Birleşik Krallık -İngiltere

Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı, (İngilizce: United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), Avrupa'nın batısında, coğrafi olarak Büyük Britanya Adasının tamamını, İrlanda Adası'nın kuzey kısmını ve bazı diğer Britanya Adalarını kapsayan ülke Ülkenin ismi, gerek ülke içinde, gerekse uluslararası camiada genellikle Birleşik Krallık (İngilizce: United Kingdom) olarak kullanılır Büyük Britanya (İngilizce: Great Britain) sözcüğü de zaman zaman Birleşik Krallık anlamında kullanılır Birleşik Krallığın kurucu unsurlarından oluşmuş, en gelişmiş ve kalabalık ülkesi olan İngiltere'nin ismi ise birçok yabancı medya kuruluşunda ve zaman zaman da resmi kanallarda Birleşik Krallık yerine kullanılır Ülkenin vatandaşları için kullanılan resmi tanımlama Britanyalıdır (İngilizce: British) Bununla birlikte İngiliz sözcüğü de uluslararası camiada yaygın olarak kullanılır

Birleşik Krallık dört devletten meydana gelir: Galler, İngiltere, İskoçya ve Kuzey İrlanda Bu devletlerin, İrlanda Adası'ndaki Kuzey İrlanda hariç, hepsi Büyük Britanya adasındadır Bunların haricinde krallığa ait irili ufaklı bir çok ada vardır Wight Adası, Lundy, Scilly Adaları, Anglesey ve Hebrid Adaları, Orkney Adaları ve Shetland Adaları bunlardan bazılarıdır

Man Adası ve Manş Adaları (Jersey, Guernsey, Alderney ve Sark) coğrafi olarak krallığa bağlı olsa da, resmi açıdan özel statüleri vardır Resmi olarak krallığın parçası sayılmazlar, ancak monarka bağımlıdırlar (İngilizce: Dependencies of the Crown) Bu adalar Avrupa Birliği'ne dahil değildirler

Birleşik Krallık, Britanya İmparatorluğu döneminde kapsadığı çok geniş coğrafya nedeniyle "güneş batmayan imparatorluk" olarak anılmıştır

Birleşik Krallık'ın en eski halklarını Keltler oluşturmaktadır MÖ 55 - MS 410 yılları arasında Britanya adaları Roma İmparatorluğuna bağlı Britannia eyaletini oluşturuyorlardı 5 yüzyılda bölge Hristiyanlığın etkisi altına girdi Aynı yıllarda Germen bir halk olan Anglosaksonlar büyük kitleler halinde adaya göç ettiler 1066-1154 yılları arasında gene bir Germen ırkı olan Normanlar adayı ele geçirdiler İngilizler bu Germen ırklarının devamını oluşturmaktadırlar İskoçlar, Galliler ve İrlandalılar ise Keltlerin devamıdır

Birleşik Krallığın eski hükümdarlarından olan VIII Edward kendi isteği ile tahttan feragat eden ilk Birleşik Krallık hükümdarıdır

Britanya İmparatorluğu



I Elizabeth

Tudor Hanedanı Döneminde İngiltere Krallığı güçlenerek İskoçya'yı geride bıraktı İngiltere Kraliçesi I Elizabeth 1588 yılında Avrupa'nın en güçlü donanması olan İspanyol Armada'sını yenilgiye uğratarak Britanya İmparatorluğunun temellerini attı 17 yüzyılda giderek güçlenen İngiltere Kuzey Amerika'da koloniler kurdu 1707 yılında İngiltere ve İskoçya birleşerek Büyük Britanya Krallığını kurdular 1800 yılında da bu birliğe İrlanda'yı da katarak Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı kuruldu 1837- 1901 yılları arasında hüküm süren I Victoria döneminde Birleşik Krallık, "üzerinde güneş batmayan" Britanya İmparatorluğunu kurdu 1921'e gelindiğinde bu imparatorluk Hindistan, Kuzey Amerika, Orta Doğu, Avustralya ve Afrika dahil 36,6 milyon km² lik bir alanı kapsıyor, 458 milyon kişilik bir nüfusa hükmediyordu ve nüfus bakımından dünyanın dörtte biri Britanya'nın egemenliği altında yaşıyordu

20 yüzyıl



Britanya İmparatorluğu

20 yüzyılda bu imparatorluk yavaş yavaş çözülmeye başladı 1922 yılında İrlanda bağımsızlığını kazandı 1947 yılında Hindistan ve Pakistan bağımsız ülkeler haline geldiler 1948 yılında Birleşik Krallık Filistin'den geri çekildi Bunu 20 yüzyıl boyunca sayısız ülkeler izledi 1997 yılında Hong Kong'un bağımsızlığı kazanması Birleşik Krallığın sömürge imparatorluğunun en son parçası olarak görülebilir Birleşik Krallık'ın eski sömürgeleri günümüzde İngiliz Milletler Topluluğu çatısı altında ekonomik ve siyasi işbirliği yapmaktadırlar Birleşik Krallık süper güç olma sıfatını ABD'ye kaptırmış olmakla birlikte dünyanın en güçlü ülkeleri arasında yerini korumaktadır Birleşik Krallık Avro Alanı dışında kalmakla birlikte Avrupa Birliği'nin en önemli ülkeleri arasında yer almaktadır

Devlet yapısı

Resmi devlet başkanı: Kral veya kraliçe Bölgeli serbest seçimler, parlamenter demokrasi

Yürütme gücü: Başbakan önderliğindeki hükümet

Nüfus: 60,2 milyon kişi Nüfusun %85'i İngiltere'de yaşamaktadır

Ülkenin yazılı anayasası yoktur

Kraliyet ailesi



Kraliçe IIElizabeth

Monark: Kraliçe II Elizabeth

Monark, resmi olarak aynı zamanda İngiliz Milletler Topluluğu'na bağlı (Kanada ve Avustralya'yı da içeren) bazı ülkelerin de devlet başkanıdır
Kraliçenin eşi: Prens Philip
Taht vârisleri: Prens Charles, ondan sonra onun en büyük oğlu Prens William, ondan sonra Prens Henry
Elizabeth ve Philip'in diğer çocukları: Prenses Anne, Prens Andrew, Prens Edward

