07-17-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Lyonel Feininger (1871-1956)
Lyonel Feininger (1871-1956)
New Yorkta Alman göçmeni, müziğe meraklı bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi Babası bir konser kemancısı, annesiyse piyanist ve şantözdü Feininger henüz on iki yaşındayken keman konserleri vermeye başladı 1887de Leipzigde müzik eğitimi almak üzere Almanyaya gönderildi Ne var ki bunun yerine Hamburg Uygulamalı Sanatlar Okulunda Resim Bölümüne yazıldı
1887den Sonra: Sanat Eğitimi
1893ten sonra Berlinde yaşamaya başlayan Feininger, hayatını karakalem resim ve karikatür yaparak sağladı Önceleri geleneksel olan resimleri, sonraları Arnuvo ve Japonların renkli tahta oymalarından etkilenerek groteski deforme bir stile dönüştü Birlikte iki çocuk sahibi oldukları ikinci eşi Julia Berg ile (ilk evliliğini Clara Fürst ile yapıp iki çocuk sahibi olmuştu) 1906�da iki yıllığına Parise yerleşti Aynı yıl içinde Chicago Tribune� adlı Amerikan gazetesiyle bir çizgi roman dizisi yapmak üzere bir anlaşma imzaladı Feininger bundan bir yıl sonra karakalem çalışmalarına son verip yağlıboya resme yöneldi İlk dönem yapıtlarında karakalem döne minin etkisi kuvvetle görülmektedir Aşırı mekân perspektifleri, uzatılmış figürler ve çoğu kez fantastik bir mimari (örn Strasse im Daemmern(Alacakaranlıkta Bir Sokak, 1910) gibi) göze çarpmaktadır
1913:İlk Prizmatik Resimleri Kübizm sanat akıınıyla temas etmesi ve Robert Delaunay ile karşılaşması üzerine, Feininger�in resim stili değişikliğe uğradı Resim yüzeyini geometrik bir biçimde parçalara ayırınca resmin çok sayıda prizmaya ayrıldığı izlenimi doğuyordu
Çalışmalarında her zaman göze prizmaların içinde bir izlenim veren, somut bir motif esas alınmıştır Feininger diğer bir sinyal noktası olarak çoğu kez bir insan figürünü resmin odak noktasına oturtuyordu (örn Leuhtbake (1913) adlı yapıtında olduğu gibi) Franz Marc�ın daveti üzerine Blauer Reiter (Mavi Atlı) sanatçı topluluğunun Berlin�deki 1913 sergisine katıldı Bundan dört yıl sonra da Der Sturm adlı galeri, Feininger�in ilk kişisel sergisine yer verdi Tablolarına egemen olan, Thüringen ve Kuzey Almanya�nın Gotik stildeki kent mimarileridir (örn DorfAlI-Sallenthin (Alt-Sallenthin Köyü, 1913; Gelemroda IV, 1915 adlı tabloları gibi)
1919�dan Sonra: Bauhaus�da Feininger 1919�da Bauhaus�un kuruluş manifestosu için Die Kathedrale des Sozialismus (Sosyalizmin Katedrali) adlı sembolik tahta oymayı gerçekleştirdi Birçok dışavurumc sanatçı gibi, Feininger de yüksek kilise kulesini daha huzurlu bir dünya için beslenen umutların Sembolü olarak görüyordu Aynı yıl içinde Walter Gropius tarafından Weimar�da Bauhaus Grafik Atölyelerinin başına getirildi
Feininger resimlerini karmaşık bir biçimde içiçe girmiş kutulardan oluşturuyordu Bunu yaparken Delaunay tarafından kurulmuş olan orfizme (ışık algılanmasın parçalanması) da yandığından, motifleri Çoğu zaman ışık içinde yüzüyor izlenimi bırakıyor lardı Pomeranya�nın Baltık Denizi kıyılarında geçirdiği yaz tatillerinde öncelikle kıyı manzarasının genişliği-ni yansıtan, çoğu zaman yelkenli ge milere de yer veren deniz tabloları yaptı (örn Jachtrennen (Yat Yarışı, 1925) Kübik biçimlerle çahştığı kent resimlerinin aksine, Feininger kıyı manzaralarında düzlemi farklı büyük lükte diktörtgenlere bölüyordu 20�li yılların ortasından sonra gerçekleştirdiği köy manzaralarında da aynı yöntemi uyguluyordu (örn Dorf (Köy, 1927),
1926dan Sonra: Die Blauen Vier (Mavi Dörtlü) Feininger l926da Alexei Javlensky, Wassily Kandinsky ve Paul Klee adlı üç arkadaşıyla birlikte Mavi Dörtlü adlı sorgu düzenleme topluluğunu kurdu Aynı yıl içinde Bauhaus ile birlikte Dessaua taşınmakla beraber öğretmenlik görevi üstlenmedi 1929da Hale kentinin tablosu için bir sipariş aldı İzleyen zamanda Marktkirche in Halle (Hale Pazar Kilisesi, 1929) ve Derrote Turm in Halle (Hallenin Kırmızı Kulesi, 1930) gibi çok ünlü yapıtlarını da içeren Halle resim dizisini gerçekleştirdi
1937; ABDye Dönüşü Nasyonal Sosyalistlerın iktidarı ele geçirmeleri üzerine, yozlaşmış sanatçılar arasında sayılan Feininger, 1935de Devlet Kültür Odasına, Aryen ırka mensup olduğunu belgelemek zorunda kaldı Bundan bir yıl sonra OakLand/Kaliforniyadaki Milis Collegee öğretim üyesi olarak atandı ve 1937de ABDye kesin dönüş yaptı New Yorka yerleşen sanatçı, buraya yeni den alışmakta bir hayli zorlandı İki yıl sonra da New York Dünya Sergisi için iki duvar panosu tasarladı 40lı yılların başında yaptığı gökdelen tablolarında Manhattan siluetinjn (Skyline) atmosferik ışık oyunlarını işledi (Manhattan Dizisi)
Museum of Modern Art (Çağdaş Sanat Müzesi) 1944 Feininger için büyük bir retrospektif sergi düzenledi 1956da, 84 yaşında New Yorkta hayatını noktaladı
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|