Kömür Maden Ocaklarında Makine Kullanımı

Kömür Maden Ocaklarında Makine Kullanımı







20 yüzyıldan önce maden ocaklarında yalnızca insanlar ve hayvanlar çalışırdı Günümüzün ocaklarında ise alında kömür kazan tek bir kişiye bile rastlanmayabilir; insan kalabalığının yerini denetim panelinin başındaki tek bir işçi almıştır Bazı sanayileşmiş ülkelerde bugün, çok sayıda küçük maden ocağı yerine, gelişkin makinelerle donatılmış az sayıda büyük ocağı işletmek yeğlenmektedir


Makineleşme öncesinde kömür, maden işçilerinin güç koşullar altında yürüttükleri yorucu bir çalışma sonucunda parçalanarak alından koparılırdı İşçiler patlayıcılarla alın açarlar ve sonra da el kazmalarıyla kömürü kazıp çıkarırlardı Kazılan kömür el kürekleriyle küçük vagonlara doldurulur, vagonlar ana galeriye kadar midillilerle çekilir ve ancak ana galeride elektrikli bir çekiciye takılıp kuyunun ağzına taşınırdı İşçiler alında çalışırken, alnın üstüne gelen tavan kesimini desteklemek için "ocak direği" denen ağaç direkler dikerler ve bazen de çelik destekler koyarlardı

Bütün bu işler günümüzde makinelerce yapılmaktadır Dev tünel açma makineleri, ocağı yeni kömür rezervlerine bağlayan galerileri açar Kesiciyükleyici görevini gören makineler, kömürü keser ve otomatik olarak bir taşıyıcı banta yükler; bant bu kömürü ocağın dışına taşır Kesicinin ağzı, üzerinde çelik dişler bulunan bir döner silindir biçimindedir; dişler alından kömürü oyarak çıkarır Kesme ağzı bir taşıyıcının üzerine monte edilmiştir; zırhla kaplı, sağlam bir yapıya sahip olan taşıyıcı, kesme ağzıyla birlikte ilerler Tavana destek olan ağaç direklerin yerini çelikten yapılmış, hidrolik destekler almıştır; bu destekler, çok basit bir biçimde, bir supabı çevirerek ileri doğru hareket ettirilebilir ve tavan yüksekliğine göre yeni bir konuma getirilebilir Bunlar, tavan yüksekliğine ve taşımaları gereken yüke göre kendilerini otomatik olarak ayarlayabilirler Günümüzde, altında çalışanları korumaya yarayacak tam bir çelik tavan oluşturulabilmesini sağlayan, siperlikli ağır hizmet destekleri de kullanılmaktadır
Kömürü ocaktan yüzeye çıkarmak için de otomatik donanımlardan yararlanılır Kömür önce zırhlı taşıyıcıdan bantlı taşıyıcıya aktarılır; bantlı taşıyıcı kömürü ocağın dibine taşır Kömür burada sarmal bir oluktan, silo biçimindeki dev bir "bunker"e boşaltılır Katlı asansörler de kömürü� bunker�dan yüzeye çıkarır

Yüzeye çıkartılan kömür, "kömür hazırlama" tesisine alınır Burada kömür, kayaç parçalarından temizlenir ve iriliğine göre ayrılır Temizleme işleminde kömür ve kayaç karışımı genellikle suya yatırılır; suyun içine şiddetli hava püskürtülerek malzeme çalkalanır; böylece taşlar dibe batar, daha hafif olan kömür ise yüzüp ayrılır Kömürü iriliğine göre ayırmak önemlidir; çünkü, günümüzün kömür yakan aygıtlarının tasarımları belli bir tane iriliği ve yakıt türüne göre yapılmıştır

Modern madencilikte, uzaktan denetimli makine kullanımı yaygınlaşmaktadır Kontrolör bir düğmeye basar ve yerin derinliklerindeki makineler çalışmaya başlar İşletilen kömür ocağına ilişkin bütün bilgi, bir bilgisayara beslenebilir ve yüzeydeki bir denetim odasında incelenebilir Bu sistemler verimliliği ve güvenliği artırmakta, ama on binlerce maden işçisinin de işsiz kalmasına yol açmaktadır