Nükleer Tesislerde Kalite Temini Ve Denetim Yönetmeliği

NÜKLEER TESİSLERDE KALİTE TEMİNİ VE DENETİM YÖNETMELİĞİ

Devlet Bakanlığından:

Resmi Gazete Tarihi: 13/03/1997

Resmi Gazete Sayısı: 22932

BÖLÜM I : Amaç, Kapsam, Yasal Dayanak, Deyimler ve Tanımlar, Yöntemler ve Hizmetlerin Yerine Getirilmesi

Amaç

Madde 1 - Bu Yönetmeliğin amacı; nükleer tesislere lisans verilmesi aşamalarında sürdürülen bütün faaliyetlerdeki çalışmalarda kalite temininin sağlanması, denetimler ve uygulamalarla ilgili esasları belirlemektir

Kapsam

Madde 2 - Bu Yönetmelik, nükleer tesislerle ilgili yer seçimi, tasarım ve tedarik etme, imalat, inşaat ve montaj, hizmete alma, işletme ve hizmetten çıkarma aşamalarındaki faaliyetlerde, Kurum'ca öngörülen amaç ve ilkeler doğrultusunda kalitenin temin edilmesi ve bu güvencenin sağlanması için yapılması gereken; denetim, uygunluk değerlendirmesi, gözlem, kontrol, değerlendirme ve onay işlemleriyle ilgili esasları kapsar

Yasal Dayanak

Madde 3 - Bu Yönetmelik 13/7/1982 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan 2690 sayılı "Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Kanunu"nun Madde-4 (e) bendi hükümlerine dayanılarak, 19/12/1983 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmış olan 83/7405 sayılı "Nükleer Tesislere Lisans Verilmesine İlişkin Tüzük" uygulamalarını desteklemek maksadı ile hazırlanmıştır

Deyimler ve Tanımlar

Madde 4 - Bu Yönetmelik'te geçen:

Kurum: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu'nu,

Kurucu: Nükleer tesisin sahibi olan gerçek veya tüzel kişileri,

Yüklenici: Nükleer tesis ihalesini yüklenip işin yürütülmesi için Kurucu'nun sözleşme yaptığı firma veya firmalar grubu ile bunların temsilcileri, halefleri veya yetkili mercilerce tayin edilmiş vekillerini,

Alt Yüklenici: Yükleniciye donanım, malzeme ve hizmet veren bütün yerli ve/veya yabancı firmaları,

İşletici: Nükleer tesisi işleten gerçek veya tüzel kişileri,

Kalite: Bir ürün veya hizmetin tanımlanan bir şartı yerine getirilebilmesi için gerekli özellik ve karakteristiklerin tamamını,

Kalite Temini (Kalite Güvencesi): Ürün veya hizmetin kalitesiyle ilgili belirlenen istekleri karşılamak amacıyla yeterli güvencenin sağlanması için gereken planlı ve sistematik faaliyetlerin bütününü,

Kalite Temini Programı: Belirli bir sözleşme veya projenin uygulanması için, kalite temini faaliyetlerini kapsayan yazılı yöntemlerin ve bu faaliyetlerin yönetimini tanımlayan kuralların tamamını,

Kapsamlı Kalite Temini Programı: Tasarım, tedarik, imalat, inşaat, montaj ve kabul testleri gibi faaliyetler boyunca takip edilecek prensipleri ve bu faaliyetlerde yer alan kurucu, yüklenici ve alt yüklenicilerin sorumlulukları ile bunlar arasındaki ilişkileri ortaya koyan temel dökümanı,

Yakıt Kalite Temini Programı: Yakıtla ilgili kalite temin programını,

Kalite Temini El Kitabı: Kalite Temini Programında yer alan hususların uygulanması ile ilgili dökümanı,

Kalite Yönetimi: Genel yönetim fonksiyonunun kalite politikasını tespit eden ve uygulayan bölümünü,

Kalite Politikası: Bir kuruluşta üst yönetim tarafından, resmi olarak belirlenen kalite amaç ve yönünü,

Kalite Kontrol: Öngörülen kalitenin sağlanması için kullanılan uygulama teknikleri ve faaliyetlerini,

