Osmanlıda İç Ve Dış Borçlar

Osmanlıda Dış Borçlar


Vergiler ve iç borçlar, hazinenin açığını kapamaya yetmeyince, Osmanlı Devleti, dış borç aramaya başladı Kırım Savaşı'na girildiği sırada (1854) alınan ilk borcu diğerleri takip etti Arka arkaya yapılan borçlanmalar sonunda, Osmanlı Devleti'nin dış borçları 23 yılda 84000000 Osmanlı lirasını buldu (1877) Borçların faizlerini Ödemek için yeniden borç alınması, maliyeyi çıkmaza soktu Avrupalı finans kuruluşlarına ödenen yıllık faiz, bütçenin hemen hemen yarısını buluyordu Borçları değil, faizlerini bile ödemek İmkânsız hâle gelmişti Bunun Üzerine, hükümet bir kararname çıkararak, beş yıl süre ile faizlerin yansını nakit, yarısını yüzde 15 faizli senetlerle ödeyeceğini ilân etti Bu kararname, Avrupalı tahvil sahipleri tarafından büyük tepkiyle karşılandı Osmanlı Devleti'nin itibarı büyük ölçüde sarsıldı

1877-1878 Osmanh-Rus Savaşı yenilgiyle sonuçlanınca, Rusya, ağır bir savaş tazminatı istedi Osmanlı borçları, Berlin Kongresi'nde de tartışma konusu oldu Avrupalı devletler, Rusya'ya savaş tazminatı ödendiği takdirde, kendi alacaklarının tehlikeye gireceğini ileri sürdüler Sonunda, Osmanlı Devleti, borçların ödeme şeklini belirten bir anlaşmaya razı oldu Buna göre Osmanlı Devleti'nin vergi gelirlerinden bir bolümü, kurulacak bir komisyon tarafından tahsil edilecek ve Avrupa'ya olan borçlarından düşülecekti

Osmanlıda İç Borçlar

Vergi toplamadaki düzenlemelere rağmen, Osmanlı maliyesi yine açık veriyordu Bu açıkları kapatmak amacıyla iç hazineden borç alınıyor yahut ilerde ödenecek vergilere mahsuben reayadan para isteniyordu Bunlar da yetmezse olağanüstü vergilere başvuruluyordu

Vergi gelirlerini klâsik usullerle arttırma girişimleri 19 yüzyılda yeterli olmamaya başladı Bunun üzerine, Osmanlı Devleti, elinde bulunan 160000000 altına karşılık kaime-i mutebere denilen kâğıt paralar bastırdı Ayrıca, soğuk damgalı resmî kâğıtlar çıkardı Bütün resmî işlemlerin bu kâğıtlara yapılması zorunluydu Resmî kâğıtlardan sağlanan gelirin yüksek olması, bunların damga puluna çevrilerek yaygınlaştırılması sonucunu verdi

Giderlerin alabildiğine artması karşısında, Galata bankeri adıyla anılan sarraflardan borç alınması, kısa vadeli iç borçlanmanın son belirtisi olarak ortaya çıktı