Kraliçenin annesi Elizabeth Bowes-Lyon 30 Mart 2002 tarihinde vefat etmiştir

Birleşik Krallık'ta hükümdarlık, cinsiyet farkı gözetmeksizin, sadece kan bağı ile ebeveynlerden çocuklara geçer Evlilik yolu ile kral veya kraliçe olunamaz Mevcut kraliçenin eşi, Prens Philip'tir

Yasama gücü

Dünyanın en eskilerinden olan parlamento, iki bölümden oluşur: üyeleri (en çok) beşer yıllık dönemler için seçilen Avam Kamarası (House of Commons) ve eskiden çoğunluğunu soyluların oluşturduğu ve uyeligin babadan oğula geçtiği ama şimdi genellikle hükümet ve Kraliçe tarafından tayin ile hayat boyu üyelik yapılan Lordlar Kamarası (House of Lords) 2001'den beri Lordlar Kamarası'na üyeliğin çağdaşlaştırılması için bir reform çalışması yapılmaktadir ama hala da yeni sistem ortaya çıkmamıştır Parlementer Monarşik bir yönetim yapısına sahip olan Birleşik Krallık'ta hükümetin başında Başbakan ve devletin başında Kraliçe bulunur Kraliçenin sembolik devlet başkanlığı konumuna karşın yasama görevi parlamentoya aittir

İngiltere Parlamenter rejimin doğduğu ve halen uygulandığı bir ülkedir ve buradaki parlamenter rejime “Westminster Modeli” adı da verilmektedir İngiltere’de uygulanan bu modelde yasama gücü halkın temsilcilerinin oluşturduğu yasama organında vücut bulur Bu güc başka hiçbir kurum tarafından paylaşılamaz Üstelik, serbest ve hakça seçimlerle temsilcilikleri tescil olunmuş bulunan milletvekilleri halk adına siyasal karar alma yetkisine meşru olarak sahip olan tek heyettir Çünkü, egemen olan iradeyi temsil yetkisi meşru olarak tescil edilmiş olanlar onlardır Halk (seçmenler) bu gücü onlara seçildikleri yasal süre boyunca kullanmak üzere devir ve teslim ettiğini seçim işlemiyle tescil etmiş bulunmaktadır Dolayısıyla, halkın (seçmenin) temsilcisi konumunda bulunan parlamento (uygulamada alt-meclis konumundaki Avam Kamarası üyeleri) her türlü konuda meşru otoriteye dayalı karar alma yetkisine sahiptirler Onlar, ancak seçim döneminde halka siyasal kararları dolayısıyla hesap verirler Halk (seçmen) bunları onaylamıyorsa, onlara oy vermemek suretiyle tercihini belirtir Bu kararların kaldırılması veya yerine yeni kararların alınması bir dönem sonra seçilecek olan temsilcilerin görevidir Bu uygulamada halkın siyasal sistemin yönetimine doğrudan doğruya bir etkisi yoktur; halk kararları ancak dolaylı olarak etkiler



Birleşik Krallık bayrağının oluşumu



Britanya Adaları

İngiltere’deki parlamenter rejim uygulamasında dikkati çeken başlıca özellikleri de sıralamakta yarar bulunmaktadır:

• Yasama organı iki meclisli olup alt meclis siyasal egemenliğin kullanıcısı durumundadır

• Parti hükümeti esastır; ve yürütme gücünü kullanan başbakan ve bakanlar kurulu, aynı zamanda yasamayla kaynaşmıştır ve onu etkisi altında tutar

• Bu rejim iki partili bir parti sistemine dayalı olarak çalışır

• Sağ-sol ayırımı sosyal sınıf esasına dayalı tek bir boyuttan ibaret bir yalınlık içerir

• Seçim sistemi dar bölge ve çoğunluk esasına göre düzenlenmiştir

• Merkezi ve üniter bir yönetim sistemi egemendir Yazılı olmayan, hatta bazı düşünürlere göre mevcut olmayan, bir anayasaya göre, tamamen yasama egemenliğine ve münhasıran temsili olan bir demokrasi anlayışına göre yönetim Westminster sisteminin esaslarını içerir



İngiliz Milletler Topluluğu üyesi devletler

Westminster modeli demokraside parti sisteminin bir başka özelliği ise tek boyutlu olmasıdır Politik partileri birbirinden ayıran şey sağ ve sol yelpaze uyarınca sosyo-ekonomik politikaların ne olacağı hususudur Örneğin İngiltere’de işçi partisi ortanın solundaki tercihleri muhafazakar parti ise ortanın sağındaki tercihleri simgeler Politik partilerin sosyo-ekonomik politikalarına göre farklılaşmasının temelinde etnik, dinsel ve benzeri konulardaki görüş ayrılıklarının politik bir öneme haiz olmayacak bir mahiyete sahip olmaları yatmaktadır

Yasalar çıkarılırken önce Avam Kamarası'nda ele alınır ardından Lordlar Kamarasında da ele alınır ve Kraliçenin onayı ile yürürlüğe konulur Westminster modeli bir demokrasinin tipik seçim sistemi çoğunlukçu sistemdir Bu sistem uyarınca çoğunluk oylarını alan veya eğer bir çoğunluk yoksa en çok oyu alan adayın seçimi kazanması söz konusudur Çoğunlukçu seçim sistemi bir anlamda Anglo-Sakson dünyanın demokrasi anlayışının bir göstergesi olarak da değerlendirilebilir

Westminster modeli demokrasinin önemli unsurlarından birisi de meclis egemenliği ilkesidir Yine İngiltere örneğine bakılacak olursa parlamentonun gücü açık bir şekilde görülebilir İngiltere’de parlamentoyu denetleyecek bir organ yoktur Hukuki açıdan yasama gücüne konulmuş hiçbir sınır yoktur Parlamento anayasal nitelikli kuralları da aynı adi yasalar gibi koyar veya kaldırır Parlamentonun dikkate aldığı tek etken kamuoyudur Öte yandan İngiltere’de parlamentonun gücünü sınırlandırma işlevini görebilecek yazılı bir anayasanın olmaması kamuoyunun önemini daha da arttırmıştır Bu bağlamda Westminster modeli demokrasinin temelinde özgür bir kamuoyu ve bu kamuoyuna duyarlı olmayı içerisinde barındıran bir politik kültürün olduğu söylenebilir Bu politik kültür nedeniyledir ki İngiltere’de muhalefetin iktidarın baskı veya zorbalığından korkmasına gerek yoktur Herhangi bir hukuki ve kurumsal güvence olmamasına karşın İngiliz halkındaki özgürlük duygusu en büyük güvencedir

