Ferhat İle Şirin'in Mezarındaki Büyük Sır

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

bir yorumu olur Belki Kendine göre herkes aşkı yaşadığını zanneder Leyla ile Mecnun Ferhat ile Şirin'in aşkı gibi der hatta Mecnun Leylası için çöllere düştü Ferhat Şirin için dağları deldi Peki bu hikayeleri ayrıntılarıyla ne kadar biliyoruz?

Arap efsanesine dayanan klasik aşk hikâyesidir

1535 yılında mesnevî türünde kaleme almıştır Eser hala çok kıymetlidir Mesnevî tarzına ve Türk diline yenilik getirmiştir

kocasından kendisini uzak tutmak için bir hikâye uydurur

Leylâ kendisini bir perinin sevdiğini ve eğer kendisine dokunursa ikisinin de mahvolacağını söyleyerek İbn-i Selâm' ı vuslatından uzak tutmayı başarır

çölde Leylâ' nın evlendiğini arkadaşı Zeyd' den işitince çok üzülür Leylâ' ya acı bir sitem mektubu gönderir Leylâ da durumunu bir mektupla Mecnûn' a anlatır Kendisini anlamadığından dolayı o da sitem eder Bir müddet sonra Mecnûn' un âhı tutarak İbn-i Selâm ölür

Dünyayla bütün bağlantısı kesilir ve sadece ruhuyla yaşar hale gelir Mecnun O çölde âhular ceylanlar ve kuşlarla arkadaşlık etmektedir ve mecâzî aşktan ilâhî aşka yükselmiştir

sen kimsin?” der Leyla Mecnunun ulaştığı mertebeyi anlar ve evine geri döner ve üzerinden fazla zaman geçmeden Leyla hayata gözlerini yumar

ağlayıp inler; "Ya Rab manâ cism ü cân gerekmez Cânânsuz cihân gerekmez" Der kabri kucaklayarak ölür

Cennet bahçelerinde birbiriyle buluşmuş iki mesut sevgili görür Bunlar kimdir? diye meleklere sorunca derler ki: "Bunlar Mecnûn ile onun vefalı sevgilisi Leylâ' dır Aşk yoluna girip temiz öldükleri aşklarını dünya hevesleriyle kirletmedikleri için burada buluştular" derler

dünyevi aşkı bir basamak olarak kullanıp onun üstünden maddeden ayrılıp tamamen ruha ait olan ilahi aşkı anlatır

ya da Ferhat ile Şirin adlarıyla İran'lı ve Türk divan şairlerince mesnevi biçiminde yazılmış olan bu halk öyküsü Orta Asya Azerbaycan İran Türkiye ve Balkanlar'da ülkelere ve yörelere göre bazı değişikliklere uğramış olarak yüzyıllardır anlatılmaktadır (Khusraw o Shirin: 1177 - 1181)

yeni harflerle de 1930 yılında yayımlanmıştır

çalışırken Şirin'i görür ve ona âşık olur Sarayları süsler ve fırçasından dökülen zarafetin Şirin'e olan duygularının ifadesi olduğu söylenir

bu nedenle Şirin'le evlenmesini istemez karşı çıkar

Şirin'i Ferhad için Mehmene Bânu'dan ister Mehmene Bânu karşı çıkınca iki hükümdar birbirlerine savaş açarlar

Amasya yakınlarındaki bir dağı delecek ve kente oradan su getirecektirve ancak bu işi başarırsa Şirin'le evlenebilecektir

çalıştığı bir dağda Ferhad'a yaşlı bir kadınla Şirin'in öldüğü haberini yollar

Şirin'in ölüm acısına dayanamaz ve dağları deldiği gürzünün canına kıymak amacıyla havaya fırlatır ve yere düşen gürzün altında intihar eder

Şirin'in mezarı üstünde beyaz bir gül ve iki gülün arasında da bir diken biter Ferhad ile Şirin'i sonsuza kadar ayıran bu diken kimine göre Mehmene Bânu kimine göre Ferhad'a yalan haberi getiren yaşlı kadındır

