Said Halim Paşa Osmanlı Devlet Adamı

Sait Halim Paşa

(1863-1921)

11 Haziran 1913 - 14 Şubat 1917 tarihleri arasında, fiili gücün İttihat ve Terakki ve özellikle de Talat Paşa - Enver Paşa - Cemal Paşa üçlüsü elinde olduğu bir dönemde sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır

1863 yılında Kahire'de doğmuştur Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın dört oğlundan biri olan Mehmet Abdülhalim Paşa'nın oğludur Sait Halim Paşa ilk ve orta tahsilini Kahire'de özel olarak yapmış, Arapça, Farsça, İngilizce ve Fransızca öğrenmiştir Daha sonra İsviçre'de beş yıl siyasal bilgiler öğrenimi görmüştür

1888'de Mîr-i Mîran rütbesi ile ve Mecîdî nişanı ile Şûra-yı Devlet (Danıştay) âzâsı olmuştur Kendisine, 1889'da II ve 1892'de I rütbe Osmânî ve 1899'da murassa Mecîdî nişanı, 1900'de de Rumeli Beylerbeyi pâyesi verilmiştir 1908'de ise bulunduğu Şûrâ-yı Devlet âzâlığından kadro dışı bırakılmış, ancak aynı dönemde Belediye genel seçimlerinde Yeniköy belediye dairesi reisliğine tayin olunmuştur Daha sonra ise Cemiyet-i Umumiye-i Belediye ikinci reisliği, 1908'de de Âyân Meclisi âzâlığı yapmıştır 23 Ocak 1912-23 Temmuz 1912 tarihlerinde Şura-yı Devlet reisliği de kendisine verilmiştir

Sait Halim Paşa 1912'de reislikten çekilmiştir Bu sırada İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin genel sekreterliğine seçilmiş, Mahmut Şevket Paşa'nın sadrazamlığı sırasında 1913'de de 2 defa Şûrâ-yı Devlet reisliğine ve üç gün sonra Hariciye Nezareti'ne (Dışişleri Bakanlığı'na) atanmıştır Mahmut Şevket Paşa'nın şehit edilmesinden sonra 1913'de Sadrazamlığa (Başbakanlığa) ile getirilmiştir

Sait Halim Paşa, 1913 Eylülünde, Bulgarlarla Edirne'nin Osmanlı devletinde kalması ve Meriç nehri hudut olmak üzere sulh imzalanması hizmeti sebebi ile Padişah tarafından İmtiyaz Nişanı ile onurlandırılmıştır

Osmanlı Devleti 1914 yılında tarafsızlığının ihlal edilmesi nedeni ile I Dünya Savaşı'na katıldı Bu süreçte Almanya sefiri Baron Wangenheim ile Yeniköy'de Sait Halim Paşa Yalısında ittifak anlaşması imza edilmiştir 1915'te Hariciye Nazırlığından, 1917'de Sadrazamlıktan çekilmiştir (yerine Talat Paşa geçmiştir)

1919 Mart ayında harp ilanı sırasındaki bazı kabine azaları ve Sait Halim Paşa tutuklanmış, Paşa, diğer milletvekilleri ile beraber tahliye olunduktan sonra Roma'ya gitmiştir 6 Aralık 1921'de bir Salı günü akşamı araba ile evinin kapısına geldiği sırada Ermeni komitacısının silahlı saldırısına uğrayarak hayatını kaybetmiştir Na'şı İstanbul'a getirilmiş ve 30 Aralık 1921 günü Yeniköy'deki yalısından alınarak büyük törenle II Mahmut Türbesinin bahçesine defnedilmiştir

Galatasaray Spor Kulübü ile ilişkisi

Tevfik Fikret' in ardından Galatasaray Spor Kulübü' nün hâmi başkanılığını üstlenmiş, savaş şartlarında kulübün zarar görmemesini sağlamıştır

Yayınlanmış Eserleri

Buhranlarımız ve Son Eserleri İz Yayıncılık

Buhran-ı ictimaimiz- Kubbealtı Sahaf

Said Halim Paşa - Bütün Eserleri Anka Yayınları 2003

İLGİLİ ESERLER

M Cengiz YILDIZ, Said Halim Paşa'da Batılılaşma, İslamcılık ve Milliyetçilik (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Elazığ, 1994

M Cengiz YILDIZ, ?Osmanlı'nın Son Dönemindeki Üç Düşünce Akımının Sosyolojik Analizi: Batılılaşma, İslamcılık ve Milliyetçilik?, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 7, 1995