Anayasal kurallar geregi basbakan ve bakanlar kurulu Lordlar ve Avam Kamarasi dışında tutulur 20 yüzyılın başında Avam Kamarası üstünlüğü açıkça kurulmuştur 1909 yılında çıkarılan Halkın bütçesi yasa tasarısı ile mal sahiplerinin aleyhinde vergilendirme sistemi çıkarılmak istenmiştir Lordlar Kamarası genelde mal sahibi aristrokratlardan olustugu icin bu yasayi reddetmistir Bu yasanin popülerligi ve lordlar kamarasinin popülerligini yitirmesi sonucu 1910 da liberal parti genel secimleri kazanmistir ve basbakan Herbert Henry Asquith yeni yasalari gecirmek icin kraldan lordlar Kamarasina yeni liberal soylular atanmasini onermis ve bunun sonucu Lordlar kamarasi yeni vergi yasasini kabul etmistir Her iki kamarada oturumlari grup baskani tarafindan yürütülür Lordlar kamarasinda grup baskani Lord Şansölesi tarafından yönetilir Şayet Lord şansölesi oturuma katılamıyorsa kendi grubundan yerine birini vekil tayin edebilir veya kraliyette birini tayin edebilir

Avam kamarası kendi grup başkanını seçme hakkına sahiptir Genelde bir başkan ve 3 vekil seçilir Lord şansölesin grup başkanı olarak etkisi azdır ve gücü Avam Kamarası grup başkanının gücü ile ters orantılıdır

Kararlar genelde açık oylama ile yapılır Avam Kamarası başkanının kararları iptal etme yönünde beyanı olabilecekken, Lord şansölesi böyle bir yaptırımı yoktur Oylamalar Lobide olur ve oyunu kullanan kâtipler tarafından belirlenir Avam Kamarası başkanının genelde partiler üstü bağımsız olması beklenir

Genel seçimleri yeni meclis yasama dönemi takip eder Başbakan şayet meclis desteğini yitirirse istifa eder veya meclisi sona erdirerek yeniden seçime gider Seçime gitmek bazende Başbakanın partisinin politik zaferine inanıldığı zaman da erken seçim şeklinde olur İlk zamanlar parlamento döneminin belirli sınırı yoktu 1694 Triennial Yasası ile maksimum 3 yıla indirilmiştir Sık sık yapılan seçimlerin getirdiği rahatsızlık sonucu 1716 Septennial yasası ile maksimum 7 yıla çıkarılmıştır ve 1911 de tekrar 5 yılla sınırlandırılmıştır İkinci dünya savaşı 10 yıllık geçici savaş dönemi hariç 10 yıl kalmıştır Genelde nadiren maksimum 5 yıllık süre beklenir, süre dolmadan meclis çözülerek seçime gidilir Mesela 1997 yılında 56 hükümet meclisi 4 yıl sonunda dağıtarak seçime gitmiştir Önceleri kralın ölümü ile Parlamento otomatikmen fes edilirdi 1867 Halk Kanunu ile kralın ölümü Parlamento dönemini etkilememektedir

Parlamento dönemini bitmesi sonucu Avam Kamarası vekilleri genel seçimle yeniden seçilir Lordlar Kamarası bu seçimden etkilenmez Şuanki Parlamento 54 parlamento dönemidir Diğer deyişle, 1801 tarihli Büyük Britanya Birleşik Krallık formasyonunda bugüne geçen Parlamento dönemi 54 tanedir Daha önceki parlamento İngiltere veya Büyük Britanya diye adlandırılırdı Kanunlar yalnızca Birleşik Krallık Meclisi alabilir İskoçya Kanunu dolayısıyla kanunlar bazen İskoçya da uygulanmaz veya benzer İskoç Kanunu ile yer değiştirirdi 1999 yılından itibaren İskoç Parlamentosu yetkili yasama merci olmuştur

Taslak halindeki yasalara kanun tasarısı denir ve her vekil tarafından sunulur, bununla birlikte genelde taht bakanı tarafından sunulur Bakan tarafından sunulan yasalara Hükümet Tasarısı ve vekillerin sunduğuna ise Özel Vekil Tasarısı denir Diğer bir sınıflamada ise genel toplumu ilgilendirenlerine Toplum Tasarası, özel bir grubu veya bireyleri ilgilendirenlerine Özel Tasarı ve özel tasarının halkı ilgilendiren istisnalarının olduğu tasarılarsa Karma Tasarı diye adlandırılır

Tasarılar değişik evrelerde gelişirlerİlk evre genelde formalite içeren ilk okuma evresidir Sonraki evre İkinci Okuma evresidirki burada tasarı içeriği tartışılır İkinci Okuma evresi sonunda parlamento tarafından oylamaya yapılabilme ve oylama sonucu parlamento tarafından reddedilme ihtimali vardır Bununla beraber Hükümet tasarıları çok ender olarak reddedilir En son 2005 yılında vuku bulmuştur) İkinci Okuma evresi sonrası tasarı ilgili yasa komitesine gönderilir Lordlar kamarasında Büyük Komite veya Tüm Kamaralar Komitesi kullanılır Burada tartışmaya sebep vermeyecek şekilde öyel prosedürden geçirilir Avam Kamarasında ise 50 - 60 kişiden oluşan Süreklilik Komitesinde ele alınır Tüm Kamaralar Komitesi ise önemli yasa tasarılarında kullanılır Komiteler tasarıları madde madde inceler ve gerekirse yeniden düşünülmesi için tasarıyı kendi değişiklik önerisi ile geri gönderir Kamaralardaki grup başkanlarının hangi değişiklik önerisini görüşüleceğine karar yetkisi vardır

Kamarada tasarı yeniden gözden geçirildikten sonra Üçüncü Okuma evresine geçilir Avam kamarasında başka bir degişiklik istemi olmazsa Üçüncü Okuma evresinin bitirildiği ilan edilerek lordlar kamarasına sunulur Lordlar Kamarasında da oylama sonucu tasarı kanunlaşır Her hangi kamaranın birinde oluşacak anlaşmazlık çözülmezse yasa tasarısı kanunlaşamaz

