Prof. Dr. Sinsi
|
Elektrik İşleri Etüd İdaresi Teşkiline Dair Kanun
Kanun Numarası: 2819
Kabul Tarihi: 14/06/1935
Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi: 24/06/1935
Yayımlandığı Resmi Gazete Sayısı: 3036
FASIL I - ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİNİN TEŞKİL MAKSADI, VAZİFE VE SALAHİYETLERİ
Madde 1 - Hükmi şahsiyeti haiz olmak ve bütün muamelelerinde bu kanun ile hukuku hususiye ahkamına tabi bulunmak üzere Ankarada bir E İ E İdaresi (Elektrik Etüt İdaresi) kurulmuştur
E İ E İdaresi ticari usullere göre idare olunur Bu idarenin bütün sarfiyat ve muamelatı Muhasebei Umumiye, Artırma, Eksiltme ve İhale Kanunlarına ve Divanı Muhasebatın vize ve murakabesine tabi değildir
Madde 2 - E İ E İdaresinin göreceği işler şunlardır
A - Memlekette mevcut su kuvvetleri ve sair enerji membalarını tetkik edecek elektrik istihsaline en elverişli olanları tesbit etmek;
B - Şehir ve kasabalara, fabrikalara, madenlere, demiryollarına ve çiftliklere lazım olan elektrik enerjisini en ekonomik bir surette temin edecek etüdler ve rantabilite hesapları yapmak;
C - Müstakbel sanayi programlarındaki elektriklendirme kısımlarını hazırlamak;
D - Memlekete lüzumu olan elektrik mühendislerile fen memurlarının ve ustaların yetiştirilmesi ve tedrisat programları hakkında mütalaa beyan etmek;
E - Memlekette mevcut elektrik istihsal ve tevzi kurumlarının muntazam istatistiklerini yapmak;
F - Elektrik santrallarının maliyet ve satış hesaplarını tetkik etmek, bunların rasyonal ve verimli çalışıp çalışmadıklarını kontrol etmek, ileri memleketlerdeki bu gibi kurumların verimliliklerile mukayese etmek, ve santrallerimizin verimini arttırmak için Hükümetçe alınacak çareleri araştırmak;
Bu gün mevcut santrallar hakkında E İ E İdaresi alakadar şirket veya dairelerden her nevi malümatı almağa salahiyettardır Kendi vasıtasile tesis edilecek santrallar hakkında bu maddenin hükmünü doğrudan doğruya tatbik eder;
G - Elektrik enerjisi üzerinde mevzu vergiler hakkında etütler yapmak;
H - Elektrik makine, alat ve edevatı ve malzemesine ait Gümrük Tarife Kanunu maddelerinde yapılacak değişiklikler hakkında etütler yapmak;
İ - Memleketteki elektrik ücret tarifeleri hakkında etütler yapmak;
J - Yukarıda yazılı işlerden başka İktisat Vekaletinden sorulan elektrik işleri hakkında tetkikat yapmak;
K - Yukardaki bendlerle yazılı işlerin başarılması için bütün vesikaları ve malümatı hazırlayıp toplamak, kolleksiyonlar ve kütüphane vücude getirmek, her türlü ilmi ve sinai tetkikler ve tecrübeler yapmak, su ölçme istasyonları kurmak ve sondajlar yaptırmak
E İ E İdaresine ait mallar Devlet malıdır Bunları çalanlar, ihtilas edenler, zimmetine geçirenler veya her ne suretle olursa olsun suiistimal edenler hakkında Devlet mallarına karşı işlenen bu çeşit suçlara ait cezai takibat yapılır
Madde 3 - E İ E İdaresi, ikinci maddede yazılı olan işleri, İktisat Vekaletinden başka diğer Hükümet daireler ile Hükümete bağlı bulunan müesseseler ve diğer hakiki veya hükmi şahıslar hesabına ancak münasip bir ücret mukabilinde yapabilir Bu işlerin Ankara dışında yapılması lazım olanları için İktisat Vekaletinden izin alınması lazımdır
