Köpekbalığı- Balina Köpekbalığı-Beyaz Köpekbalığı-çekiçbalıkları

Köpekbalığı- Balina Köpekbalığı-Beyaz Köpekbalığı-çekiçbalıkları

Köpekbalıkları iskelet yapıları kemik yerine kıkırdaktan oluşmuş balıklardır Yeryüzünün hemen hemen tüm denizlerinde bulunan yaklaşık 300 türü vardır Bazı türleri denizlerden akarsulara girmeleriyle dikkat çeker Ayrıca bir köpekbalığı türünün (Carcharinus leucas) Orta Amerika'da Nikaragua Gölü'nün tatlı sularında yaşadığı bilinmektedir


Köpekbalıklarının öne doğru uzamış sivri bir burnu, burnun altında keskin dişlerle donanmış hilal biçiminde bir ağzı vardır Öndeki dişler aşındıkça ya da koptuğunda diş sıraları öne doğru ilerler ve arkada yeni bir diş sırası gelişir Gövdelerini sert ve pürtüklü diş yapısında pullar örter Gövdelerinin yanlarında 57 çift solungaç yarığı vardır Köpekbalıkları birçok bakımdan 300 milyon yıldan daha önce yaşamış atalarına benzer Plankton canlılarından balıklara, foklara ve balinalara kadar yenebilecek her şey köpekbalıklarının besinleri arasındadır Yakalanan köpekbalıklarının midelerinde kaplumbağalar, yunuslar, deniz kuşları, balıklar, yengeçler, kalamarlar, yumuşakçalar ve öbür köpekbalıkları bulunmuştur Bazıları ölmüş deniz hayvanları ya da deniz taşıtlarının bıraktıkları artıklarla beslenen leş ve çöp yiyicilerdir

Köpekbalıklarında yumurtalar dişinin içinde döllenir Erkeklerin karın yüzgeçlerinden gelişmiş olan çiftleşme organları spermanın dişiye aktarılmasına yarayacak biçimde olukludur Türlerin çoğunda yumurtalar dişinin içinde açılır ve yavrular canlı doğar Öbürleri yumurta sarısı bakımından zengin iri yumurtalarını bir kılıfla sanlı olarak suya bırakır

Yaşayan en iri balık türü olan balina köpekbalığı (Rhincodon typus) 18 metre uzunluğa ve tonlarca ağırlığa ulaşmasına karşın oldukça zararsızdır Yalnız karides ve benzeri küçük hayvanlarla beslenir Bu hayvanları solungaçlarından geçen sudan ince uzun, çok sayıda solungaç dikeniyle süzer Balina köpekbalıkları oldukça tembel hayvanlardır Uzunluğu bu türe yaklaşan büyük camgöz (Cetorhinus mcucimus) de benzer biçimde beslenir

Köpekbalıklarının birçoğu bu dev türlerin tersine son derece saldırgandır Afrika'nın okyanus kıyıları, Amerika ve Avustralya kıyıları gibi köpekbalıklarının tehlike oluşturduğu yerlerdeki plajlarda yüzücüleri korumak için gözetleme kuleleri, çanlar, sirenler, öbür uyarı sistemleri ve ağlar kullanılmaktadır "İnsan yiyen" ve "beyaz ölüm" gibi adlar da takılan beyaz köpekbalığı (Carcharadon carcharias) bütün köpekbalıkları arasında belki de en saldırgan ve insan için en tehlikeli olan türdür Uzunluğu 11 metreye ulaşan bu dev balığın üstte genellikle boz, mavimsi ya da kahverengimsi olan rengi karnına doğru kirli beyaza döner Daha açık renkteki örneklerine de rastlanmıştır Kaplan köpekbalığı, pamukbalığı ve çekiçbalığı saldırganlığıyla tanınan köpekbalıkları arasındadır
Çekiçbalıkları (Sphyrna cinsi) alışılmadık biçimde yanlara doğru genişlemiş başlarıyla dikkat çeker Burun delikleri ve gözler bu yan çıkıntıların uçlarındadır Bu son derece garip görünüşlü kafa biçiminin yüzerken büyük bir manevra yeteneği sağladığı anlaşılmaktadır

Sabanbalığının (Alopias vulpinus) kuyruğu gövdesi kadar uzundur Saban biçimindeki kuyruğu saldırmadan önce balık sürülerini istediği gibi yönlendirmesine yarar
Mahmuzlu camgözler her iki sırt yüzgecinin önünde kalın ve sivri uçlu bir diken (mahmuz) taşıyan köpekbalıklarıdır Bunlardan bayağı mahmuzlu camgöz, benekli camgöz ya da katranbalığı (Squalus acanthias) adlarıyla tanınan tür kuzey yarıküre denizlerinde son derece geniş bir yayılım gösterir Zehir keseleriyle bağlantılı olan sırtındaki mahmuzlar insan derisinde ağrılı yaralara yol açar Uzunluğu en çok 2 metre, gövdesi gri üstüne beyaz beneklidir

Bayağı köpekbalığı (Mustelus mustelus) Atlas Okyanusu'nda ve Akdeniz'de yaygın biçimde görülür Uzunluğu en çok 160 cm, ortalama 60100 cm dolayındadır
Kedilerinkini andıran oval biçimli gözleri nedeniyle kedibahğı adıyla tanınan 90'ı aşkın köpekbalığı türü vardır Bunlardan küçük benekli kedibahğı (Scyliorhinus canicula) Atlas Okyanusu'nun doğusunda ve Türkiye'yi çevreleyen tüm denizlerde yaşar Uzunluğu en çok 1 metre dolayındadır; sırtı ile yanları sık ve küçük beneklidir Karadeniz'de bulunmayan büyük benekli kedibalığı ya da boz lekeli kedibalığı {Scyliorhinus stellaris) ise 2 metre uzunluğa yaklaşabilir Ayrıca benekleri daha iri ve daha seyrektir
Bir düzine dolayında türü bulunan kelerbalıklarının {Squatina cinsi) uzunlukları en çok 2,5 metredir Üstten basık baş ve gövdeleri ile yayvan göğüs ve karın yüzgeçleri nedeniyle vatozlara benzerler {bak Vatoz ve Folya)

Dünyanın birçok yerinde köpekbalıkları ekonomik bakımdan değerlidir Sert ve dayanıklı derisi işlenerek kullanılmakta, etinden özellikle gübre ve balık yemi olarak yararlanılmaktadır Köpekbalığının karaciğerinden elde edilen yağ A vitamini bakımından çok zengindir