1911 Parlamento Kanunu sonucu Lordlar Kamarasının yasa tasarısılarını reddetme gücü önemli ölçüde kısıtlanmıştır ve bu kısıtlamalar 1949 yılında dahada artırılmıştırBuna göre şayet avam Kamarası yasa tasarısını ike kere kabul etmiş ve Lordlar kamarası her ikisinde reddederek geri göndermişse Krallığa Lordlar Kamarasının reddine bakılmazsızın onaya gönderilir Her iki durumda da tasarı Avam kamarasında sonlandırılmadan önce en az bir takvim ayı bekletilir Yalnız ulusal vergi ve halk fonlarını içeren Para Tasarılar Avam Kamarası grup başkanları tarafından sunulur ve Lordlar Kamarası onaylamada bir aydan fazla sürerse alt kamara direk olarak Krallığa onaya gönderir Yasa Tasarısında son evre Krallık Uzlaşı Evresidir Krallığın onayı sonucu yasa tasarısı kanunlaşır Modern anayasal monarşi ile yönetilen ülkelerde olduğu gibi Krallık genelde hep onay verir Son yasa tasarısı iptali 1708 de Militanların İskoçya'ya yerleştirilmesi ile ilgili yasa tasarısıdır

Sonuç olarak her yasa tasarısı Parlamentonun üç birleşiminden geçerek kanun olur Tüm yasalar teorik olaraktan Lordlar kamarası ve Avam kamarası kabulu ile Krallıkta onaylandıktan sonra kanunlaşır

Siyasi ve yönetimsel bölgeler
[IMG]


[/IMG]

Birleşik Kralık Haritası

Geleneksel ve tarihsel olarak Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda kontluklera bölünmüştür (Sözlük anlamıyla county kontluk demektir ve tekil county, çoğul counties alarak anılır)

Bu yerel bölümler hala törensel olarak devam ettirilmektedir Her törensel kontluk (ceremomial county) icin, Kraliçe, (daha önce yetki ve görevleri sadece geleneklere bağlı iken 1998'de çıkarılan bir kanunla kanunsal yetkileri ve görevleri açıkça belirtilen) bir Krallık Temsilcisi Lord (Lord-Lieutenant) ve bazı törensel kontluklar içinse de bunların ek olarak bir "Yüksek Şerif (County High Sheriff) tayin etmektedir Bu kişiler yerel resmi törenlerde kraliçe temsilcisi olarak protokol başında bulunmaktadırlar

Ama 1960lı yıllardan itibaren yerel yönetim düzeni, zaman zaman yapılan büyük değişikliklerle çok karmaşık ve heterojen bir şekil almıştır

Bugün Birleşik Krallık İngiltere, İskoçya, Galler Ülkesi ve Kuzey İrlanda adı altında dört ülkeden kuruludur Yerel yönetim her ülkede ayrı şekildedir

Asıl İngiltere ülkesi için uzun dönem stratejik yörel konularda özel güçlere sahip bir seçilmiş meclis veya hükümet bulunmamaktadır 1990'li yıllarda asıl İngiltere idari bakımdan dokuz hükümet idari bölgesi' (Government Office Regions)'a bölünmüştü Bir zamanlar bu 9 idari bölgenin her biri için seçilmiş birer bölgesel meclis ve idare kurulması planlanmış idi Ama yapılan bir deneme referendum sonucu öngörülen Kuzey Doğu İgiltere Bölge İdare Meclisi tasarısı bölge halkı tarafından ret edildi ve bunun sonucu olarak bu yaklaşımdan "şimdilik kaydiyla" vazgeçilmişti 2010 yılında iktidara gelen koalisyon hükümeti ise bu "hükümet idari bölgesi" dairelerini lahvetti ve bunların yerine bölge içinde bulunan yerel idare birimlerinin temsilcilerinden oluşan birer konsey ve onlara idari destek sağlayan küçük sekreterlikler oluşturmaya başladi

Londra Büyükşehri (Greater London) bölgesi için özel bir kanuna göre halk tarafından seçilmiş bir Belediye Başkanı ve özel bir "Büyükşehir Meclisi" (London Assembly) vardır Londra Büyükşehir bölgesi 19 daha küçük Londra-tipi beldeye (London boroughs) bölünmüştür Bu Londra-tipi beldelerden birisi eski tarihsel Londra Şehri (City of London)'dir Diğer biri ise Kraliçe'nin Londra içindeki "Buckhingham Sarayı", başbakanın ikametgahı olan "10 Downing Street", parlamento ve merkezi hükümetinin önemli bakanlıklarının binalarınin içinde bulunduğu Westminster Şehri'dir

Asıl İngiltere'nin diğer bölgeleri iki değişik türlü yerel yönetimle idare edilmektedir

Tek-seviyeli (unitary) yerel yönetim birimleri daha çok şehirsel alanlarda bulunmakta ve Avrupa'nın diğer ülkelerinde bulunan belediye idarelerine benzemektedirler Bu tek-katlı yerel idarelerinin adları çok değişiktir: şehir (city), belde (borough), kraliyet beldesi (royal borough) veya alt-bölge (district) Bu tek-katlı idarelerin başında belediye başkanları (mayor) bulunmaktadır Genellikle belediye başkanı törensel bir görev olup seçimle gelen idare meclisinin başkanı bu görevi yüklenmektedir Ama son yıllarda bazı yerel yönetim birimleri için belediye başkanları doğrudan doğruya seçimle gelmeye başlamış ve daha büyük güçlerle görevlendirilmişlerdir

İki-seviyeli (binary) yerel yönetimlerinde ise üst seviye olarak shire county adı verilen "kontluk" idareleri bulunmakta ve bunların altında ikinci seviye olarak alt-yerel-bölge ("district" veya "borough") idareleri vardır İki-seviyeli (binary) idare sisteminde her iki seviyenin yetkileri ve yüklendikleri görevler değişik olup genel olarak 1972'de hazırlanıp 1974'de yürürlüğe giren "1972 Yerel İdare Reforum Kanunu" adli özel bir kanun ile tayin edilmiştir

Örneğin Kuzey-Batı İngiltere bölgesinde merkezi Preston'da bulunan Lancashire Kontluğu iki-seviyeli (binary) sistem ile idare edilmektedir Bu yerel idarenin üst seviyesinde Lancashire County Meclisi vardır ve altında 12 alt-yerel-bölge ("district" veya "borough") bulunmaktadır Ama "Lancashire Torensel Kontlugu" bu iki-seviyeli "Lancashire Kontlugu"'nu icine aldigi gibi "Blackpool Borough" ve "Burnley ile Darwen Borough" tek-seviyeli yerel idarelerini de icinde bulundurmaktadir

