 |
Alaşım: |
 |
10-09-2012
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Alaşım:Alaşım:İki veya birkaç maddenin muhtelif oranlarda beraberce eritilerek meydana getirilen karışıma alaşım denir  Alaşımda cıva bulunursa malgama adını alır Cıva yalnız demir ve platin madenleriyle malgama yapmaz Madenlerin çeşitli özellikleri vardır Bazı madenler yumuşak yalnız başına kullanılamazlar Altın ve gümüş gibi Bazı madenler ise döküme elverişli değildirler Bakır gibi, bazıları kolayca aşınabilirler Bazıları dayanıklı veya dayanıksızdırlar Bazıları yüksek ve bazıları da alçak sıcaklıkta ergirler İşte madenlerin gösterdikleri bu çeşitli özelliklerden ötürü teknikte layıkıyla faydalanmak için ve daha elverişli olmalarını temin amacıyla alaşımlar yapıldı Mesela bakır döküme elverişli olmadığından bakırı kalayla birlikte eriterek tunç ve çinko ile eriterek pirinç alaşımları yapıldı Alaşımlar; kendisini meydana getiren madenlerin erime noktalarından daha aşağı derecede eridikleri için teknikte kullanılmaya elverişlidirler Alaşımların Elde Edilmesi Alaşımlar: Birden fazla çeşitli maden parçaları eritilmek suretiyle elde edilir Madenlerin oksitlenmelerine engel olmak için kömür tozu ile örtülür ve toprak bir pota içerisinde eritilir Eğer madenlerden biri uçucu ise diğer maden erimekte iken diğeri ile karıştırılır Uçmadan meydana gelecek eksikliği tamamlamak için biraz fazla miktar maden konur Çok miktarda alaşım elde etmek için reverber fırınlarında ergitilerek yapılır Alaşımların Öz ellikleri ·Alaşımlar, yoğun olup maden parlaklığında, ısı ve elektriği iletirler Bazıları beyazdır Fakat bakır ve altın gibi renkli madenler yeteri miktarda bulunursa alaşımlar renklidir ·Genel olarak alaşımlar, kendini teşkil eden maddelerden daha sert, fakat daha az levha haline gelebilir ve dayanıklıdırlar Çok fazla levha ve yaprak haline gelebilen altın, antimon veya kurşun ile karıştırıldığı zaman sert ve kırılabilir ·Bakırda, kalayla birleştiği zaman levha haline gelebilme özeliğini kaybeder ·Alaşımlarda her iki metal, hem katı hem de sıvı halinde birbiri içerisinde ergimiştir ·Metaller birbiri içerisinde erimezler Bu takdirde alelade bir karışım meydana gelmiştir Bu alaşım mikroskop altında iki çeşit kristal gösterir Kurşun-Antimon alaşımı gibi ·Alaşım kristali, her iki atom sayıları oranında ihtiva eder Sodyum malgaması, Bakır-Çinko alaşımı, Alüminyum-Bakır alaşımı, Demir- Karbon alaşımı gibi Fakat bu şekildeki alaşımlar teknik bakımdan kullanılmaya elverişli değildir Çünkü bunlar çok kırılıcıdır ·Alaşımlar genellikle kendilerini meydana getiren metallerden daha az aktiftirler Örneğin, sodyum malgaması suyu daha yavaş ayrıştırır Halbuki sodyum suya çok kuvvetli etki yapar Alaşımlar: Yapılarına giren az eriyebilen madenlerden daha fazla ve daha kolaylıkla eriyebilir Bir kısmı bu madenlerden en ziyade eriyebilen madenin erime derecesinden daha aşağı bir derecede erir Mesele kurşun 3350C, bizmut 2640C, kalay 2280C eridiği halde Bi8, Pb5, Sn3 kısımlardan ibaret olan alaşım 94,50C de erir(Darcet) darse alaşımı Bakır ve kalay alaşımı zamanla dayanıklılığını kaybeder Bakır birçok alaşımların yapısına girer Kıymetli madenlerden gümüş ve altına sertlik verir Parlaklık ve renklerini bozmadan, inceliklerini korurKimyasal Özellikleri ·Uçabilen bir madeni bulunan alaşımları ısı analiz eder Bundan altın ve gümüş elde etmekte faydalanılırAltın veya gümüş tozu önce cıva ile karıştırılırGüderiden süzülerek cıvanın fazlası çıkarılır ve sonra alaşım ısıtılarak uçabilen madde ayırt edilir Alaşımlar, alaşımları teşkil eden maddelerden daha az oksitlenebilen ve asitlerden daha az etkilenebilen karışımlardır·Genel olarak oksijen, alaşımlar üzerine etki eder Bu halde madenden biri bir asit oksidi, diğeri, bir baz oksidi yapar İşte bunun içindir ki kalay ve kurşun, antimon ve potasyumdan ibaret alaşımlar alevle yanar Bazı madenler kimyaca birleşmişler ve birtakım alaşımlar yapmışlardır·Mesela; (Sodyum cıva malgaması),(Bakır çinko),(Alüminyum bakır),(Demir karbon) bileşikleridir Fakat bu alaşımların teknikte kullanılmaları elverişli değildir Çabuk kırılabilirler Bu alaşımlar belirli oranlar kanununa göre teşekkül etmişlerdir·Alaşımların mikroskopla incelenmelerine gelince; bir alaşımın parlak yüzeyi üstüne asitler veya bazı kimyasal ayıraçlar dökülürse alaşımda muhtelif renkler görülür Etkimeler birbirinden farklıdır Madenin cinsine göre çeşitli irili ufaklı çukurlar meydana gelir eski şekliyle karşılaştırılır Mikroskopta incelenir ve fotoğrafı alınırÖnemli Alaşımları Bulunan Elementler Bakır (Cu) Bakır, önemli alaşımların çoğunun bileşimine girer Değerli madenlerle karışarak , onlara, renk ve parlaklıklarını bozmaksızın sertlik ve ince kısımlarını bile koruma özelliği verirBronzlar (tunçlar); Bakır, kalay ile çok önemli olan tunçları teşkil eder Topların tuncu dayanıklılık bakımından önemlidir Çanların tuncu, top tuncuna göre kalayın daha çok oranda bulunduğu tunçtur Bu tunç kırılabilir, fakat çok tınlarBakır alüminyum ile çok sert bir tunç meydana getirir Silisli ve fosforlu tunçlar da vardırBakır, çinko ile pirinci oluşturur Çinko ve nikel ile de mayekor (taklit gümüşü) yaparÇinko (Zn) Çinko, daima alaşımları halinde kullanılır En önemli alaşımları pirinç, bronz ve beyaz metaldir Pirinç; çinko ve bakır alaşımı olup, alaşımda bu iki metalin oranları çok değişiktir Fakat en çok kullanılan tipinde bakır %60, çinko %40 oranında bulunur Bronz; Bakır ve kalay alaşımı olup, bir miktar çinko ilave edilir Beyaz metal; çinko bakır,alüminyum ve magnezyum metalleri karışımından ibaret bir alaşımdır Son zamanlarda, otomobil endüstrisinde karbüratör, yakıt pompası, radyatör, kapı kolları vb gibi parçaları yapmakta çok kullanılırÇinkonun ikinci derecede önemli bir alaşımı Alman gümüşüdür (Yeni gümüş) Bileşimi; bakır, nikel ve çinko metallerinden ibarettir Alaşımın gümüşle ilgisi olmamasına rağmen, gümüşe benzediği için bu isim verilmiştirAlüminyum Alüminyum tunçları, ekonomi bakımından, elektrik fırınında 70 kg bakır ile 40 kg korenden veya boksitle kömür parçalarından oluşan karışım ısıtılarak yapılır; alümin Al2O3 indirgenir Karbon monoksit çıkar ve %14 alüminyumu bulunan bir alaşım elde edilir Bu alaşım yeter miktarda bakır ile beraber eritilirse, tunçtan daha çok dayanıklı alaşımlar elde edilirDemirli alüminyum; işlemde bakır yerine font konularak, %90 demir ve %10 alüminyumu bulunan demirli alüminyum (Ferro-Alüminium) elde edilir Bu alaşım demir veya çeliği arıtmak için kullanılır 10 kısım alüminyum ve 90 kısım bakırdan ibaret alaşımlar