Kolera- Bulaşıcı ve öldürücü Bağırsak Hastalığı

Kolera- Bulaşıcı ve öldürücü Bağırsak Hastalığı

Kolera özellikle Asya'da büyük salgınlara yol açan çok bulaşıcı ve öldürücü bir bağırsak hastalığıdır Bu hastalığın etkeni olan bakteriyi ilk kez 1883'te Alman mikrobiyoloji uzmanı Robert Koch gözlemleyerek tanımlamıştır Kolera vibriyonu (Vibrio cholerae)denen bu bakteri virgül biçiminde kıvrılmış çok küçük bir basildir Genellikle kıvrık olmayan uçlarından ikişer ikişer birbirlerine yapışarak birer S harfi oluşturan bu basiller ancak çok güçlü bir mikroskopla ayırt edilebilir


Koleralı bir hastanın bağırsaklarındaki sıvının her santimetre küpünde 500 milyon kadar bakteri vardır Üstelik bu bakteriler hızla çoğalır ve hepsinin bir arada barınıp beslenmesi olanaksız olduğundan kısa bir süre sonra içlerinden çoğu ölür Hastalığın asıl belirtileri de o zaman başlar; çünkü ölen milyonlarca bakterinin hücre zarından dışarı sızan toksinler (zehirler) bağırsak duvarlarını etkileyerek vücudun sıvı dengesini altüst eder
Koleranın ilk belirtisi ishaldir Bu yüzden bazen çok şiddetli ishaller kolera sanılabilirse de, koleralı hastaların dışkısında pirinç tanesi gibi beyaz kümecikler vardır ve bir gün içindeki dışkılama sayısı bazen 1520'yi bulabilir Daha sonra kusma, şiddetli karın ağrıları gibi belirtiler başlar ve vücut sıcaklığı normalin altına düşer Kusma ve ishal nedeniyle hızla su kaybeden hastanın derisi kurur, nabzı zayıflar, kan basıncı düşer ve tedavi edilmezse birkaç gün içinde ölür


Vücudun su ve tuz kaybını karşılamak üzere damardan bol tuzlu su verilmesine, ayrıca antibiyotiklerin kullanımına dayanan tedavi çok kısa sürede iyileşmeyi sağlar Eğer su kaybı çok ciddi boyutlarda değilse hastalara, özellikle bebeklere ve çocuklara, içine biraz şeker ve tuz katılmış bol su içirmek çok yararlı olur Bu basit yöntemle milyonlarca kişinin yaşamı kurtarılabilmiştir Bu arada hastalığın yayılmasını önlemek için çok dikkatli davranmak gerekir Alınması gereken ilk önlemler suları kaynatarak içmek, sebze ve meyve gibi çiğ yiyecekleri çok iyi yıkamak, daha da iyisi pişirmeden yememek ve özellikle koleralı hastaların sağlıklı kişilerle bir arada bulunmasını engellemektir Çünkü hastalığın başlıca bulaşma yolları kolera mikrobu taşıyan içme suları, yiyecekler, sinekler, koleralı hastaların dışkıları ve kötü sağlık koşullarıdır

Hindistan'ın Batı Bengal bölgesi, büyük kolera salgınlarının dünyanın öbür bölgelerine yayıldığı merkez olarak bilinir Hindistan' da kolera yerleşik (endemik) bir hastalıktır ve her yıl belirli zamanlarda salgınlara yol açarak binlerce kişinin ölümüyle sonuçlanır Bu yörede yaşayan insanlar kolera basilini gittikleri ülkelere de taşırlar; böylece, özellikle sağlık ve yaşam koşullarının elverişsiz olduğu yerlerde hastalık hızla yayılır Ayrıca sel ya da deprem felaketine uğramış bölgelerde de mikroplu suyla bulaşan salgınlara oldukça sık rastlanır

Birçok ülkede su dağıtım ağlarının, kanalizasyon sisteminin ve sağlık koşullarının iyileştirilmesi, koruyucu hekimliğin ve halk sağlığı hizmetlerinin yaygınlaştırılmasıyla kolera salgınları denetim altına alınmıştır Ama ülkelerarası seyahatlerin, özellikle uçak yolculuklarının giderek yoğunlaşması, koleranın hâlâ var olduğu bölgelerden mikrobun taşınmasını ve salgın tehlikesini artırmıştır Bu yüzden havaalanlarında ve limanlarda yolcular dikkatli bir kontrolden geçirilir Kolera aşısı da altı ay kadar hastalıktan korunmayı sağlar, ama her zaman yüzde yüz etkili değildir Hastalığa yakalanmamak için en güvenli yol, koleranın yaygın olduğu bölgelerde kaynatılmış temiz su içmek, besinleri iyice pişirerek yemek ve temizliğe dikkat etmektir

KOLIBRI Kolibriler çok küçük ve son derece parlak renkli kuşlardır Küba'da yaşayan arı kolibrisi {Mellisuga helenae) 5 cm uzunluğu ve 2 gramı aşmayan ağırlığıyla yeryüzünün en küçük kuşudur Kolibriler kanatlarını çırparken arı vızıltısını andıran bir ses çıkarırlar
Bazen saniyede 90 kez çırpacak ölçüde hızlı hareket ettirdikleri kanatları, yalnızca bulanık bir leke olarak görülebilir Hızlı kanat çırpışları sayesinde havada asılı kalmışçasına durabilir, geriye doğru uçabilirler Havada yaptıkları manevralar şaşırtıcıdır

Bir anda dalışa geçer, az sonra beslenmek için bir çiçeğin önünde dururlar Son derece uzun olan dilleri çiçeklerin balozunu emmeye ve içlerindeki böcekleri yakalamaya yarar Dilleri gövdelerinden daha uzun olabildiği gibi, yanlarından kıvrılarak emici bir boruya dönüşebilir Kolibriler böcek ve örümcek gibi avlarını havada da yakalayabilirler

Kolibrilerin çoğu Güney Amerika'da olmak üzere tümü Yenidünya'da yaşayan 300'ü aşkın türü vardır En iyi bilinen türlerinden yaklaşık 8 cm uzunluğundaki yakut gerdanlı kolibri {Archilochus colubris) kuzeyde Kanada içlerine kadar yayılmıştır Erkeğin üst bölümleri yeşil, alt bölümleri yakut renkli gerdanı dışında, kahverengimsi gridir Bu tür, ince lifleri ve likenleri örümcek ağlarıyla bağlayıp yaklaşık 3 cm genişliğinde tas biçimli bir yuva yapar Dişi, yuvaya genellikle iki yumurta bırakır ve yumurtadan çıkan yavrularına büyük bir özenle bakar Yutarak kısmen sindirdiği yumuşak böcekleri uzun ve hortum biçimindeki diliyle yavrularının açık gagalarından içeri püskürtür Erkek, yavruların bakımına karışmaz

Bazı kolibri türleri daha iri yapılıdır Örneğin Güney Amerika'nın batısında yaşayan dev kolibri (P'atagona gigas) yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve 20 gram ağırlığındadır Uzunluğu 21 cm olan kılıç gagalı kolibrinin (Ensifera ensifera) gagası ise gövdesinden uzundur