Asıl İngiltere ülkesinin yerel yönetiminde 1972de yapılan reform kanununa göre de iki-seviyeli olup üst seviyede büyükşehir "Metropoliten Kontluk" (Metropolitan County) ıdaresi ve ikinci seiyede "metropoliten-yerel-idare-bölgesleri" bulunmaktaydı Bu tip iki-seviyeli yerel idareler Londra Büyükşehri [Greater London], Birmingham'ı içeren West Midlands, Greater Manchester, Liverpool'u içeren Merseyside, Sheffield'i içeren South Yorkshire ve Leeds'i içeren West Yorkshire ıdı Ama butip yerel idarelerinin üst seviyelerinin hepsi Muhafazakar Partili Thatcher hükümeti tarafından lahvedilmişlerdir Bu "Metropoliten Kontluk"'ların altında bulunan "metropolite0-yerel-idare-bölgeleri" ise "tek-seviyeli-metropoliten-yerel-idare-bölgesi" olarak idare edilmeye başlanmıştır Ancak 1998'de İşçi Partisi yine Londra Büyükşehir Assemblesi ve Belediye Başkanlığı ile "Büyük Londra" yörel idaresini yenilemiştir

Galler Ülkesi (Wales) idaresi için en üst katta Cardiff'de bulunan, bir seçimle meydana gelen, sınırlı yasal ve idari güçler ve yetkiler verilmiş Galler Meclisi (National Assembly of Wales), bir hükümet ve ülke idaresi bulunmaktadır Ancak bu idare için yasal ve uygulayıcı güçler çok kısıntılıdır Galler Ülkesi yerel yönetimi 22 tane tek-seviyeli yerel idareye bölünmüştür Bunlardan 9'una kontluk (county), 10'una kontluk beldesi (county borough) ve 3'üne şehir adı verilmektedir

İskoçya idaresi için en üst katta seçimle meydana gelen yasal güç olarak İskoçya Parlamentosu (Scottish Parliament) ve idari güç olarak İskoçya Hükümeti (Scottish Executive) bulunmaktadır Bunlar Edinburgh'da bulunmakta ve İskoçya krallık sarayı olan "Holyroyd Sarayı"'na atıfla, kısa olarak Holyroyd olarak da anılmaktadır Yerel yönetim İskoçya'da 9 alt-yerel-bölgesi (Council areas) ve üç adalar bölgesinden (Outer Islands, Orkney ve Shetland) oluşur

Kuzey İrlanda için zaman zaman güçleri geri alınan ve Stormont adı verilen, seçimle gelen, yasal gücü olan bir Meclis ve Kuzey İrlanda hükümeti bulunmaktadır Yerel yönetim olarak 26 komüniteye (community) ayrılmıştır

Para

Para birimi: İngiliz Sterlini (GBP) Bir sterlin 100 peniden oluşur (İng: tekil penny, çoğul pence) Para biriminde onluk sistem 1971'de uygulamaya konulmuştur Bu tarihten önce bir sterlin 20 şilinden, bir şilin ise 12 peniden oluşuyordu, yani, bir sterlin 240 peniden oluşuyordu

Birleşik Krallık Avrupa Birliği'nin üyesi olsa da, kendi para birimini korumaktadır İşçi Partisi'nden olan mevcut başbakan Gordon Brown, Avro'nun kendi ülkesinde de para birimi olarak kabul edilmesine destek vermektedir

İngiltere ikliminin İngiliz kültürüne etkisi

Birleşik Krallık; Atlas Okyanusu Manş Denizi İrlanda Denizi ve Kuzey Denizi ile çevrili bir ada ülkesi olmasının sonucunda ülkenin en iç kısımlarına kadar giren deniz etkisi iklimi belirleyen en önemli faktör olmuştur İngiltere'de ılıman ve nemli okyanus iklimi hakimdir Her mevsim yağış görülür Ülkenin batı kesimi doğu kesimine göre daha fazla yağış almaktadır Ayrıca yüksek kesimler de alçak kesimlere göre daha fazla yağış almaktadır Yıllık ortalama yağış 1000 mm'dir Bu rakam kuzey ve batı kesiminde 1600 mm doğu ve güney kesiminde ise 800 mm'dir Yağışın en fazla olduğu aylar Eylül Ekim KasımAralıkOcaktır İlkbahar yılın en güzel zamanıdır Ancak İskoçya'da ilkbahar bile yağışlıdır

Kış ayları kuzeyde İskoçya ve batıda Galler'de ülkenin güney ve doğu kesimlerine göre son derece soğuk ve sert geçmektedir Sık sık kar yağışı görülmektedir Aralık ve Şubat en şiddetli soğukların ve yağışların görüldüğü aylardır Kar yağdığı zaman aynı Türkiye'de olduğu gibi ülkede bir kaos yaşanmaktadır Ulaşım güçleşmekte hatta bazen imkansızlaşmaktadır Böyle durumlarda halk tedbir almadığı için devleti suçlamaktadır Hava sıcaklıkları kış gecelerinde 0'ın altına düşerken gündüz dondurucu soğuklar görülmemektedir Kış aylarında ortalama sıcaklık 4oC'dir

Kış mevsiminin en sevimsiz yanlarından bir tanesi de kara sis bulutları ve buzlu yollardır Bu iki faktör de araba kullanmayı işkence haline getirmektedir Ancak eskiye nazaran bu sis bulutlarında biraz azalma olmuştur Bu da İngiltere'de hava kirliliğinin azalmasının sonucudur Yazın en sıcak olan bölgeler güney kesimleri ve iç kesimlerdir (sıcaklıkları 26o C ile 30o C arasında değişmektedir) Ortalama sıcaklıklar da 15oC ile 180C arasında değişmektedir Sonbaharda sabahın erken saatlerinde başlayan sis öğle saatlerine kadar etkisini korumaktadır Sonbaharın ilk zamanları özellikle İskoçya'da son derece ılıktır Ülkede ortalama hava sıcaklıkları kışın 40C ilkbaharda 90C yazın 160C ve sonbaharda 100C'dir