Kalite Sistemi: Kalite yönetiminin uygulanması için gerekli olan kuruluş yapısını, sorumluluklarını, metodlarını, işlemlerini ve kaynaklarını,

Uygunluk Değerlendirmesi: Kalite ile ilgili faaliyetlerin ve sonuçlarının planlanan düzenlemelere uyup uymadığının, bu düzenlemelerin etkili olarak uygulanıp uygulanmadığının ve amaca ulaşmak için uygun olup olmadığının sistematik ve tarafsız olarak incelenmesini,

Denetim: Bir ürün veya faaliyetin belirlenen şartlara uygunluğunu doğrulamak için yapılan ölçümleri ve/veya incelemeleri,

ifade eder

Bu Yönetmelikte kullanılan diğer tanımların anlamı, TAEK Nükleer Tanımlar Yönetmeliği'nde belirtilir

Yöntemler

Madde 5 - Kalite temininin sağlanması faaliyetleri ve denetimlerle ilgili uygulama ve yöntemler Kurum tarafından belirlenen esaslara uygun olmalıdır

Madde 6 - Nükleer Tesis Kurucusu, Yüklenicisi ve İşleticisinin kalite temini programları ve diğer belgelerle, bunlardaki değişikliklerin kontrolü, değerlendirilmesi, onaylanması ile ilgili bütün faaliyetler ve bunların denetimleri, Kurum tarafından onaylanan yöntemlere göre yapılır

Hizmetlerin Yerine Getirilmesi

Madde 7 - Kurucu, nükleer tesislerle ilgili Madde 2'deki aşamalarda sürdürülen faaliyetlerde Kurum tarafından belirlenen esaslara ve yayımlanan mevzuata uygun olarak kalite temininin sağlanmasından, Yüklenicinin ve İşleticinin faaliyetleri de dahil olmak üzere hizmetlerin yerine getirilmesinden sorumludur

Madde 8 - Kurum, Madde 2'deki aşamalarda kalite temini ve denetim faaliyetlerini sürdürür ve/veya Kurucu tarafından yapılan uygulamalara, Kurum tarafından belirlenen yöntemlere göre katılır ve gerekli gördüğü durumlarda yurt içinden ve yurt dışından uzmanları, firma veya kuruluşları uygulamalara katılmak için yetkilendirebilir Bunların yürüttükleri hizmetlerin eşgüdümü ve değerlendirilmesi Kurum tarafından yapılır

BÖLÜM II : Onay, Uyumsuzluklar, Uygunluk Değerlendirmesi

Onay

Madde 9 - Nükleer tesisin güvenliği ile ilgili işlevi olan; yapı, sistem ve bileşenlerin kalite temininin sağlanması faaliyetleriyle ilgili belgelerin değerlendirilmesi ve onaylanması bu faaliyetlerin yürütülmesi ve hizmetler, Madde 5 ve Madde 6 kapsamında belirtilen esaslara göre yapılır

Madde 10 - Nükleer tesisin güvenliği ile ilgili işlevi olan; yapı, sistem ve bileşenlerin kalite temininin sağlanması faaliyetleri ile ilgili belgelerin Kurum'a onaylattırılması zorunludur

Madde 11 - Onaylanmak üzere Kurum'a sunulması şart olan belgeler:

a) Standartlar, şartnameler, talimatlar, işlem yöntemleri ve iş programları,

b) Yer incelemeleri ile ilgili Kalite Temini Programı ve Kalite Temini El Kitabı

c) Tesisin kurulması ve işletilmesiyle ilgili bütün aşamalardaki faaliyetleri içeren "Kapsamlı Kalite Temini Programı" ve "Yakıt Kalite Temini Programı",

d) Kurucu, Yüklenici ve İşletici'nin tesisin kurulması ve işletilmesi aşamalarında sürdürülecek kalite temini faaliyetleriyle ilgili ayrıntıları ortaya koyan kalite temin el kitapları, denetim ve test programları ile yöntemleri, tesisin hizmet öncesi ve hizmet içi periyodik denetim programları ile yöntemleri ve sonuç belgeleri,

e) Tesis sistem ve bileşenlerine ait kalite temininin sağlanması için gerekli bütün bilgileri ihtiva eden belgeler,

