Göçebelik-Yerleşiklik

GÖÇEBELİK-YERLEŞİKLİK

Çoğu kişinin düşüncesine göre göçebelik insanlığın toplum terakkisinin en eski aşaması imiş gibidirBu yanlış düşünce o kadar yaygındır ki biz Türkler arasında dahi atalarını bu şekilde vahşi,iptidai ve barbar olarak gören hiç te az değildirOysa ki Tarihte insan topluluklarının yerleşik hayata geçişlerine bakıldığında ,insan topluluklarının yerleşik hayata çok daha eski zamanlarda geçip ,tarıma başladıklarını ,yerleşik hayatın ise bundan daha sonra başladığı görülür

İnsanlık önce Avcılık ve toplayıcılık faaliyetleri ile hazır doğadan geçinmiş ,sonra yerleşik hayata geçerek tarımsal üretime en son olaraksa sa konar göçer üretim faaliyetlerine geçmiştirDolayısıyla yerleşik yaşam göçebe yaşama göre daha ilkeldir(Burada ilkellik kültür ve uygarlık anlamında kullanılmıştırOlaya günümüzün teknolojik gelişmişliği açısından bakılmamalıdır)

Zira yerleşik yaşam tarzı (ilkel klan veya köy yaşantısı) tohumu atıp ,evinde oturup ,mahsülün bereketli geçmesini beklemekten başka bir şey değildirHer halükarda insan eline geçenle yetinmek durumundadırHareketsiz ,tarla ve ev arasında geçen bir yaşam tarzıdırYerleşikler eski çağlarda başka kavimlerin hegamonyasını kabul etmeye de açıktır

Süratli atları ve müthiş bir savaş teknolojisini,dinamik son derece hareketli ve disiplinli boy yapısını bünyesinde barındıran ,ele avuca sığmaz atalarımızın böyle bir yaşam tarzını benimsemeleri elbette az görülen bir olaydırYerleşik hayata geçen ilk Türk lerin elimizde ki bilgiler ışığında Uygurlar olduğunu biliyoruzAncak Uygurlardan öncede bu yerleşik Türk kavimlerinin olması gerekmektedirYani Türkler diğer insan toplulukları gibi yerleşik hayattan sonra göçebe yaşam tarzına geçmişlerdir

Zaten Türklerde görülen göçebelik yarı göçebeliktirOsmanlılar’ı kuran Kayı boyunun dahi yazın yaylaklara kışınsa kışlaklara geçerek hayvanlarına uygun koşulları sağlamaya çalıştıkları bilinmektedirYani yılda normal şartlarda 2 defa göçülürdü(Söğüt-Domaniç)

Yani hiçbir yerde durmadan devamlı göç hadisesi Türklerde görülmezBu sadece hiçbir yerde tutunamayan ,zayıf kabileler için geçerlidir ki onlarda uygun koşulları bulup tutunabildikleri ilk yerde yerleşirlerdiBu olaylarda iklim ,bitki örtüsü ve su durumlarının etkisi büyüktür

Göçebelik yerleşik hayatın bir ileri aşamasıdır dedikİlk Çağlarda nerde gelişmiş kültür varsa ya göçebe kültürdür veya göçebelerle yakın bir münasebet söz konusudurSümerlerin dahi Türk kökenli oldukları bizce aşikardır fakat en azından Türklerle yakın ilişki içinde oldukları bilim adamlarınca artık kabul edilmektedir

Şimdi açıklayalımGöçebe toplum olabilmek için öncelikler diğer kavimlere gücünü kabul ettirebilecek ve bir coğrafyayı yurt edinip ele geçirebilecek bir savaş teknolojisi en önde gelen şarttırBu teknolojiye sahip olmayan kavimler tohumu atıp mahsülün bereketi için tanrılara kurban adamaya devam etmek zorundadırlar

Türklerde savaş Teknolojisinin ne denli gelişmiş olduğunu sanırım açıklamaya gerek yokYer yüzünün en sağlam ,güçlü ve keskin kılıç,ok,yay,kalkan,miğfer,gürz gibi savaş aletlerinin demirciliğin piri Türkler tarafından yapıldığını biliyoruzYine at koşum takımları ,üzengi ,eyer gibi hızlı at kullanmak için gerekli olan mekanizmalarında Türk icadı olduğunuda biliyoruzRahat savaşmak ve hızlı at kullanmanın gereği olan ceket ve pantolon gibi giyim eşyalarınında Türkler tarafından bulunduğu ve Avrupalılara öğretildiği bir gerçektirKurt kapanı yada hilal taktiği denen savaş taktiklerini geliştirenlerde TürklerdirOn iki hayvanlı Türk takvimi gibi günümüzde dahi kullanılabilecek bir takvimi bulanlarda onlardırHayvan üslübu denen bir sanat anlayışı geliştirip tüm dünyayı hatta eski Yunan kültürünü dahi etkileyenler onlardır

Bundan başka teknolojiyi kullanacak disiplinli ordulara ihtiyaç vardırTürk ordusunda sadece Kağan’ın sözü geçerEmre itaat şarttırTöre kuralları kesindir

İlk düzenli ordunun ve,bu günkü orduların dahi kullandığı 10’lu askeri sistemin Mete Han tarafından ilk kez kullanıldığı bilinmektedir

Hayvan sürülerinin sevk ve idaresini sağlamakta sanıldığı gibi saldım çayıra mevlam kayıra şeklinde yapılamazBazı Türk boylarının milyonlarca hayvana sahip olduğu biliniyorBunları sevk ve idare etme kabiliyeti aynı zamanda Türklerin insan topluluklarını yönetme ,teşkilatlanma,devlet kurma ve geliştirme yeteneklerinide geliştirmiştirYine sahip olunan yeri benimseme ,sevme ve canı pahasını koruma yani vatan sevgiside göçebeliğin getirdiği duygulardır

Bir başka açıdansa göçebelik Türklerin doğa ile mücadele etmelerini gerekli kılmış,bunun yanında Coğrafi şartlar(kuralık,afetler vs),iç çekişmeler ve dış baskılarla Türklerin karakterini şekillendirmiştirBu nedenle Türkler,sert,sabırlı,çalışkan,cesur karaktere bürünmüşlerdirHatta Türk’teki yeni yerler keşfetme ve cihan hakimiyeti düşünceside göçebeliğin getirdiği özelliklerdir

Aynı dönemlerde Avrupa ve dünyanın bir çok yerinde insanlar evi ve tarlasının dışında bir yeri düşünemezken ,Türkler cihana hakim olmanın ,Kızıl Elma’nın hayalini kurmuşlar ve bunu bir dönem başarmışlardır

Neticede Tarihin her döneminde muhakkak Türklerin en az bir(bazı dönemlerde onlarca) bağımsız ve güçlü devletle Milletler arenasında arz-ı endam etmeleri tesadüf sonucu değil bahsettiğimiz özelliklerin birleşimindendirGöçebelik Türklerde kendine özgü Coğrafi ,sosyal ve siyasi şartların bir sonucudur

Tarkan Suçıkar