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ferhat İle Şirin'in Mezarındaki Büyük Sır bir yorumu olur Belki Kendine göre herkes aşkı yaşadığını zanneder Leyla ile Mecnun Ferhat ile Şirin'in aşkı gibi der hatta Mecnun Leylası için çöllere düştü Ferhat Şirin için dağları deldi Peki bu hikayeleri ayrıntılarıyla ne kadar biliyoruz? Arap efsanesine dayanan klasik aşk hikâyesidir 1535 yılında mesnevî türünde kaleme almıştır Eser hala çok kıymetlidir Mesnevî tarzına ve Türk diline yenilik getirmiştir kocasından kendisini uzak tutmak için bir hikâye uydurur Leylâ kendisini bir perinin sevdiğini ve eğer kendisine dokunursa ikisinin de mahvolacağını söyleyerek İbn-i Selâm' ı vuslatından uzak tutmayı başarır çölde Leylâ' nın evlendiğini arkadaşı Zeyd' den işitince çok üzülür Leylâ' ya acı bir sitem mektubu gönderir Leylâ da durumunu bir mektupla Mecnûn' a anlatır Kendisini anlamadığından dolayı o da sitem eder Bir müddet sonra Mecnûn' un âhı tutarak İbn-i Selâm ölür Dünyayla bütün bağlantısı kesilir ve sadece ruhuyla yaşar hale gelir Mecnun O çölde âhular ceylanlar ve kuşlarla arkadaşlık etmektedir ve mecâzî aşktan ilâhî aşka yükselmiştir sen kimsin?” der Leyla Mecnunun ulaştığı mertebeyi anlar ve evine geri döner ve üzerinden fazla zaman geçmeden Leyla hayata gözlerini yumar ağlayıp inler; "Ya Rab manâ cism ü cân gerekmez Cânânsuz cihân gerekmez" Der kabri kucaklayarak ölür Cennet bahçelerinde birbiriyle buluşmuş iki mesut sevgili görür Bunlar kimdir? diye meleklere sorunca derler ki: "Bunlar Mecnûn ile onun vefalı sevgilisi Leylâ' dır Aşk yoluna girip temiz öldükleri aşklarını dünya hevesleriyle kirletmedikleri için burada buluştular" derler dünyevi aşkı bir basamak olarak kullanıp onun üstünden maddeden ayrılıp tamamen ruha ait olan ilahi aşkı anlatır ya da Ferhat ile Şirin adlarıyla İran'lı ve Türk divan şairlerince mesnevi biçiminde yazılmış olan bu halk öyküsü Orta Asya Azerbaycan İran Türkiye ve Balkanlar'da ülkelere ve yörelere göre bazı değişikliklere uğramış olarak yüzyıllardır anlatılmaktadır (Khusraw o Shirin: 1177 - 1181) yeni harflerle de 1930 yılında yayımlanmıştır çalışırken Şirin'i görür ve ona âşık olur Sarayları süsler ve fırçasından dökülen zarafetin Şirin'e olan duygularının ifadesi olduğu söylenir bu nedenle Şirin'le evlenmesini istemez karşı çıkar Şirin'i Ferhad için Mehmene Bânu'dan ister Mehmene Bânu karşı çıkınca iki hükümdar birbirlerine savaş açarlar Amasya yakınlarındaki bir dağı delecek ve kente oradan su getirecektirve ancak bu işi başarırsa Şirin'le evlenebilecektir çalıştığı bir dağda Ferhad'a yaşlı bir kadınla Şirin'in öldüğü haberini yollar Şirin'in ölüm acısına dayanamaz ve dağları deldiği gürzünün canına kıymak amacıyla havaya fırlatır ve yere düşen gürzün altında intihar eder Şirin'in mezarı üstünde beyaz bir gül ve iki gülün arasında da bir diken biter Ferhad ile Şirin'i sonsuza kadar ayıran bu diken kimine göre Mehmene Bânu kimine göre Ferhad'a yalan haberi getiren yaşlı kadındır