İngiltere'de iklimin en kötü yanı her mevsim görülen yağışlar ve gökyüzünün sürekli gri rengidir İngilizler bu iklime alışmışlardır Sonuçta tüm yaşamları bu ülkede geçmiştir Fakat İngiltere'ye giden Türklerin bu iklime alışması biraz zaman alacaktır Akdeniz ikliminden sonra kuzeyin sisli havası Türklerin oldukça içini karartacaktır İngiltere'de kış mevsimi SAD yani mevsim hastalığı denilen bir hastalığa yol açmaktadır Karanlık ve kasvetli hava insanlarda stres depresyon halsizlik bitkinlik olarak kendini göstermektedir Ancak geçmiş yıllara göre İngiltere'de iklim her sene biraz daha yumuşamakta ve ılımanlaşmaktadır Bu da ilerki yıllarda kasvetli kışların son bulacağına dair bir gösterge olabilir mi? Bunu da zaman gösterecektir
Yukarıda da bahsedildiği gibi 1659 yılından beri İngiliz iklimi giderek yumuşamaktadır Örneğin son yıllarda tüm zamanların en kuru yazları yaşanmıştır Şimdi biraz da İngiltere'nin yağmurlarından bahsedelim Yağmurlar ve İngiltere ayrılmaz bir ikilidir Son on yılda İngiltere'de pek çok fırtına ve sel yaşanmıştır Bunların en büyükleri 1987 ve 1990 yıllarında meydana gelmiş ve büyük kayıplara sebep olmuşlardır İngiltere'de nadıren kasırgalar görülür İngiltere'de iklimin giderek yumuşaması ve ılımanlaşması ile ilgili bilim adamları bunun buzulların erimesi veya sadece geçici bir değişme olduğu fikirlerini yürütüyorlar Çünkü dünyanın pek çok yerinde bu tür durumlar söz konusu Eğer bu durum devam ederse önümüzdeki yıllarda hava sıcaklıklarının oldukça yükseleceği tahmin ediliyor

İngilizlerin en çok dalga geçtiği konulardan bir tanesi de genelde insanlara kaçamak bilgiler veren hava durumu tahminleridir Bazen bir bölge için hem güneşli olacak hem de yağış olacak dendiği bile olmaktadır

İngiltere'de iklimin en kötü yanı her mevsim görülen yağışlar ve gökyüzünün sürekli gri rengidir



İngilizlerin niye somurtkan ve soğuk oldukları belli

İngiltere Gelenek ve Görenekleri

Her ülkenin farklı gelenek ve görenekleri vardır İngiltere'de buna dahildir İngiltere'de her konuda olduğu gibi Gelenekler ve davranışlar sosyal sınıflara göre farklılık göstermektedir Ancak çok fazla aristokrat bir ortamda değilseniz bu konuda endişelenmenize gerek yok İngiltere'de en çok önem verilen davranış biçimleri ; nezaket iyi hal ve tavırlar başkalarını da düşünmektir İngilizler genelde sosyal ilişkilerde fazla resmi değildirler Bu yüzden de kendinizi çok fazla kasmanıza gerek yok Çok cüretkar davranışlarda bulunmadıkça insanları şaşırtmayacaksınız Ancak bazı ortamlarda tam tersine cüretkar insanlar daha fazla ilgi çeker Ve hatta cüretkarlığınız sizin daha popüler bir kimse olmanıza bile yol açabilir Ancak bunun için bulunduğunuz ortamı unutmamanız gerekiyor Komşu evdeki teyzeye çay saatine gittiğinizde partideymiş gibi davranırsanız insanlar sizden pek hoşlanmayacaklardır İşte aşağıda bir kaç İngiliz geleneği örneği vermeye çalıştık

İngiltere'de alışveriş yaptığınızda kasaya veya birine para öderken mutlaka parayı kasiyerin eline verin Türkiye'deki gibi parayı tezgaha bırakmak çok büyük saygısızlık olarak görülür

İngiltere'de birisiyle tanıştırılırken tanıştıran kişinin sözü bitmeden asla söze karışmayın

İş dünyasında ise bir kişiye sadece ön adı ile seslenmek oldukça kötü bir davranıştır Doğru olan soyadlarının başına Bay Bayan Doktor Profesör gibi unvanlarının eklenmesi ve bu şekilde hitap edilmeleridir Bir Şövalye ile tanıştırıldığınızda kendisi size ünvanı adı ve soyadı şeklinde takdim edilir; Sir John Ferguson gibi Kendisine yazı veya konuşma yolu ile hitap ederken ise Sir Ferguson olarak hitap etmeniz gerekir Sir John demek yanlıştır ve bunu kullanmayın Eğer eşi ile tanıştırıldıysanız burada da bayanın adını hiç bir zaman kullanmayın her zaman Lady Ferguson olarak hitap etmeniz gerekir

Tokalaşma İngiltere'nin her yerinde standart bir selamlaşma aracıdır Bir bayan ile tokalaşacağınız zaman ise her zaman önce

İş dünyasında hediye değişimi pek görülen bir olay değildir çok özel olaylar karşısında yapılır ve İngilizler'in bu yönde beklentileri olmadığı gibi günlük hayatlarındada böyle bir alışkanlıkları yoktur Eğer hediye vermek sizin için bir onurlandırma yöntemi ise hediyeyi zevkli ve mütevazi bir fiyattan seçin ki bu herhangi bir şeklide rüşvet olarak algılanmasın Hediye yerine arkadaşlarınızı yemeğe veya tiyatroya davet etmeniz daha kabul gören bir davranıştır İngilizler genel olarak resmi ve muhafazakar insanlardır Duygusal veya abartı tarzdaki fiziksel hareketlerden hoşlanmazlar ; bunun yerine sakin ve kontrollü duygulardan ve hareketlerden hoşlanırlar

Resmi davetlerde erkeklerden bayanların elini öpmeleri beklenir Ancak resmi olmayan davetlerde sıcak tokalaşmalar daha uygun olacaktır Arkadaşlar arasında kadınlarla erkekler yanaktan öpüşebilir Ancak iki yanağı da öpmelisiniz Genelde erkekler hemcinsleriyle yanak yanağa öpüşmezler İngiltere'de bu gay'lik (eşcinsellik) olarak algılanır

