07-19-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Köprülü-Fuad-Türkiye'de Modern Tarihçiliğin Kurucusu
Köprülü-Fuad-Türkiye'de Modern Tarihçiliğin Kurucusu
Fuad Köprülü(18901966) Türkiye'de modern tarihçiliğin kurucusu olan Fuad Köprülü İstanbul'da doğmuştur 17 yüzyılda yaşamış ünlü sadrazam Köprülü Mehmed Paşa' nın soyundandır Öğrenimini İstanbul'da yapan Fuad Köprülü 1910'da Hukuk Mektebi'ni (bugün İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi) yarıda bırakarak çeşitli liselerde öğretmenlik yaptı Bu arada birçok dergi ve gazetede yazılar yayımladı
1913'te Darülfünun (bugün İstanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi Türk edebiyatı tarihi müderrisliğine (profesörlüğüne) getirildikten sonra ilk bilimsel araştırmalarını yayımlamaya başladı 1919'da basılan Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar adlı yapıtında Türk edebiyatının Orta Asya' ya uzanan köklerini ortaya çıkardı Bu kitap ona bütün dünyada yaygın bir ün kazandırdı Çalışmalarını edebiyat tarihiyle sınırlama^ yan Fuad Köprülü Türk tarihinin birçok sorununu da ilk kez gündeme getirdi, el değmemiş kaynaklan gün ışığına çıkardı Bu arada başka yüksekokullarda da tarihle ilgili dersler verdi 1923'te Edebiyat Fakültesi dekanlığına getirilince burada bir Türkiyat Enstitüsü (bugün Türkiyat Araştırma Merkezi) kurdu
1927'de Türk Tarih Encümeni başkanlığına seçildi 1931'de Türk Tarih Kurumu' nun kurucu üyeleri arasında yer alan Fuad Köprülü 1933'te ordinaryüs profesör oldu 1935'te Kars milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne girince Ankara'daki yüksekokullarda da dersler verdi 1946'da Demokrat Parti'nin kuruluşuna katılarak etkin yılı aşkın bir süre bu görevde bulunduktan sonra Demokrat Parti' den ve siyasal yaşamdan ayrıldı Harvard Üniversitesi'nin çağrısı üzerine ABD'ye giderek 195859 öğretim yılında burada dersler verdi Türkiye'ye döndükten sonra yaşamını bilimsel araştırmalarla uğraşarak geçirdi
Türkiye'de tarihçiliği olayları zamandizinsel olarak sıralama geleneğinden çıkarıp bilim durumuna getirme yolunda ilk adımları Fuad Köprülü atmıştır Bunun için önce yöntem sorunu üzerinde durmuş, Türk tarihini ilk kez bir bütün olarak ele alıp incelemiştir Bu incelemeleri sırasında karşılaştığı sorunları da ortaya koyarak yeni araştırmacılara yol göstermiştir Tarihin başka bilim dallarıyla ilgisine, ilişkisine dikkat çekerek tarihsel gelişmelerin bir süreç olarak ve çok yönlü irdelenmesi gereğini savunmuş, bilimin ufkunu genişletecek sonuçlara ancak bu yolla varılabileceğini vurgulamıştır
Başlıca yapıtları: Türkiye Tarihi (1923); Türk Edebiyatı Tarihi (1926; 1980); Türk Sazşairleri Antolojisi (193040); Divan Edebiyatı Antolojisi (193134); Türk Dili ve Edebiyatı Hakkında Araştırmalar (1934); Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu (1959); Demokrasi Yolunda (1964); Edebiyat Araştırmaları (1966); Bizans Müesseselerinin Osmanlı Müesseselerine Tesiri (1981); İslam ve Türk Hukuk Tarihi Araştırmaları ve Vakıf Müessesesi (1983)
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|