Köroğlu Destanı

Köroğlu Destanı

Atlara çok düşkün olan acımasız ve zalim Bolu Beyi bir gün seyisi Yusuf'u çağırarak ondan kendisine örneği olmayan bir at bulmasını ister Bu at dağları aşacak, azgın suları geçecek, uzağı yakın edecek güçte olacaktır Beyin bu emriyle yola çıkan Yusuf, uzun araştırmaların sonunda kır bir tay satın alır

Bu tayın babası Fırat Irmağı'nın sularından çıkmış bir kutsal aygırdır Ama bu soylu tay son derece çelimsiz ve gösterişsizdir İlerde eşi bulunmaz bir at olacağını bilen seyis bu tayı alarak Bolu Beyi'ne getirir Eşi benzeri bulunmaz bir at bekleyen Bolu Beyi bu sıska tayı görünce öfkelenir Yusuf'a gerçeği anlatma fırsatı vermeden gözlerine mil çektirerek onu kör eder ve tayı da yanına katarak kovar Tayla birlikte memleketi Sivas'a giden Yusuf, olanları oğlu Ruşen Ali'ye anlatır

Ruşen Ali, Bolu Beyi'nden öç alacağına and içer
Babasının yol göstermesiyle Ruşen Ali kır tayı eğitmeye başlar Tay karanlık bir ahırda bir yıl beslenir Bir yıl sonunda at ahırdan çıkarılıp çamurla doldurulan avluda koşturulur Atın ayağına ceviz kadar bir çamur bulaşmıştır Kör Yusuf oğluna ahırda iğne deliği kadar bir yerden ışık sızdığı için bu çamurun bulaştığını, bu deliği bulup kapatmasını söyler Bir yıl daha bu karanlık ahırda kaldıktan sonra bir kez daha çamurla kaplı avluda koşturulan kır atın ayağına hiç çamur bulaşmaz Artık at istenilen duruma gelmiştir
Bir gün Yusuf düşünde Bingöl Dağları'ndan Araş Irmağı'na gelecek üç köpüğün gözlerini açacağını ve onu gençleştireceğini görür

Sonunda Bolu Beyi'nden öç alabilme olanağının doğduğuna sevinen Yusuf, oğlunu yanma alarak Araş Irmağı kıyısında beklemeye başlar Ne var ki, sihirli köpükler geldiğinde dayanamayan Ruşen Ali köpükleri kendisi içer Bunu öğrenen Yusuf üzülürse de, oğlunun bir babayiğit olacağına ve kendisi yerine öcünü onun alacağına sevinir Bu sihirli köpükler Ruşen Ali'ye sonsuz yaşama gücü, yiğitlik ve ozanlık yetisi vermiştir Bu sırada Yusuf oğluna öcünü almasını vasiyet ederek ölür

Kır atı yanına alan Ruşen Ali dağlara çıkar Köroğlu adını almış, ünü Anadolu'nun dört bir yanına yayılmıştır Çevresine toplanan yiğitlerle soygunlar yapmakta, ele geçirdikleriyle yoksullara yardım etmektedir Adamlarıyla birlikte ÇamlıbePe giderek Bolu Beyi' nin konağının karşısına bir kale yaptırır Üzerine gönderilen orduları bozguna uğratır Bolu Beyi'nin tüm huzuru kaçmıştır Köroğlu bir yandan da sazını çalıp türküler söylemektedir

Bolu Beyi'nin ordularını sürekli bozguna uğratan, gelip geçen kervanlardan baç alan Köroğlu bir gün çobanın birinden İstanbul'da kasap başının oğlu Ayvaz'ın övgüsünü duyar Ayvaz'ı kaçıran Köroğlu ona dövüşmeyi ve silah kullanmayı öğretir Daha sonra Bolu Beyi'nin kız kardeşi Döne Hatun'u kaçırarak onunla evlenir

Köroğlu çevresini saran Deli Hoylu, Demircioğlu, Kiziroğlu Mustafa, Koca Bey, Köse Kenan, Reyhan Arap gibi ünlü yiğitlerle birlikte büyük seferlere çıkar Girdiği bütün mücadeleleri kazanır Ezilen halkın gözünde bir kahraman durumuna yükselir Ama "delikli demir" adını verdiği tüfeğin icadıyla yiğitlik geleneği bozulur Beylerini etrafına toplayan Köroğlu onlardan dağılmalarını ister Bu arada kır at da kaybolmuştur Ardından Köroğlu da kaybolur

Köroğlu Hikâyesi'ndeki türkülerde toplumsal eleştiri ağır basar Yalın bir dille söylenmiş olan şiirlerde yiğitlik, sevda, doğa güzellikleri karşısında duygulanışlar ustalıkla işlenir Köroğlu şiirlerinde kır at ile özdeşleşmiştir Ayrıca Köroğlu'nun yaşamındaki önemli kişiler de şiirlerde yer alır