İngiltere'de yemeğe davetliyseniz eliniz boş gitmeniz doğru olmaz Küçük bir hediye ***ürmelisiniz Çiçek olabilir çikolata olabilir yada bir şişe şarap olabilir Çiçek seçimi konusunda biraz tereddüde düşebilirsiniz Ne de olsa karanfillerin kötü şans getirdiğine inanılır Krizantemler cenazeler içindir Güller ise sevgiliye ***ürülür Belki yapma çiçek buketlerini tercih etmelisiniz Ya da küçük sevimli bir aranjman ***ürebilirsiniz Şarap da problem olabilir eğer İngiltere'de nerede iyi şarap satıldığını bilmiyorsanız veya şarap markaları konusunda bir fikriniz yoksa berbat bir şarap satın alıp ev sahibine rezil olabilirsiniz Eğer ucuz bir İtalyan şarabı alırsanız sizin cimri olduğunuzu düşüneceklerdir Her ne kadar misafirlerin getirdiği her şey açılıp ikram edilse de ev sahibi muhtemelen ucuz İtalyan şarabını servis yapmayacaktır Eğer bir kaç günlüğüne bir İngiliz'in evinde kalıyorsanız ayrılırken sizin için yaptıklarına teşekkür etmek amacıyla ona küçük bir hediye verebilirsiniz

Eğer evinizde parti veriyorsanız komşularınızı da davet etmek son derece nezaketli bir davranış olacaktır Ancak elbette ki sizin yaş grubunuzdalarsa

Eğer resmi bir davete katılacaksanız giyim konusuna dikkat etmelisiniz Genelde resmi davetlerde davetiye de kıyafet belirtilmektedir Örneğin tuvalet mi giyilmesi gerektiği veya erkekler için smokin mi giyilmesi gerektiği Eğer bir düğüne davetliyseniz düğünün yapılacağı yere göre giyinin ki orada sırıtmayın Basit sade bir düğüne Hollywood yıldızları gibi giderseniz alay konusu olabilirsiniz Cenazelerde ise koyu renk giyinmeniz uygun olacaktır

İngiltere'de bir diğer özen gösterilmesi gereken konu da dakikliktir Özellikle de davetlere geç katılmanız özellikle de yemek davetlerine affedilmez bir davranış olacaktır Aynı şekilde düğünlere de geç katılmak hoş bir davranış değildir Akşam yemeği davetleri genelde 20:00 ile 20:30 arasında gidilmelidir Bu da demek oluyor ki 2000 de orda olunur Aperitif bir içki alınır 20:30'da ise yemeğe başlanır Yemek davetine geç katılan bir kişi ölümlerden ölüm beğensin diyoruz başka bir şey demiyoruz Böyle bir nezaketsizlikte bulunabilmek için gerçekten de çok geçerli bir mazeretiniz olması gerekir Örneğin evinizde yangın filan çıkmış olması gerekir Yemek esnasında çatal bıçakları karıştırırsanız paniğe kapılmayın sadece karşınızdaki hangilerini kullanıyorsa sizde onları kullanın Eğer o da yanlış çatal bıçağı kullanıyorsa şansınıza küsün deriz İkinizi de ayıplayacaklardır Aslında çatal bıçak kullanmak neden hep bu kadar büyütülür ki? Dıştan içe doğru gitmeniz yeterlidir Çatal bıçak kursu almış olmanız gerekmez

Evinizde çalışan işçilere servis yapmak gibi bir zorunluluğumuz yoktur Genelde biz Türkler bitmez tükenmez misafirperverliğimizle badana boya yapanlara evde tadilat yapanlara gün boyu çay börek tepsilerini taşır dururuz İngiltere'de bu kadar çırpınmanıza gerek yoktur Ancak çok yoruldukları zamanlarda bir fincan çay ve bisküvi yeterlidir

Eğer son derece resmi bir yere davetliyseniz örneğin bir devlet daveti olabilir kraliyet ailesinin daveti olabilir Böyle bir durum söz konusu olursa İngiliz görgü kuraların harfi harfine öğrenmenizi tavsiye ederiz Debrett'in Etiquette and Modern Manners" ( Görgü Kuralları ve Modern Davranışlar) isimli kitabını veya "Correct Form" ( Doğru biçimler) u okumanızı öneririz Correct form konuşma dili ve yazı dilinde geçerli olan tüm kuralları ayrıntılı bir biçimde anlatmaktadır Kraliçe Elizabeth'e Liz dememeniz veya başpiskoposa mektup yazarken nasıl hitap etmeniz gerektiği gibi pek çok konuya değinilmiştir

BAHŞİŞ

İngiltere'de bahşiş bırakıp bırakmamak sizin kişisel tercihinize kalmıştır Eğer size iyi bir şekilde hizmet verildiğini düşünüyorsanız elbette ki bahşiş bırakabilirsiniz İngiltere'de restoranlarda garsonlara bahşiş bırakmak bir gelenektir Tabi servis ücreti hesaba dahil edilmişse o zaman bırakmanız gerekmez

Restoranlarda hesabının %10-15'i kadar bahşiş bırakmak uygundur İngiltere'de otel görevlilerine bahşiş bırakmanız gerekmez Ancak siz bırakmak isterseniz bavullarınızı taşıyan kişiye 1 sterlin bırakmanız yeterli olacaktır Otelde bahşiş bırakıp bırakmamak biraz da kaldığınız otele göre değişebilir Yıldızlı bir otelde kalıyorsanız elbette ki görevliler sizden bahşiş bekleyeceklerdir Ancak şehrin arka sokaklarında bir otelde genelde bahşiş bırakanlar görülmez Ayrıca kuaförlerde umumi tuvaletlerde ve otoparklarda da bahşiş bırakabilirsiniz

İngilizler genelde bahşiş bırakmayı sevmeyen bir millettir Bahşiş yerine faturalarda servis ücreti kısmını görmeyi tercih ederler Pek çok restoran sahibi de garsonlara kazanacakları bahşişleri de hesaba katarak düşük maaşlar vermektedirler Bir garsona bahşiş bırakmazsanız elbette ki açlıktan ölmez Ancak düşük maaşıyla geçimini sağlamak zorunda kalacaktır Pek çok faturada "Servis dahil değildir" yazabilir Bu garsonlarımıza bahşiş bırakın demenin kibar bir yoludur Servis ücreti dahildir yazdığında da zannetmeyin ki bu ücretin tamamı gerçekten garsonların cebine gidiyor Bu restoran sahiplerinin fiyatları biraz daha şişirebilmek için uyguladıkları en klasik yöntemdir
Eğer fatura da servis ücreti dahildir veya dahil değildir diye belirtilmemişse sormakta tereddüt etmeyin Barmenlere bahşiş verilmesi yaygın değildir Ancak ona bir içki ısmarlayabilirsiniz Ancak eğer içecekler barda değil de masada servis ediliyorsa bahşiş bırakmanız doğru bir davranış olacaktır