alüminyum tuncunu yapar; bu alaşım altın parlaklığını ve demirin sağlamlığını haizdir Bu alaşım, 1 kg bakır ve 1 kg çinko ile beraber tekrar edilirse adi pirinçten daha sağlam ve daha sert alüminyum pirinci meydana gelir Alüminyum pirinci nikel ile beraber tekrar eritilirse, gayet dayanıklı ve kolaylıkla kalıba dökülebilir bir yeni alaşım meydana gelir 10 kısım kalay ve 100 kısım alüminyumdan ibaret alaşım, alüminyumun renk ve bir dereceye kadar hafifliğini korur Daha kolay ,işlenir Alüminyumu lehimlerSilimin: %86 alüminyum ve %14 silisyumdan ibarettir Bunlardan başka duralüminyum, magnalyum ve elektron alaşımları da vardırAlüminyumun gümüş, altın ile olan alaşımları da ziynet yapmakta kullanılır Kurşun (Pb) Kurşun alaşımlarını yapmada maksat, sert, sert olduğu kadar esnek ve kırılmaya karşı dayanıklı, erime noktaları düşük bir metal karışımı elde etmektir Bunlar arasında en önemlileri;Lehim; Erime noktası 182oC olan bu alaşım %40 kurşun, %60 kalaydan oluşur Kurşun-antimon alaşımı: Bileşimi: %13-25 kurşun, %75-87 antimondur Çok sert olup kırılganlıkları biraz fazladır Yüksek basınçlara dayanamazlar Bu kötü özelliği ortadan kaldırmak için karışıma bir miktar kalay ilave edilir Örnek; %73 kurşun, %15 antimon ve %12 kalaydan ibaret alaşımdan matbaa harfleri yapılır Sert ve basınca dayanıklıdırEn Önemli Alaşımlar Şimdi burada bazı önemli alaşımlar incelenecektir Bakır alaşımları Bakır + Kalay ® Tunç Bakır + Çinko ® Pirinç Bakır + Çinko + Nikel ® Mayakor Bakır + Çinko + Kalay ® Teknik eserler tuncu Bakır + Alüminyum ® Fen aygıtlarında, deniz valfleri, pervaneler, dümenler Altın, gümüş ve altın, bakır alaşımları Altın + Gümüş ® Yeşil altın Altın + Gümüş ® Solmuş yaprak altını Altın + Gümüş ® Su yeşili altını Altın + Gümüş + Bakır ® Roz altını Altın + Gümüş + Bakır ® Sarı, çok beyaz, değerli İngiliz altını Kurşun alaşımları Kurşun + Kalay ® Lehim Kurşun + Arsenik ® Saçma ve mermi Kurşun + Antimon + Kalay ® Matbaa harfleri Demir alaşımları Krom + Demir ® Tel-silindir yatakları Demir + Nikel ® Fen aletleri Demir + Nikel ® Ampul teli Demir + Molibden ® Yüksek hızlı dökümde Demir + Volfram ® Parça dökümünde (tungsten çeliği) Demirin fosforlu, karbonlu, silisyumlu, çelikleri de önemli alaşımlardandır Nikel alaşımları Bakır + Nikel ® Asit tankları (Monel Metal) Nikel + Krom ® Elektrik demiri ve elektrik ızgarası En Çok Bulunan Metal Adı Bileşim yüzdesi Bazı kullanış yeri ALÜMİNYUM Duralumin Al-95, Cu-4, Mg-1 Uçak endüstrisinde Mağnalyum Al-90, Mg-10 Uçak ends ve terazilerdeBİZMUT Wood metali Bi-50, Pb-25 Sn-12,5, Cd-12,5 Elektrik sigortalarında Alüminyum bronzu Cu-90,Al-10 Fen aletlerinde Çan metali Cu-75,Sn-25 Çan imalinde BAKIR Pirinç Cu-65,Zn-35 Elektrik malzemesi imalinde Bronz Cu-82, Sn-16, Zn-2 Madalya ve heykelde Alman gümüşü Cu-50 Ni-25 Zn25 Elektrik reostalarında Top metali Cu-90, Sn-10 Top imalinde Nikel para Cu-75, Ni-25 Para basmada ALTIN Altın para Au-90, Cu-10 Altın para basmada 18 ayar altın Au-75, Cu-25 Mücevhercilikte Beyaz altın Au-65, Ni-35 Mücevhercilikte Krom çeliği Fe-97, Gr-3 Silindir yatağı, tel Sert demir Fe-86, Si-14 Asit tankı İnvar Fe-64, Ni-36 Fen aletleri Manganez çeliği Fe-86, Mn-14 Kasa, dolap, taşkırıcı Molibden çeliği Fe-95, Mo-5 Yüksek hızlı dökümde DEMİR Nikel çeliği Fe-94, Ni-6 