Osmanlıda Yapılan İstanbul Antlaşmaları

İstanbul Antlaşmaları
(1533) Yapılan İstanbul Antlaşma
(1700) Yapılan İstanbul Antlaşma
(1736)Yapılan İstanbul Antlaşma
(1885)Yapılan İstanbul Antlaşma
(1897)Yapılan İstanbul Antlaşma
(1913)Yapılan İstanbul Antlaşma


İstanbul Antlaşması (1533)
22 Temmuz 1533 tarihinde Osmanlı Devleti ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında imzalanmış bir barış antlaşmasıdır

1526 yılında Macaristan, Osmanlı ordusuyla yaptığı Mohaç Savaşını kaybedince bütünlüğünü kaybederek dağıldı Bu durum Kanuni Sultan Süleyman'ın liderliğindeki Osmanlı Devletini Macaristan'ın egemenliği konusunda Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ile karşı karşıya getirdi O zamanlar Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun başında Şarlken bulunyordu Fakat Şarlken İspanya'yı direk yönetip İmparatorluğun başına vekil olarak kardeşi Arşidük Ferdinand'ı getirmişti Ferdinand kendisini Macaristan'ın kralı olarak ilan etmek istiyordu Osmanlılar ise Macar asili Jan Zapolya'yı desteklediler Macaristan için yapılan savaşlar hep başarısızlıkla sonuçlanınca Şarlken kardeşi Ferdinand'a Osmanlılar ile anlaşmasını tavsiye etti O sırada Osmanlı Devleti'nin İran'daki Safevilerle ilişkileri bozulmuştu Kanuni İran seferine çıkmak istiyordu Bu nedenle Osmanlılar barış antlaşması teklifini kabul etti

Bu Antlaşmanın Şartları Şunlardı:

1 Arşidük Ferdinand Alman Kralı, Şarlken İspanya Kralı olarak kabul edilip protokol bakımından Osmanlı sadrazamına denk olacaktı Padişahı babaları gibi bilip itaat edecekti Kendi aralarında dahi olsa Osmanlı Padişahı dışında hiçbir hükümdardan İmparator diye bahsetmeyeceklerdi

2 Ferdinand, Zapolya’nın Macar kralı olmasını kabul etti

3 Ferdinand, Osmanlılara yılda 30000 duka altın vermeyi kabul etti

4 Macaristan ikiye ayrıldı Birinci kısım Osmanlı Devleti’nin korumasında Zapolya’ya, ikinci kısmı vergi vermek şartı ile Ferdinand’a bırakıldı

Bu antlaşmayı Fransa, Venedik Cumhuriyeti ve Papalık da tasdik etmiştir Osmanlı Devleti'nin İmparatorluk sanı resmen Avrupa tarafından tanınmıştır



İstanbul Antlaşması (1700)
14 Temmuz 1700 Osmanlı Devleti'yle Rusya arasında yapılan ve 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı'nın sonuçlandıran bir barış anlatmasıdır 1699'daki Karlofça Antlaşması'nın devamı niteliğindedir

Rusya Büyük Petro'nun liderliğinde güçlenmişti 1695'deki saldırıda başarısız olmuş, fakat 1 yıl sonra 6 Ağustos 1696 tarihinde Azak Kalesi'ni ele geçirmişti Osmanlı Devleti Papa'nın Avusturya, Lehistan, Rusya ve Venediklilerden oluşturduğu Kutsal İttifak'la uzun süre savaştı ama sonunda yorgun düştü Avusturya'yla Karlofça Antlaşmasını imzaladıktan 1 yıl sonra da Rusya'yla 14 Temmuz 1700 tarihinde İstanbul Antlaşmasını imzaladı Bu antlaşmanın hükümlerine göre Osmanlı Devleti Azak Kalesi'ni Rusya'ya bıraktı Rusya'nın Taganrog'da inşa ettiği kaleyi kabullendi Böylece Rusya Karadeniz'de kendisine sağlam bir yer yapmış oluyordu Rusya İstanbul'da elçi bulundurabilecekti



İstanbul Antlaşması (1736)
17 Ekim 1736 tarihinde Osmanlı Devleti ve İran ülkesi'nde kurulan Afşar Hanedanı arasında imzalanmış bir antlaşmadır Bu antlaşmayla Osmanlılar Nadir Şah'ı İran Şahı olarak kabul ettiler



İstanbul Antlaşması (1885)
Osmanlı Devleti ile İngiltere arasında Mısır konusunda imzalanmış bir antlaşmadır

İngiltere ve Fransa Mısır'daki nüfuzlarını arttırmak için çekişme halindeydiler Bu arada Mısır'da Hidiv İsmail Paşa'ya karşı bir isyan çıktı Bu durum İstanbul'da görüşülmekteyken İngilizler İskenderiye'yi topa tuttular ve Osmanlıların karşı çıkmasına rağmen Mısır'ı ele geçirdiler (1882) 1885 yılında Osmanlı Devleti ve İngiltere bir antlaşma yaparak Mısır'ın statüsünü resmi hale getirdiler Bu antlaşmanın en önemli şartı Osmanlı ve İngiltere hükumetlerinin Mısır’a birer yüksek komiser göndermeleri ve bu komiserlerin hidive yardımcı olmalarıydı Bu antlaşmayla İngiltere'nin Mısır'daki varlığı resmiyet kazanmış oldu



İstanbul Antlaşması (1897)
20 Eylül 1897 tarihinde Osmanlı Devleti ve Yunanistan arasındaki savaşın sonunda imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır

1896 yılının sonlarında Osmanlı Devletine ait olan Girit adasındaki Rumlar isyan etti 21 Ocak 1897'de Yunanlılar Girit'e çıkarak adayı Yunanistan'a bağlamak istediler Ancak Yunanlılar Avrupalıların baskısıyla geri çekildiler Yunanlılar bu sefer de karadan Epir ve Teselya'ya girdiler Ethem Paşa'nın kumandanlığı altındaki Osmanlı ordusu Teselya'da Yunanlıları yenilgiye uğrattı Epir'de Ahmet Hıfzı Paşa kumandanlığı altındaki Osmanlı ordusu da Yunanlıları yendi 10 Eylül 1897'de Osmanlılar ve Yunanlılar arasında İstanbul'da bir barış antlaşması yapıldı Bu antlaşmanın bazı şartları şunlardır:

Osmanlılar Teselya’yı boşaltacak
Yunanistan savaş tazminatı verecek
Girit Osmanlı yönetiminde kalacak ancak padişahın atayacağı Hıristiyan bir vali tarafından yönetilecek

Bu antlaşmayla Girit özerk hale geldi Daha sonra Yunanistan Girit’i tekrar işgal etti ve adayı Yunanistan’a bağladı Balkan Savaşları sonunda imzalanan Atina Antlaşması ile Girit kesin olarak Yunanistan’a bağlandı


İstanbul Antlaşması (1913)
29 Eylül 1913 tarihinde Osmanlı Devleti ve Bulgaristan arasında II Balkan Savaşı sonunda yapılmış bir antlaşmadır

Bu antlaşmanın bazı şartları şunlardır:

Edirne, Dimetoka, Kırklareli Osmanlılarda kalacak
Kavala ve Dedeağaç Bulgaristan’a bırakılacak
Meriç nehri iki ülke arasında sınır kabul edilecek