Horney?İn Anksiyete Kavramı

1 Tehlikede olan nedir?

2 Tehlikenin kaynağı nedir?

3 Tehlikeye karşı kişiyi çaresiz kılan nedir?

Horney, anksiyete yaratan en önemli iç etmenin düşmanlık duygusu olduğunu vurgulamıştır Horney?e göre, ?çaresizlik duygusu? her zaman anksiyeteye eşlik eder(Geçtan239-240)

Horney?e göre sevildiğini ve kabul edildiğini hisseden sağlıklı bir çocuk, ilişki ve destek aradığında kolayca diğer insanlara yaklaşır Kendi isteklerini kabul ettirmek amacıyla ebeveynlerine yada diğer büyüklere karşı çıkabilir İstediği zaman insanlardan uzaklaşıp kendisiyle baş başa kalabilir, ama yalnızlık duymaz Çocuk kendi kendine yetebileceğini ve diğer insanlarla tekrar birlikte olmak istediğinde onları bıraktığı yerde bulabileceğini bilir

Nevrotik çocuk, kendisini reddedilmiş ya da reddedilebilir hissettiğinden, davranışlarını güvenlik sağlama amacına göre düzenler Davranışlarının yalnızca yönü değil, niteliği de değişir Yetersizlik duygularının altında ezildiğinden, sürekli bir korunma çabası içindedir Kendisine doyum sağlamak için değil, zorunlu olduğu için eyleme geçer Bundan dolayı, kendisine de diğer insanlara da güvenemez ve destek alamaz

Sağlıklı gelişmiş insan, Horney?in tanımladığı üç davranış biçiminin her birini, içinde bulunduğu koşullara göre seçerek kullanır İnsan, gerektiğinde, başkalarının isteklerini kabul edebilmeli, savaşabilmeli ve yalnız kalabilmelidir Bu üç davranış türü birbirini tamamlar ve uyumlu bir bütün oluşturur

Oysa, nevrotik kişi, bu üç davranıştan birini sürekli olarak benimser ve bunu bir yaşam biçimine dönüştürür(Geçtan240-241)

Anksiyete kavramının anlaşılmasına en önemli katkılardan birini Horney yapmıştır Horney yazılarında korku ve anksiyeteyi sık sık eş anlamda kullanarak iki kavram arasındaki yakınlığı belirtmeye çalışmıştır Gerçekten, her ikisi de tehlikeye karşı geliştirilmiş duygusal tepkilerdir Her iki duyguya da titreme, terleme, ölüm korkusu yaratabilecek kadar hızlı kalp atışları gibi bedensel belirtiler eşlik ederse de aralarında önemli bir farklılık bulunur

Korku, bir insanın karşılaştığı tehlikeyle orantılı bir duygudur Anksiyete ise, durumla orantısız, hatta çoğu kez imgesel bir tehlikeye karşı geliştirilen bir tepki söz konusudur

Bir anne sivilce çıkaran ya da nezle olan çocuğunun öleceği korkusuna kapılıyorsa yada çok iyi bildiğimiz bir konuyu tartışırken korku duyuyorsak bunlar anksiyetedir Eğer çocuk önemli bir hastalık geçirmekteyse annenin yaşadığı gerçek bir korkudur Ne var ki, korkuyu yaratan tehlikenin açık ve nesnel olmasına karşılık, anksiyeteyi yaratan tehlike gizli ve özneldir Anksiyetenin yoğunluğu, içinde bulunulan durumun ?kişi için taşıdığı önemle? orantılıdır ve kişi bu duyguyu yaratan gerçek nedenlerin farkında değildir(Geçtan244-245)

Horney ayrıca, ?korku ve anksiyete ayrımını yaparken gösterilen tepkinin, içinde bulunulan durumla orantılı olup olmadığı belirli bir kültürde var olan bilgi ve inançlara da bağlı olduğunu?(Geçtan244) vurgular Bu bilgi ve inançlar, bir duygunun ya da tutumun temelsiz olduğunu açıkça ortaya koysa bile, nevrotik insan yine de davranışlarını haklı gösterecek bir gerekçe bulur Kalp sıkışması ve soluk alma güçlüğü çeken birisine bunun ruhsal olduğu, korkulacak bir şeyin olmadığı söylense de, derhal birkaç gün önce benzer şikâyetleri olan bir tanıdığının ani ölümünü örnek gösterir(Geçtan244)