sonraki cümlede de ifade edildigi gibi, yanlis isleri yapmamak, hatadan uzak durmak, harama yaklasmamak, süpheliden sakinmak seklinde özetleyebilecegimiz takva yolunun da ayri bir kazanç kapisi olduguna isaret eder Meselâ faizden uzak durmak, görünüste menfî ve ademîdir Yani burada bir kaçis ve bir mahrumiyet söz konusudur Ama o kaçista rizaya kosma gizlidir Haram kazançtan uzak kalmada, cennetini genisletme serveti yatar Bunlar ise sübutîdir, vücudîdir

Ekseriyet-i mutlaka tabiri gösteriyor ki, islenen salih amel çesitleri, kaçinilan haramlardan daha fazladir Kazancin büyük kismi, islenen bu salih amellerle elde edilir Sakinilan haramlar da takva kapisindan insana ayri bir servet kazandirirlar

Ve insan biri vücudî, digeri ademî olan bu iki yol ile saadet saraylarini kurar, genisletir, yükseltir; tipki bir bitkinin gece ve gündüzden ayri faydalar edinerek büyümesi, gelismesi gibi