Asma köprü yapmakta Platinit Fe-85, Ni-15 Ampul teli Silisyum çeliği Fe-97, Si, 3 Otomobil yayı Krom çeliği Fe-85, Si-3 Mutfak malzemesi Tungsten çeliği Fe-92, W-8 Parça dökümünde KURŞUN Saçma, mermi Pb-99,5, As-0,5 Saçma ve mermi yapımı Matbaa metali Pb-82 Sb-15 Sn-3 Harf dökümünde CIVA Malgamalar Hg+SnCu, Ag, Au Metal elde etmek ve diş dolgusunda Monelmetal Ni-66, Cu-34, Fe-6 Asit tankları NİKEL Nikrom Ni-60, Cr-15, Fe-25 Elektrik demiri ve elektrik ızgarası Perm alaşımı Ni-80, Fe-20 Elektrik transformatörleri PLATİN Platinium Pt-95, Ir-5 Mücevhercilikte Gümüş para Ag-90, Cu-10 Gümüş para basmakta GÜMÜŞ Sterlin Ag-62,5, Cu-37,5 İngiliz gümüş parası ve gümüş eşya yapımı Babbitt metal Sn-45, Pb-40, Sb-13,Cu-2 Makine yatağı KALAY Britanya metali Sn-90, Sb-8, Gu-2 Süs eşyasında Lehim Sn-60,Pb-40 Metalleri birleştirmekte En Çok Bulunan Metal Adı Bileşim yüzdesi Bazı kullanış yeri ALÜMİNYUM Duralumin Al-95, Cu-4, Mg-1 Uçak endüstrisinde Mağnalyum Al-90, Mg-10 Uçak ends ve terazilerdeBİZMUT Wood metali Bi-50, Pb-25 Sn-12,5, Cd-12,5 Elektrik sigortalarında Alüminyum bronzu Cu-90,Al-10 Fen aletlerinde Çan metali Cu-75,Sn-25 Çan imalinde BAKIR Pirinç Cu-65,Zn-35 Elektrik malzemesi imalinde Bronz Cu-82, Sn-16, Zn-2 Madalya ve heykelde Alman gümüşü Cu-50 Ni-25 Zn25 Elektrik reostalarında Top metali Cu-90, Sn-10 Top imalinde Nikel para Cu-75, Ni-25 Para basmada ALTIN Altın para Au-90, Cu-10 Altın para basmada 18 ayar altın Au-75, Cu-25 Mücevhercilikte Beyaz altın Au-65, Ni-35 Mücevhercilikte Krom çeliği Fe-97, Gr-3 Silindir yatağı, tel Sert demir Fe-86, Si-14 Asit tankı İnvar Fe-64, Ni-36 Fen aletleri Manganez çeliği Fe-86, Mn-14 Kasa, dolap, taşkırıcı Molibden çeliği Fe-95, Mo-5 Yüksek hızlı dökümde DEMİR Nikel çeliği Fe-94, Ni-6 Asma köprü yapmakta Platinit Fe-85, Ni-15 Ampul teli Silisyum çeliği Fe-97, Si, 3 Otomobil yayı Krom çeliği Fe-85, Si-3 Mutfak malzemesi Tungsten çeliği Fe-92, W-8 Parça dökümünde KURŞUN Saçma, mermi Pb-99,5, As-0,5 Saçma ve mermi yapımı Matbaa metali Pb-82 Sb-15 Sn-3 Harf dökümünde CIVA Malgamalar Hg+SnCu, Ag, Au Metal elde etmek ve diş dolgusunda Monelmetal Ni-66, Cu-34, Fe-6 Asit tankları NİKEL Nikrom Ni-60, Cr-15, Fe-25 Elektrik demiri ve elektrik ızgarası Perm alaşımı Ni-80, Fe-20 Elektrik transformatörleri PLATİN Platinium Pt-95, Ir-5 Mücevhercilikte Gümüş para Ag-90, Cu-10 Gümüş para basmakta GÜMÜŞ Sterlin Ag-62,5, Cu-37,5 İngiliz gümüş parası ve gümüş eşya yapımı Babbitt metal Sn-45, Pb-40, Sb-13,Cu-2 Makine yatağı KALAY Britanya metali Sn-90, Sb-8, Gu-2 Süs eşyasında Lehim Sn-60,Pb-40 Metalleri birleştirmekte |
|
 |
Üye olmanıza kesinlikle gerek yok !
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
Konuya yorum yazmak için sadece buraya tıklayınız.
Bu sitede 1 günde 10.000 kişiye sesinizi duyurma fırsatınız var.
IP adresleri kayıt altında tutulmaktadır. Aşağılama, hakaret, küfür vb. kötü içerikli mesaj yazan şahıslar IP adreslerinden tespit edilerek haklarında suç duyurusunda bulunulabilir.
«
Önceki Konu
|
Sonraki Konu
»
|
|
ForumSinsi.com hakkında yapılacak tüm şikayetlerde ilgili adresimizle iletişime geçilmesi halinde kanunlar ve yönetmelikler çerçevesinde en geç 1 (Bir) Hafta içerisinde gereken işlemler yapılacaktır. İletişime geçmek için buraya tıklayınız.