1500'lü yıllarda İngiltere
1500'lü yıllarda İngiltere'de hayatın nasıl olduğunu biliyor musunuz? Bu yazıyı okuduğunuzda, o yıllarda İngiltere'de yaşananlar sizleri şaşkına çevirecek

Bir dahaki sefer ellerinizi yıkarken suyun sıcaklığı tam istediğiniz gibi değilse eskiden İngiltere'de bu işlerin nasıl yapıldığını düşünün, 1500'lerde İngiltere'de işler şöyle yapılıyordu:

İnsanların çoğu Haziran'da evleniyordu Çünkü senelik banyolarını Mayıs ayında yapıyorlar, Haziran'da hala çok kötü kokmuyorlardı

Ama yine de kokmaya başladıkları için gelinler vücutlarından çıkan kokuyu bastırmak amacıyla ellerinde bir buket çiçek taşıyordu

Banyolar içi sıcak suyla doldurulmuş büyük bir fıçıdan meydana geliyordu Evin erkeği temiz suyla yıkanma imtiyazına sahipti

Ondan sonra oğulları ve diğer erkekler, daha sonra kadınlar, sonra çocuklar ve en son olarak da bebekler aynı suda yıkanıyordu Bu esnada su o kadar kirli hale geliyordu ki içinde gerçekten bir şeyleri kaybetmek mümkündü İngilizce'deki 'banyo suyuyla birlikte bebeği de atmayın' (Don't throw the baby out with the bathwater) deyimi buradan gelmektedir

Evlerin çatıları üst üste yığılmış kamıştan yapılıyor, kamışların altında tahta bulunmuyordu

Burası hayvanların ısınabilecekleri tek yer olduğu için bütün kediler, köpekler ve diğer küçük hayvanlar (fareler, böcekler) çatıda yaşıyordu

Yağmur yağdığı zaman çatı kayganlaşıyor ve bazen hayvanlar kayarak çatıdan aşağı düşüyordu İngilizce'deki 'kedi-köpek yağıyor' (It's raining cats and dogs) deyimi buradan gelmektedir

Yukarıdan evin içine düşen şeyleri engelleyecek hiçbir şey yoktu Böceklerin ve buna benzer nesnelerin yatakların içine düşmesi büyük bir sıkıntı oluşturuyordu

Etrafında yüksek direkler ve üstünde örtü bulunan İngiliz usulü yataklar buradan gelmektedir

Zemin topraktı Sadece zenginlerin zemini, topraktan başka bir şeyden yapılmıştı "Toprak kadar fakir" (dirt poor) tabiri buradan çıkmıştır

Zenginlerin ahşaptan yapılmış zeminleri vardı Bunlar kışın ıslandığı zaman kayganlaşıyordu Bunu önlemek için yere saman (thresh) seriyorlardı

Kış boyunca saman sermeye devam ediliyordu Bir zaman geliyordu ki kapı açılınca saman dışarıya taşıyordu Buna mani olmak üzere kapının altına bir tahta parçası konuyordu ki bunun adı 'thresh hold' (saman tutan; Türkçesi "eşik") idi

Yemek pişirme işlemi her zaman ateşin üzerine asılı durumdaki büyük bir kazanın içinde yapılıyordu

Her gün ateş yakılıyor ve kazana bir şeyler ilave ediliyordu

Çoğu zaman sebze yeniyor, et pek bulunmuyordu Akşam yahni yenirse artıklar kazanda bırakılıyor, gece boyunca soğuyan yemek ertesi gün tekrar ısıtılarak yenmeye devam ediliyordu Bazen bu yahni çok uzun süre kazanda kalıyordu

'Bezelye lapası sıcak, bezelye lapası soğuk, kazandaki bezelye lapası dokuz günlük' (peas porridge hot, peas porridge cold, peas porridge in the pot nine days old) tekerlemesinin menşei budur

Bazen domuz eti buluyorlar, o zaman çok seviniyorlardı Eve ziyaretçi gelirse domuz etlerini asarak onlara gösteriş yapıyorlardı

Birisinin eve domuz eti getirmesi zenginlik işaretiydi Bu etten küçük bir parça keserek misafirleriyle oturup paylaşıyorlardı Buna 'yağ çiğnemek' (chew the fat) adı veriliyordu

Parası olanlar kalay-kurşun alaşımından yapılmış tabaklar alabiliyordu Asidi yüksek olan yiyecekler kurşunu çözerek yemeğe karışmasına sebep oluyor, böylece gıda zehirlenmelerine ve ölüme yol açıyordu

Domatesler buna sık sık sebep olduğu için bunda sonraki yaklaşık 400 yıl boyunca domateslerin zehirli olduğu düşünülmüştü

Bira ve viski içmek için kurşun kadehler kullanılıyordu Bu bileşim insanları bazen birkaç gün şuursuz vaziyette tutabiliyordu

Yoldan geçen insanlar bunların öldüğünü sanıp defnetmek için hazırlık yapıyordu

Bunlar birkaç gün süreyle mutfak masasının üstüne yatırılıyor, aile etrafına toplanıp yiyip-içerek uyanıp uyanmayacağına bakıyordu Buna 'uyanma' nöbeti deniyordu

İngiltere eski ve küçük bir yerdi, insanlar ölülerini gömecek yer bulamamaya başlamıştı Bunun için mezarları kazıp tabutları çıkarıyor, kemikleri bir 'kemik evi'ne götürüyor ve mezarı yeniden kullanıyorlardı Tabutlar açıldığında her 25 tabutun birinde iç tarafta kazıntı izleri olduğu görüldü Böylece insanların diri diri gömüldüğü ortaya çıktı Buna çözüm olarak cesetlerin bileklerine bir ip bağlayıp bu ipi tabuttan dışarıya taşıyarak bir çana bağladılar Bir kişi bütün gece boyu mezarlıkta oturup zili dinlerdi Buna mezarlık nöbeti (graveyard shift) denirdi
Bazıları zil sayesinde kurtulur (saved by the bell) bazıları da 'ölü zilci' (dead ringer) olurdu

İlginç bir kaç bilgi daha:
Ortaçağ'da Avrupa'daki rahibelerin yüz ve ellerinden başka yerlerini yıkamaları kesin olarak yasaklanmıştı Kastilya Kraliçesi İsabella bile 50 yıldan fazla süren hayatı boyunca iki kez banyo yapmıştı