f) Yakıt ve tesis için öngörülen parametrelerle Kurucunun sürdürdüğü çalışmaların ara sonuç ve sonuç belgeleri,

g) Kalite temin programları ve uygulama yöntemlerinde Kurucu, Yüklenici ve İşletici'nin yapmak istediği değişikliklerle ilgili belgeler,

h) Nükleer tesisin güvenliği ile ilgili işlevi olan; yapı, sistem ve bileşenleri için hazırlanmış kalite sınıflandırılmalarıyla ilgili belgeler

i) Kalite sınıflandırması içine giren yapı, sistem ve bileşenlerle ilgili; malzeme testleri, imalat, inşaat ve montaj testlerinin sonuç belgeleri,

j) Tesisin Kurucu, Yüklenici ve İşletici'ye ait proje ve işletme organizasyonu,

k) Tesisin projesinde ve işletilmesinde, kalite temininin sağlanması faaliyetleri ile ilgili olarak çalışacak personelin nitelik ve yeterliliği ile ilgili belgeler,

l) Yüklenicinin bilgi ve onay için göndereceği belgelerle ilgili liste,

m) Kalitenin temin edilmesi faaliyetleri ile ilgili Kurum tarafından gerekli görülen diğer belgeler

Uyumsuzluklar

Madde 12 - Kurum, Madde 2'deki aşamalarda kalitenin temin edilmesi ile ilgili sürdürülen faaliyetlerde belirlenen uyumsuzluklar için uygulanması gereken düzeltme, değiştirme, deneme ve inceleme yöntemlerini onaylar; ve bu uyumsuzlukların giderilmesine yönelik faaliyetleri denetler

Uygunluk Değerlendirmesi

Madde 13 - Kurum'un yapacağı uygunluk değerlendirmesi; çalışma alanlarının, kalitenin temin edilmesini sağlamak için gerekli faaliyetlerin, kayıtların, belgelerin ve diğer ilgili konuların incelenmesini kapsar

Madde 14 - Kurucu, Kurumun kendisine veya Yüklenici ve Alt yüklenicilere yapacağı Uygunluk Değerlendirmesi faaliyetleri için gerekli hizmetleri sağlar

Madde 15 - Kurum, nükleer tesisin kuruluş ve işletmesinin her aşamasında Uygunluk Değerlendirmelerini, programlı olarak veya uygun gördüğü zamanlarda yapar veya Kurucunun, Yüklenici ve Alt yüklenicilere yapmış olduğu Uygunluk Değerlendirmesi faaliyetlerine Kurum tarafından belirlenen yöntemlere göre katılır

Madde 16 - Uygun bulunmayan konularda düzeltmeler tamamlanıp uygunluk sağlanıncaya kadar Uygunluk Değerlendirilmeleri tekrarlanır

BÖLÜM III : Denetim Esasları

Denetim

Madde 17 - Kurucu, Yüklenici ve İşletici önceden belirlenmiş esaslara uygunluğu kontrol etmek için yapacağı denetimleri, Kurumca onaylanmış olan denetim programına uygun olarak sürdürür

Madde 18 - Onaylanmış denetim programında yapılan değişiklikler, Kurum tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girer

Madde 19 - Kurum, nükleer tesisin kurulması ve işletilmesi sırasında Kurucu, Yüklenici, Alt Yükleniciler ve İşletici tarafından sürdürülen faaliyetlerin herhangi bir aşamasında gerekli gördüğü denetimleri, programlı olarak veya istediği zamanlarda, haberli veya habersiz olarak yapar Ayrıca gerekli gördüğü takdirde Kurucunun yaptığı denetimlere Kurum tarafından belirlenen yöntemlere göre katılır

Madde 20 - Kurum, denetim faaliyetlerini Madde 5 ve Madde 6'ya uygun olarak yürütür

Özel Denetim

Madde 21 - Olağanüstü işletme durumlarında ve kazalardan sonra özel denetimler yapılır ve bu denetimlerin sonuçlarına göre, gerektiğinde Kurucu ve/veya İşletici'den bazı yaptırımların uygulanması istenebilir Kurucu ve/veya İşletici bu yaptırımları yerine getirmekle yükümlüdür

