10-09-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Genel Ölçme Bilgisi
Parçaları ölçmede kullanılan çeşitli ölçü aletleri bulunmaktadır
Kumpas: Kumpas 2 kısımdan oluşur Bunlardan biri cetvel diğeri ise sürgüdür Ayrıca çenin hareketli kısmına bağlı kılıç adı verilen ayrı bir kısım vardır Bu kısım ile parçaların derinliği ölçülür Ölçme işlemi şu şekilde yapılır:
İki çene arasına ölçülecek parça konur, iç ve dış ölçüm için çenenin ayrı tarafları kullanılır Kumpasla milimetrenin daha altında ölçüm yapabilirsiniz Sürgünün üzerindeki ölçülere verniyer bölümü adı verilir Verniyer çizgisi ile cetvel çizgisi 0’da çakıştığında cetvel üzerindeki 10 çizgi verniyer üzerinde 9 çizgiye denk gelir
İlk ölçüm için cetvel üzerine bakarak, verniyerin 0 çizgisi cetveldeki hangi mm’yi geçtiğine bakarız Daha sonra o değere verniyerdeki çizginin cetvelin çizgisinin hangisiyle çakıştığına bakarız Daha sonra bu birim verniyerin hassasiyeti ile çarpılarak eklenir En çok kullanılan kumpaslar; 0,02 ve 0,05 mm duyarlıktaki kumpaslardır
Ölçümlerdeki hataların sebepleri:
1 Malzemenin cinsine bağlı
2 Kumpasın deforme olması
3 Okuyucu hatası’dır
Ayrıca atölyedeki çevre şartları da ölçümü etkiler
Mikrometre: Mikrometre, mm’nin 1/100 oranında ölçebilen ölçü aletidir Mikrometre ikiye ayrılır Birincisi dış ölçü için, ikincisi iç ölçü içindir
Mikrometrelerde ölçüm: Dönderdiğimiz kısma tambur adı verilir Dönme işlemi yaptığında uç ileri veya geri gider Tanbur döndüğünde, kovanda onunla döner Kovan üzerinde cetvel vardır Tanbur tam bir devir yaptığında mesafe 0,5 mm açılır veya kapanır Tanburun üzeri 50 eşit parçaya ayrılmıştır Buna herhangi bir cismin ölçüsünü kovan üzerindeki çizgilerin hangisini geçtiğine bakarız ve daha sonra 50 bölmelik kovan üzerindeki hangi çizgide çakıştığına bakarız
Mikrometre belirli aralıktaki uzunlukları ölçer Bunlar 0-25 mm, 25-50 mm, 50-75 mm, v b 25-50 mm’lik bir mikrometre’de 22 mm veya 60 mm’lik bir uzunluğu ölçemeyiz
|
|
|