Fatura / Ticaret Hukuku

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

Mal alım ve satımı işlemlerinde satıcı tarafından düzenlenerek alıcıya verilen, satılan malın miktarını, cinsini, niteliklerini, fiyatını ve diğer açıklamaları gösteren bir belgedir

Ticari işletmesi gereği bir mal satmış imal etmiş ya da bir iş görmüş veya bir menfaat elde etmiş olan tacirden diğer taraf, kendisine bir fatura verilmesini ve bedeli ödenmiş ise, bunun da faturada gösterilmesini isteyebilir

(TK m

23/1) Sekiz gün içinde itiraz edilmeyen faturanın içinde yazılı hususlar kabul edilmiş sayılır

(TK m

23/2)

Sözle, telefon ya da telgrafla yapılan sözleşmelerin veya açıklamaların içeriğini doğrulayan bir yazıyı alan kimse, aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde bir itirazda bulunmamışsa, doğrulama mektubunun yapılan sözleşmeye ve açıklamalara uygun olduğunu kabul etmiş sayılır

(TK m

24/3) Kabul edilmiş faturalar, sözleşmeden doğacak anlaşmazlıklarda kanıtlayıcı belge olarak kullanılabilir

Faturalar, kullanış yerlerine göre türlere ayrılır ve çeşitli adlar alırlar: Basit fatura, komisyoncu faturası, mal gönderme (irsalat) faturası gibi

Dış ticaret işlemlerinde kullanılan fatura türleri ise şunlardır

a) Proforma fatura: Bir teklif mektubu niteliğindedir

Kesin değildir

Ülkemizde döviz tahsis belgesi alabilmek için ilgili mercilere verilir

b) Orijinal fatura: Yabancı ülkedeki satıcı tarafından kesin olarak düzenlenip alıcıya gönderilen faturadır

Bu faturalar gümrük işlemlerinde esas alınır

Döviz tahsisleri de bunlarla kapatılır

Bu faturalarda satış şekli (FOB, CIF vb) ile ödeme şartları da gösterilir

c) Konsolosluk faturası: Yabancı ülkelere gönderilen mallar için düzenlenen ve çıkış yerinin (menşeinin) belirtilmesi amacıyla malın gönderileceği ülkenin konsolosluğuna onaylattırılan bir tür orijinal faturadır

d) CF ve CIF satışlarda navlun, satıcı tarafından ödeneceği için konişimentonun “navlun ödenmiştir” kaydını taşıması gerekir

Konşimentoya bu kayıt konulmamışsa, taşıyıcı tarafından düzenlenen, alıntı ve aklantı (kalız ve ibra) şerhini taşıyan ve konşimento ile birlikte ibraz olunan faturadır

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Fatura / Ticaret Hukuku Mal alım ve satımı işlemlerinde satıcı tarafından düzenlenerek alıcıya verilen, satılan malın miktarını, cinsini, niteliklerini, fiyatını ve diğer açıklamaları gösteren bir belgedir Ticari işletmesi gereği bir mal satmış imal etmiş ya da bir iş görmüş veya bir menfaat elde etmiş olan tacirden diğer taraf, kendisine bir fatura verilmesini ve bedeli ödenmiş ise, bunun da faturada gösterilmesini isteyebilir (TK m 23/1) Sekiz gün içinde itiraz edilmeyen faturanın içinde yazılı hususlar kabul edilmiş sayılır (TK m 23/2) Sözle, telefon ya da telgrafla yapılan sözleşmelerin veya açıklamaların içeriğini doğrulayan bir yazıyı alan kimse, aldığı tarihten itibaren sekiz gün içinde bir itirazda bulunmamışsa, doğrulama mektubunun yapılan sözleşmeye ve açıklamalara uygun olduğunu kabul etmiş sayılır (TK m 24/3) Kabul edilmiş faturalar, sözleşmeden doğacak anlaşmazlıklarda kanıtlayıcı belge olarak kullanılabilir Faturalar, kullanış yerlerine göre türlere ayrılır ve çeşitli adlar alırlar: Basit fatura, komisyoncu faturası, mal gönderme (irsalat) faturası gibi Dış ticaret işlemlerinde kullanılan fatura türleri ise şunlardır a) Proforma fatura: Bir teklif mektubu niteliğindedir Kesin değildir Ülkemizde döviz tahsis belgesi alabilmek için ilgili mercilere verilir b) Orijinal fatura: Yabancı ülkedeki satıcı tarafından kesin olarak düzenlenip alıcıya gönderilen faturadır Bu faturalar gümrük işlemlerinde esas alınır Döviz tahsisleri de bunlarla kapatılır Bu faturalarda satış şekli (FOB, CIF vb) ile ödeme şartları da gösterilir c) Konsolosluk faturası: Yabancı ülkelere gönderilen mallar için düzenlenen ve çıkış yerinin (menşeinin) belirtilmesi amacıyla malın gönderileceği ülkenin konsolosluğuna onaylattırılan bir tür orijinal faturadır d) CF ve CIF satışlarda navlun, satıcı tarafından ödeneceği için konişimentonun “navlun ödenmiştir” kaydını taşıması gerekir Konşimentoya bu kayıt konulmamışsa, taşıyıcı tarafından düzenlenen, alıntı ve aklantı (kalız ve ibra) şerhini taşıyan ve konşimento ile birlikte ibraz olunan faturadır