Madde 22 - Deneticiler, kalite temini faaliyetlerinin denetlenmesinden önce, Kurucu ve/veya İşletici'nin sorumlu personeli ile doğrudan bağlantı kurabilir

Madde 23 - Deneticiler, Kurucu ve/veya İşletici'nin kalite temini programında belirtilmiş olan:

a) Uygulama Yöntemlerini,

b) Test Yöntemlerini,

c) Kalite temini kayıtlarını,

d) Veri ve test sonuçlarını,

e) İşletme ve bakım kayıtlarını,

f) Hata, arıza ve olağan dışı olayların kayıtlarını ve gerekli görülen diğer belgeleri inceleyebilir

Kurucu ve/veya İşleticinin Yükümlülükleri

Madde 24 - Tesisin güvenliği ve kalite temininin sağlanması ile ilgili bütün yükümlülükler Kurucu'ya aittir

Madde 25 - Kalite temininin sağlanması ve denetimlerle ilgili olarak Kurum'un yapmış olduğu her türlü uygulama, tesisin kalitesi ve güvenliği ile ilgili sorumlulukların paylaşıldığı anlamına gelmez

Madde 26 - Kurucu ve/veya İşletici'nin diğer yükümlülükleri:

a) Denetimlerin amaçlandığı şekilde yapılabilmesi için deneticilerin, nükleer tesis alanına veya Yüklenici'nin ve Alt yükleticiler'in iş yerlerine serbest ve öncelikli girişlerinin, tesis personeline ve belgelerine serbestçe ulaşmalarının ve gerek duydukları her türlü yardım ve desteğin sağlanması,

b) Yapı, sistem ve bileşenlerle ilgili yapılacak değişikliklerin ve gelişmelerin Kurum'a bildirilmesi,

c) Tesisin durumu ve güvenliğiyle ilgili raporların Kurum'un belirleyeceği aralıklarla Kurum'a sunulması,

d) Çevre halkını, saha personelini ve çevreyi koruma konusu ile ilgili önlemler ve kararların geciktirilmeden uygulanması,

e) İşletme talimatları ve yöntemlerinin önceden yapılmış değişikliklerle birlikte, denetimler için hazır bulundurulması,

f) Nükleer tesisin işletmeye alınmasından önceki ve işletmeye alma aşamasındaki hizmet öncesi ve işletme aşamasındaki hizmetiçi periyodik test ve denetim programının hazırlanması,

g) Alt yüklenicilerin kalite temini programlarının, Kapsamlı Kalite Temini Programı'na (KKTP) göre hazırlanmış olan Yüklenicinin Kalite Temini Programına (YKTP) uygun olmasının sağlanmasıdır

Yaptırım

Madde 27 - Kalite temini ve kalite kontrol uygulamaları sırasında kalite temini sisteminden kaynaklanan uyumsuzlukların belirlenmesi halinde, Kurucu'dan mevzuatlar çerçevesinde yöntemler, uygulamalar, yapı, sistem ve bileşenlerde değişiklikler ve düzenlemeler istenebilir Kalite teminiyle ilgili uygulamalarda ve ilgili onaylarda değişiklik yapılabilir

Madde 28 - Denetimler yapılırken ve güvenlik sınıflarındaki yapı, sistem ve bileşenlerle ilgili kalite uygulamaları sırasında, öngörülen esaslardan ve sınır şartlarından önemli sapmalar ve uyumsuzluklar belirlenirse, öngörülen esaslara aykırılığın önem derecesine bağlı olarak; uygulamalar, esaslara aykırılık giderilene kadar durdurulabilir Şayet bu uygulamalar izin veya lisansa aykırı bir durum arz ediyorsa 2690 sayılı Kanun'un Madde-4, (e) bendi hükümleri uygulanır

Madde 29 - Kurum, yaptırım uygulamasına ilişkin kuralları koyar

BÖLÜM - IV : Yürürlük, Yürütme

Yürürlük

Madde 30 - Bu Yönetmelik Resmi Gazetede yayımlandığı gün yürürlüğe girer

Yürütme

Madde 31 - Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakan yürütür