Maddenin Ayırt Edici Özellikleri

MADDENİN AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ

Özkütle (Yoğunluk):

Maddelerin 1 cm3?ünün gram cinsinden kütlesine öz kütle denir Öz kütle (d) ile gösterilir

Kütle (m) ve hacim (V) arasında d=m/v bağıntısı vardır Öz kütlenin birimi g/cm3 dür

Saf maddelerin (element ve bileşik) öz kütleleri sabittir Karışımların öz kütleleri ise sabit değildir

Bir maddenin öz kütlesinden söz ederken sabit bir sıcaklıktaki öz kütlesinden söz edilmelidir Sıcaklık değiştiğinde maddenin hacmi değişeceğinden öz kütlesi de değişir Özellikle gazlardaki değişiklik daha belirgindir

Öz kütle, maddenin karakteristik özelliği olmasına rağmen yalnız öz kütlesi bilinen bir maddenin hangi madde olduğu anlaşılamayabilir Bir maddenin hangi madde olduğunun anlaşılabilmesi için birden fazla ayırt edici özelliğinin incelenmesi gerekir

Aşağıdaki tabloda bazı maddelerin g/cm3 cinsinden öz kütleleri verilmiştir

Madde Öz kütle Madde Öz kütle

Altın 19,30 Zeytin yağı 0,910

Kurşun 11,30 Benzin 0,879

Bakır 8,92 Etilalkol 0,780

Demir 7,86 Oksijen 1,4310?3

Alüminyum 2,70 Hava 1,2910?3

Kloroform 1,49 Azot 1,2510?3

Su (+4°C) 1,00 Helyum 1,7810?4

Erime ve Donma Noktası:

Katı maddelerin ısıtıldığında sıvı hâle geçtiği sıcaklığa erime; sıvıların sıvı halden katı hale geçtiği andaki sıcaklığa donma sıcaklığı denir

Katı ve sıvılar için ayırt edicidir

Kaynama Noktası:

Isıtılan bir sıvının gaz fazına geçtiği sıcaklıktır

Kaynama sırasında sıvının buhar basıncı açık hava basıncına eşittir

Sıvılar ve gazlar için ayırt edici bir özelliktir, çünkü kaynama sıcaklığı yoğunlaşma sıcaklığına eşittir

- 1 atmosfer basınç altında -20°C sıcaklığa sahip bir buz parçasının ısıtılması olayının grafiği aşağıdadır

- Grafiğin II ve IV bölgelerinde hâl değişimi sırasında sıcaklıkta değişiklik yoktur

- I III ve V bölgelerde sıcaklık artmaktadır I bölgede verilen ısı buzun ısınmasında, II bölgede verilen ısı buzun erimesinde, III bölgede verilen ısı suyun ısınmasında, IV bölgede verilen ısı suyun buharlaşmasında, V bölgede verilen ısı su buharının ısınmasında kullanılmaktadır

Kaynama Sıcaklığına Etki Eden Faktörler :

a) Açık Hava Basıncı : Kaynama sıcaklığı atmosfer basıncıyla doğru orantılı olarak artar ya da azalır Yükseklere çıkıldıkça dış basınç düştüğünden sıvıların kaynama sıcaklıkları da düşer

b) Sıvının Cinsi : Kaynama sıcaklığı her sıvı için farklıdır Örneğin saf su 100 0C de , C2H5OH 78 0C de kaynar

c) Sıvının Saflığı: Saf sıvılar sabit basınç altında her zaman sabit bir sıcaklıkta kaynarlar Fakat sıvıya, sıvıda çözünebilen bir katı eklendiği zaman kaynama sıcaklığı yükseldiği gibi, donma sıcaklığı da düşer

Saf su 1 atm basınçta 100 0C de kaynadığı halde tuzlu su 100 0C nin üzerindeki bir sıcaklıkta kaynar ve kaynarken sıcaklık sabit kalmaz

Kaynama noktası buhar basıncıyla ters orantılı olup buhar basıncı yüksek olan sıvıların kaynama noktaları düşüktür Alkolün kaynama noktası saf sudan düşük olup buharının yaptığı basınç saf sudan fazladır

Sıvının miktarı yada ısıtıcı kaynağın gücü kaynama sıcaklığını değiştirmez sadece sıvının kaynamaya başlaması için gerekli olan süreyi değiştirebilir

Buhar basıncı madde miktarına bağlı değildir Sadece sıvının cinsine ve sıcaklığına bağlıdır

Çözünürlük:

Doymuş çözeltideki 100 gram suda çözünmüş olan madde miktarı, o maddenin o sıcaklıktaki çözünürlüğüdür

Çözünürlük, çözücünün cinsine, çözünenin cinsine, sıcaklık, basınç ve ortak iyonun varlığına bağlıdır

Sıcaklığın değiştirilmesi maddelerin çözünürlüğünü değiştirir Genellikle sıcaklığın artırılması ile katılarda çözünürlük artarken gazlarda azalır

Katı-sıvı-gazlar için ortak ayırt edici bir özelliktir

Genleşme:

Genleşme, ısıtılan cisimlerin, boyunda, yüzeyinde veya hacmindeki değişmedir

Genleşme katı ve sıvılar için ayırt edici bir özelliktir Her katı ve sıvının farklı bir genleşme katsayısı vardır

Aynı şartlarda eşit hacimdeki iki gaz örneği özdeş ısıtıcılarda aynı sürede ısıtıldıklarında hacimleri eşit miktarda artar Bütün gazların genleşme katsayısı (hacimlerinin 1/273?ü oranında) aynıdır ve bu sebepten gazlar için ayırdedici bir özellik değildir

Yandaki resimde sıcak su içerisindeki hava genleştiğinden balon şişerken, soğuk sudaki balonda değişiklik olmamaktadır

Esneklik:

Esneklik yalnız katılar için ayırt edici bir özelliktir

Sıvı ve gaz maddelerin esneme özellikleri yoktur

İletkenlik:

Üzerinden geçen elektrik akımına karşı maddelerin gösterdiği kolaylık iletkenliktir

Bir madde elektrik akımına karşı ne kadar az direnç gösterirse o kadar iyi iletkendir

Maddelerdeki elektrik akımı iletkenliği elektronların hareketi ve iyonların hareketi ile ilgilidir

Elementlerden metaller elektrik akımını iletir, ametaller iletmez

İyonik bağlı katı kristaller elektrik akımını iletmezler Bunlar sıvı hâlde ve sulu çözelti hâlinde elektrik akımını iletirler

Çözeltilerde elektrik

akımı iletkenliği

Işık yananlar iletir

Saf Su NaCL Çözeltisi HCL Çözeltisi Sekerli Su