Madde 4 - E İ E İdaresi ikinci maddede yazılı işlerin her hangi bir kısmını, yapacağı anlaşmalar ile başkalarına da yaptırabilmek salahiyetini haizdir Ancak, E İ E İdaresinin yaptıracağı sondajlar, ücret mukabilinde Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü tarafından yapılır Bu sondajların diğer hakiki veya hükmi şahıslara yaptırılmasının zarureti tahakkuku halinde İktisat vekaletinin müsaadesi lazımdır
Madde 5 - E İ E İdaresi enerji membaı bulmak için yapacağı araştırmalar hususunda hiç bir ilmühaber, ruhsatname veya imtiyaz almak mecburiyetinde değildir
Madde 6 - Kısmen veya tamamen Hükümet sermayesile kurulacak sınai müesseseler elektrik ihtiyaçlarını kendileri temin etmeden önce E İ E İdaresine müracaatla bu ihtiyacın mevcut veya tasarlanmakta olan mıntaka santrallerinden temininin kabil olup olmadığını öğrenmeğe mecburdurlar
Madde 7 - Belediyeler kendilerinin her türlü elektrik ihtiyacı imal için santral kurmadan ve bu maksadla imtiyaz vermeden veya mevcut imtiyazları temdit etmeden önce keyfiyeti E İ E İdaresine bildirip bu ihtiyaçların mevcut veya tasarlanmakta olan mıntaka santrallerinden teminin kabil olup olmadığını öğrenmeğe mecburdurlar
Madde 8 - E İ E İdaresi hazırlıyacağı elektrik santralleri, nakil hatları ve tevzi şebekeleri projelerini, yapılan masrafların hülasasını gösteren raporla beraber İktisat Vekaletine verir
FASIL II - E İ E İDARESİNİN İDARE SURETİ
Madde 9 - E İ E İdaresi İktisat Vekaletinin inhası üzerine İcra Vekilleri Heyetinin kararı ve Reisicumhurun tasdikı ile tayin edilen bir genel direktör tarafından idare olunur
Madde 10 - E İ E İdaresinde, genel direktörden başka bir genel direktör muavini ile görülecek lüzum ve ihtiyaç nisbetinde şube direktörü, mütehassıs, mühendis ve diğer memur ve müstahdemler bulunur
Genel direktör muavini ile şube direktörleri, genel direktörün inhası üzerine İktisat Vekaleti tarafından ve diğer mütehassıslar, mühendisler ve memurlar genel direktör tarafından tayin edilirler
Madde 11 - E İ E İdaresi icabı halinde genel direktör muavini ile mütehassıslarını, mühendislerini ustabaşılarıyle tecrübeli işçilerini İktisat Vekaletinin müsaadesi ile yabancılardan seçebilir
Madde 12 - E İ E İdaresi memur ve müstahdemleri halk ile ve mensup oldukları idare ile muamele ve münasebetlerinde hususi müessese memurları gibi muameleye tabi olup, haklarında Memurin Muhakematı hakkındaki kanun ile Memurin Kanununun hükümleri tatbik olunmaz
Madde 13 - E İ E İdaresinin hesap senesi mali senedir İdare, her yılın ikincikanun ayının sonundan önce, ertesi yıl içinde yapacağı işlerin programile kadrosu, tesisat ve demirbaş eşyasının bedellerinin tutarı ve idarenin masrafları karşılığı olmak üzere umumi bütçeden İdareye verilmesi lazımgelen meblağın tahmini hesabını gösteren bir raporu İktisat Vekaletine verir İktisat Vekaleti tarafından bu raporun tetkiki sonucundan tasdik edilecek yıllık iş programı dairesinde muamele yapılır
E İ E İdaresi yıl içinde işlerin almış olduğu inkişaf dolayısile tasdik edilen yıllık iş programından ayrılmak zaruretini gördüğü takdirde, vaziyeti vaktinde Vekalete bildirerek alacağı direktiflere göre işini yürütür
Madde 14 - E İ E İdaresinin hesapları, biri İktisat ve diğeri Maliye Vekaletince her hesap yılı başında birer yıl için tayin edilen iki murakıpden mürekkep bir heyet marifetile murakabe olunur Murakıpler ticari ve sınai müesseseler muhasebesine vakıf olanlar arasından seçilir Bunlara verilecek ücret her sene umumi heyetçe tayin olunur Bu murakıplık vazifesi muhassas ücreti verilmek şartile aynı vasıfları haiz Hükümet memurlarına da gördürülebilir Müddeti biten murakıpler yeniden tayin edilebilir
