Ölen Kimseler Ecelleri Dolduğu İçin Mi Ölüyorlar?

Ölen kimseler ecelleri dolduğu için mi ölüyorlar?
Hakkında Ölen kimseler ecelleri dolduğu için mi ölüyorlar?




Ölen kimseler ecelleri dolduğu için mi ölüyorlar?

Belli bir zaman parçası ve bu parçanın sonu; vakit ve son

Birşey için belirlenmiş zaman dilimine ecel denir İnsanın veya herhangi bir canlının eceli, kendisine tâyin edilen ömürdür "Ecelin gelmesi" ise, tâyin edilmiş bulunan ömrün son bulması, yani ölümdür

Allah indinde her canlı için tâyin edilmiş bir ecel vardır Eceli geldiğinde dünya hayatı son bulur "Eğer Allah, insanları, yaptıkları her haksızlıkta cezalandırsaydı, yeryüzünde tek canlı bırakmazdı Fakat onları takdir edilen bir süreye kadar erteler Ecelleri (süreleri) geldiği zaman da bir an dahi ne geri kalırlar, ne de ileri geçerler" (en-Nahl, 16/61)

"Eceli geldiği zaman bir kimsenin ölümünü Allah geciktirmez" (el-Münafıkun, 63/11)

Ecel, kazâ ve kaderle ilgili bir meseledir Nasıl diğer olayları Allah, geçmiş ve geleceği kuşatan ilmiyle belirlemişse, eceli de ilmiyle takdir etmiştir

"Öldürülen kişi de eceliyle mi ölmüştür? Öldürülmüş olmasaydı daha bir müddet yaşayacak mıydı, yaşamayacak mıydı?" gibi sorular ister istemez akla gelmektedir Nitekim bu hususta kimi âlimler farklı kanaat ileri sürmüşlerdir Mutezîle'den bir kısım âlimlere göre öldürülen kişi eceliyle ölmemiştir Öldürülmemiş olsaydı, daha bir müddet yaşayacaktı Ehl-i Sünnet ile diğer Mutezilelere göre ise, eceliyle ölmüştür Aksini ileri süren Mutezilîler, kullârın fiillerinin yaratılmasıyla ilgili görüşlerinden dolâyı bu görüşe vârmışlardır Çünkü onlara göre fiilin faili, bizzat kulun kendisidir O halde öldürme işi, öldüren katilin kendi işidir

Ehl-i Sünnet'in tamamına göre öldürülen kişi de eceliyle ölmüştür Ancak katil bu fiilinden dolayı ceza görür Eceliyle ölmediğini söylemek yanlıştır Allah o kişinin öldürüleceğini önceden bilmektedir ve ecelini de ona göre tâyin etmiştir Allah onda ölümü yaratmasından dolayı ölmüştür Öldürülerek ölen kimse için, "Öldürülmeseydi yaşayacaktı" gibi sözler söylemek doğru değildir Hattâ "öldürülmemiş olsaydı, ne olurdu?" gibi bir varsayım üzerinde birtakım görüşler ileri sürmek dahi yanlıştır Çünkü bütün bunlar Allah'ın takdiriyle olmaktadır ve aksi sözkonusu olamaz (İmâmu'l-Harameyn el-Cüveynî, Kitâbu 'l-İrşâd ilâ Kavâti'i 'l-Edilleti fî Usûli'l-İ'tikad, Mısır 1950, 363)

"Bir canlıya ömür verilmesi de, ömründen azaltılması da mutlaka bir kitapta (yazılı)dır" (el-Fâtır, 35/11) âyetinde "Ömrünün kısaltılması " ifadesiyle ilgili olarak İmâmu'l-Haremeyn el-Cüveynî (öl 478/1085) şöyle demektedir: Bu âyetle iki durum kastedilmiştir ki, onlardan biri: Bir kimsenin benzerlerine nazaran ömrünün eksiltilmesidir Yoksa, Allah'ın ilminde mevcut olan ömrünün eksiltilmesi anlamında değildir Bu nasıl mümkün olsun ki, Allah, ilminde onun ecelini takdir etmiştir İkinci durum ise: Eksiltme ve arttırmanın, melekler indindeki sahifelerde gerçekleşmesidir Onların sahifelerinde birşey mutlak olarak yazılıdır ama, Allah'ın ilminde kayıt altına alınmıştır Vukubulacak olan da, bu kayıt altına alınan şekildir Âlimler, "Allah, dilediğini siler, dilediğini bırakır (Bütün) kitapların anası, O'nun yanındadır" (er-Ra'd, 13/39) âyetini de buna hamletmişlerdir (el-Cüveynî, age, 363)

O halde Allah indindeki ilim, yani kader, katiyyen değişmez Levh-i Mahfûz'da ne yazılmışsa mutlaka olur Ancak meleklerin yanında da olayların yazılı bulunduğu sayfalar vardır ve bu sayfalarda yazılanlar, değişikliğe maruz kalabilir

Bu gibi konular gayb âlemini ilgilendirdiği için tabiatıyla onların mâhiyetlerini bilemeyiz Meleklerin yanında bulunan sayfaların değişmesinin elbette bir hikmeti vardır Belki de bunun hikmeti, meleklerin gayba tam olarak vâkıf olmalarını engellemektir Allah neyi diler ve murad ederse mutlaka onda bir hikmet vardır

M Sait ŞİMŞEK