Yabanarısıyla Çiçeğin Şaşırtıcı Ortaklığı

YABANARISIYLA ÇİÇEĞİN ŞAŞIRTICI ORTAKLIĞI

Bilimadamlarının doğadaki canlılar üzerinde yaptıkları detaylı gözlemler, bizlere canlıların sahip oldukları üstün tasarımın yanısıra, birbirinden farklı canlı türleri arasındaki dayanışma hakkında da şaşırtıcı gerçekler sunar Ünlü bilim dergisi Nature bünyesindeki wwwenaturecom sitesinde duyurulan bir haberde, Kuzey Amerika’da yaşayan bir yabanarısı türü ile shootingstar çiçeği arasındaki olağanüstü dayanışma konu edilmektedir Bu canlıların yapıları ve birbirlerine olan etkileri düşünüldüğünde, canlı türleri arasındaki karşılıklı yardımlaşmanın boyutları ortaya çıkar Bu durum evrim teorisi açısından önemli bir sorun meydana getirir Çünkü bu teoriye göre tüm canlılar tesadüfen bugunku hallerine gelmiştir ve doğadaki ortak yaşam da tesadüfi bir birikimdir Oysa tesadüflerin hakim olduğu bir ortamda ince hasaplara dayanan, üstelik de karşılıklı fayda getiren hareketlerin, düşünme kabiliyetinden yoksun bu canlılarda gelişebileceğini iddia etmenin tutarsızlığı ortadadır
Şimdi “Shootingstar” adlı bitkiden insanı şaşkınlığa düşüren bir şekilde polen çıkaran Bombus pennsylvanicus adındaki bir yabanarısını ele alalım Kuzey Amerika’da yaşayan bu yabanarısı kolonisinde, kraliçelerinin varlığı, arı neslinin devamı açısından oldukça önemlidir Kraliçe arılar kışı geçirdikleri yuvalarından bahara doğru çıkarlar, yapmaları gereken şey, yeni nesil yeraltı kolonilerini kurmaktır Tamamı kısır dişilerden oluşan işçi arılar ise besin bulmanın yanısıra larva ve pupaların bakımı ve ihtiyaçlarıyla da ilgilenirler Sezon sonunda, erkek arılar ve genç kraliçe arılar ortaya çıkar, yuvayı terkeder ve çiftleşirler Erkekler, yaşlı kraliçe arılar ve işçiler ölürler Yeni kraliçe arılar ise kışı geçirir ve bu döngüyü devam ettirirler
İşte yeni bir nesil yetiştirip koca bir koloni kurma gibi külfetli bir işe girişecek olan genç kraliçe için çok önemli bir kaynak gerekmektedir: “besin” Kraliçe arı elbette kendi besinini üretebilecek imkanlara sahip değildir, o halde bu ihtiyacını çevresinden gidermelidir Böylece kraliçe arı bu oldukça fedakarlık gerektiren görevine koyulur Bu arayışı sırasında karşısına çıkan çiçeklerden bir tanesi özel bir öneme sahiptir Shootingstar adı verilen bu çiçekte kraliçe arının ihtiyacı olan polenden bulunmaktadır; üstelik önemli miktarlarda Shootingstar çiçeği, arı için hayati önemi bulunan polenden fazla fazla bulundurmanın yanısıra, tam da arının yuvasından polen aramak için çıktığı dönemde çiçek açmasıyla da arı için özel olarak hazırlanmış bir sofra olma özelliği gösterir Ancak bu bitkinin çiçekleri aşağı bakmaktadır Bu durumda arının polenlere ulaşması hiç de kolay görünmemektedir Oysa yabanarısı bu sorunu aşmada zorlanmaz Çiçeğe çene ve kollarıyla sıkıca tutunan yabanarısı, bedeninin alt kısmını çiçeğin yere bakan yüzündeki ağıza gelecek şekilde yerleştirir Çiçeğin içinde bulunan polenleri dışarı çıkarabilmesi için ise yeni bir işlem gerekmektedir Arı, kasık kısmını gözle takip edilemeyecek kadar hızlı( saniyede 300 defa) titreştirir Titreşimler sayesinde polenler bitkinin iç kısmındaki gözeneklerden dışarı hareket eder Böylece arı yakaladığı polenleri, yetiştireceği yeni nesil arılara götürmek üzere yola koyulur Bu sayede shootingstar çiçeği de önemli bir fayda elde etmiş bulunmaktadır: çiçekteki polenin başka çiçeklere gönderilerek döllenmeleri gerekmektedir, ve yerinde sabit duran çiçek bunu arı sayesinde başarmıştır Başka çiçekleri ziyaret eden arının vücuduna yapışmış polen tanecikleri döllenmeyi başlatmıştır Böylece varoldukları ilk andan itibaren birbirlerine faydalı özelliklerle donatılmış bu canlılar arasında başarılı bir ortaklık gerçekleşmiştir
Peki ama bu ortaklık nasıl meydana gelmiş olabilir? Biraz düşünüldüğünde bu olayın gerçekleşmesinde ne arının ne de çiçeğin bir iradesinin olmadığı kolayca anlaşılmaktadır Küçücük bir böcek nasıl olur da içini görüp ulaşamadığı bir çiçeğin içinden polenleri almak için böyle bir yöntem geliştirebilir Bunu başardığını kabul etmek mümkün değildir, çünkü burada çiçeğin ve kendi bedeninin özelliklerini kıyaslamada ve kafa yorarak bu çıkmazdan kendisini kurtaracak bir akıl göstermelidir Düşünme yeteneğinden mahrum bu böcek bunu kendi akletmiş olabilir mi? Elbette ki buna verilecek cevap “hayır” olacaktır Unutulmamalıdır ki yabanarısı dünyaya geldiği ilk sezonda bu işi becerebilmektedir Demek ki bu yetenekle donatılmış olarak yaratılmıştır Başka bir deyişle yaptığı bu hareketlerde tezahür eden akılın sahibi kendisi değil, onu özel olarak tasarlamış ve mükemmel yeteneklerle donatmış olan Allah tır Furkan Suresi’nin 2 ayetinde“ Herşeyi yaratmış, ona bir düzen vermiş, belli bir ölçüyle takdir etmiştir” diye buyrulmaktadır Bu arının çiçeğe ulaşmasının ve ondan polen elde etmesinin Allah’ın kontrolünde olduğu ise Kuran’da şöyle belirtilmektedir:
“Rabbin balarısına vahyetti: Dağlarda, ağaçlarda ve onların kurdukları çardaklarda kendine evler edin Sonra meyvelerein tümünden ye, böylece Rabbinin sana kolaylaştırdığı yollarda yürü-uçuver Onların karınlarından türlü renklerde şerbetler çıkar, onda insanlar için bir şifa vardır Şüphesiz düşünen bir topluluk için gerçekten bunda bir ayet vardır” Nahl Suresi, 68-69

http://wwwenaturecom
adresinden alınma bir haber, yeni eklenmiş siteye
http://wwwenaturecom/fieldguide/sh?RECNUM=WF0893
adresinde shootingstar çiçeğinin resmi var,
http://wwwenaturecom/fieldguide/sh&recnum=IS0154
adresinde de american bumblebee adındaki arının bir resmi bulunuyor