Murakıplar E İ E İdaresinin mevcutlarını, her nevi muamelelerini muntazaman tetkik ve murakabe ile mükelleftir Üç ayda bir muamelat hakkında İktisat ve Maliye Vekaletlerine bir rapor verirler Bu raporların birer sureti umumi heyete tevdii olunacak senelik rapora bağlanır
Madde 15 - İktisat Vekaleti, lüzum gördükçe, E İ E İdaresinin bütün işlerini, muamelelerini, ve hesaplarını teftiş ve murakabe ettirir
Madde 16 - E İ E İdaresi senelik bilançosunu ve bu bilanço ile yıl içinde yapılan işler hakkında izahı muhtevi bir raporu her hesap yılının sonundan itibaren nihayet üç ay içinde İktisat Vekaletine vermeğe mecburdur İktisat Vekaleti bunları ve murakabe heyetinin yıllık raporunu kendi mütalaasile birlikte umumi heyetin tasdik ve tesvibine konulmak üzere tevdii tarihinden itibaren iki ay içinde Başvekalete verir
Madde 17 - (Mülga madde: 12/05/1964 - 468/8 md )
Madde 18 - (Mülga madde: 12/05/1964 - 468/8 md )
FASIL III - E İ E İDARESİNİN VARİDATI
Madde 19 - E İ E İdaresinin varidatı şunlardır:
A - İktisat Vekaletinin bütçesine konulup idareye verilecek olan tahsisat,
B - Üçüncü maddeye tevfikan ücret mukabilinde yapılacak işlerden ve hazırladığı projeleri tatbik edecek müesseselerden alınacak ücretler,
C - İdare mevcutlarının getirebileceği faiz ve iratlar,
D - Kendisine İktisat Vekaletinin muvafakati nakit veya ayniyat suretile yapılacak yardımlar
Bu varidattan hesap yılı sonuna kadar sarfedilmiyenler idarenin ertesi yıl varidat hesabına nakledilir,
FASIL IV - MÜTEFERRİK MADDELER
Madde 20 - E İ E İdaresi Devlet müesseselerine ve Sümerbankla Ziraat, Emlak ve Eytam Bankaları gibi milli müesseselere mahsus haklar ve imtiyazlara, Teşviki Sanayi Kanununa göre birinci sınıf maden ocaklarına verilen müsaade ve muafiyetlerden istifade eder
Madde 21 - E İ E İdaresinin, idare ve murakabe şekillerile Umum Müdür ve Murakıpların vazife salahiyetleri, idarenin dahili teşkilatile sureti idaresi, bu kanunun mer'iyeti tarihinden itibaren en geç bir yıl zarfında İktisat Vekaletince tanzim ve İcra Heyetince tasdik edilecek bir dahili talimatname ile tesbit olunur
Madde 22 - 2450 numaralı İktisat Vekaleti teşkilat ve vazifeleri hakkındaki Kanunun birinci maddesindeki (C) bendindeki (6) numaralı fıkra ve aynı kanunun (1) numaralı cetvelindeki elektrifikasyon bürosu ilga edilmiştir
Geçici Madde 1 - Bu kanunun mer'iyete girdiği tarihten itibaren 1935 hesap yılının sonuna kadar geçen müddet E İ E İdaresinin ilk hesap yılıdır Bu ilk hesap yılına ait olan iş programını havi raporun, bu kanunun mer'iyete girdiği tarihten itibaren iki ay içinde tanzim ve tasdik edilmesi şarttır
Geçici Madde 2 - 1935 yılı İktisat Vekaleti bütçesinin 664 üncü faslının birinci maddesinden (19 000) lira işbu kanunun 19 uncu maddesinin (A) bendi mucibince E İ E İdaresine geçer Bundan başka E İ E İdaresine 1935 hesap senesi için işbu kanunun 19 uncu maddesinin (A) bendi mucibince tediye edilmek üzere İktisat Vekaletinin 1935 yılı bütçesinde yeniden açılacak muavenet faslına (50 000) lira tahsisat konulmuştur
Madde 23 - Bu kanun neşri tarihinden muteberdir
Madde 24 - Bu kanunun tatbikına İcra Vekilleri Heyeti memurdur
|