Cinsel Yönelimler

Cinsel Yönelimler

Cinsel yönelim, bireyin cinsel dürtülerinin yöneldiği doğrultu anlamında kullanılır Bu doğrultu genellikle bireyin cinsel açıdan çekici bulduğu kişilerin cinsine dayanarak sınıflandırılır En sık kullanılan cinsel yönelim sınıfları düzcinsellik (heteroseksüellik, karşı cinsten kişilere cinsel ilgi duyma), eşcinsellik (homoseksüellik, aynı cinsten kişilere ilgi duyma) ve çiftcinselliktir (biseksüellik, her iki cinsten kişilere ilgi duyma)

Tanım

Cinsel yönelim tanımlarının çoğu ruhbilimsel (kişinin erotik arzusunun doğrultusu gibi) ya da davranışsal (arzulanan kişinin cinselliğine dair) öğeler içerir Bazı tanımlar kişinin kendini betimlemesine (kimlik) dayalıdır
Seksoloji, antropoloji ve tarih uzmanları eşcinsel ve düzcinsel gibi toplumsal ayrımlarım evrensel olmadığını tartışmaktadırlar İnsan cinselliğinin daha sürekli bir yelpaze oluşturduğu ve yaşam dönemleri ve çevresel etkiler ile az çok değişebildiği düşünülmektedir Değişik toplumlarda kişilerin ve kesimlerin cinsel yönelim eğilimlerine getirilen tanım, sınıflama ve yargıların çeşitlilik gösterdiği bilinir Üstelik bazı toplumlarda çiftlerin eşey ve cinselliklerinden çok ekonomik, toplumsal ve siyasal farkları önemsenebilir
Daha önceleri kullanılan ancak yenilerde gözden düşen "cinsel seçim", "cinsel tercih" terimleri artık bilimsel çevrelerden çok siyasal amaçla, cinsel yönelimin yalnızca bir seçim sorunu olduğunu düşünen kişilerce kullanılmaktadır"

Cinsel Yönelimin Ölçülmesi

Toplumsal değer yargıları cinsel yönelimin bilimsel yöntemlerle ölçülmesini zor kılar Araştırmacılar bireylerin kendi bildirileri, cinsel davranışları, yazıya dökülmüş cinsel düşler ve cinsel uyarılma paternlerini kullanabilirler 19 yüzyılın ikinci yarısından itibaren insan cinsel yanıtının iki ya da üç belirli kategori arasında süreklilik gösterdiği varsayımı yaygınlaşmıştır Genç Alman seksoloğu Magnus Hirschfeld tarafından 1896'da yayınlanan bir makale'de bireylerin cinsel arzuları düzcinsel [A] ve eşcinsel [b] olarak iki bağımsız 10 bölümlü ölçek ile ölçulmüştür)
Elli yıl kadar sonra, Amerikan sexoloğu Alfred Kinsey 'Erkekte Cinsel Davranış' adlı eserini yazdı (1948):

Erkekler eşcinsel ve düzcinsel diye birbirinden tümüyle ayrı iki topluluk göstermiyor Dünya koyunlar ve keçiler diye ikiye ayrılmıyor Taksonominin temelleri ile uyumlu olarak doğa, birbirinden tümüyle ayrı kategoriler ile pek seyrek karşılaşıyor Yaşam her yönü ile bir süreklilik gösteriyor
Yalnızca eşcinsel ve yalnızca düzcinsel vaka öyküleri arasındaki bu süreklilik gösteren derecelenmenin varlığını vurgularken, her öykünün oranlı eşcinsel ve düzcinsel içeriklerini göz önüne alan ölçülü bir cetvel yöntemi geliştirmenin uygun olacağını düşünüdük Yedi bölümlü bir ölçek karşılaşılan değişik değerleri temsil etmeye daha yatkındır

Kinsey cetveli cinsel eğilimi 0'dan (yalnızca düzcinsel) 6'ya (yalnızca eşcinsel) ölçer Ek bir kategori, X, ne erkek ne de kadnlara ilgi duymayanlara ayrılmıştır Hirschfeld'in cetvelinin aksine, Kinsey cetveli tek boyutludur:



Cinsel Kimlik, Yönelim ve Eşeysel Kimlik

Cinsel kimlik bazen cinsel yönelimle eş anlamlı gibi kullanılsa da iki kavram birbirinden ayrı öğeler içerir Cinsel kimlik kişinin cinselliğini algılaması ve bu algının toplum tarafından sunulan modellerle olan karmaşık ilişkisi, cinsel yönelim ise yalnızca kişinin cinsel istekleri, bağlılıkları ve düşleri anlamında kullanılabilir
Cinsel kimlik (sexual identity, eng) ve eşeysel kimlik (gender identity, eng) kavramlarının da birbirleri ile karıştırılmaması önemlidir) Cinsel kimlik, bireyin cinsel ve ilgili diğer davranışsal eğilimleri, vücut görüntüsü ve bunların toplumsal yansımalarının birlikte algılanması ile ilgili ve eşey kimliğinden daha geniş kapsamlı olan bir kavramdır Eşey kimliği kavramı yalnızca bireyin kendini dişi ya da erkek olarak algılaması ile kısıtlıdır ve cinsel yönelimden ayrıdır
Eşey kimlikleri biyolojik eşeylerinden farklı olan kişilere transgender (eng, tr?) ya da transseksüel denir (Eşeysel kimlik bozukluğu, gender identity disorder) Transseksüel kişilerin cinsel yönelimleri genellikle ruhsal eşey kimlikleri ile düzcinsel bir uyum içerisindedir (Örneğin, erkek vücudu, kadın kimliği ve bu kimlikle düzcinsel, erkeklere ilgi duyan cinsel yönelimi olan bir birey, eşey değişikliği cerrahisi sonrasında birey düzcinsel hale gelebilir) Ancak, bireyler eşey kimliklerinden bağımsız olarak son derece değişik cinsel eğilimler (eşcinsel, çiftcinsel, aseksüel, panseksüel, ) gösterebilmektedir Bu nedenle eşey kimliği, cinsel kimlik ve cinsel yönelim ayrı süreçler olarak incelenmektedir

Cinsel Yönelimi Belirleyen Faktörler

* Kalıtsal
* Doğum sırasında
* Hormonel
* Doğuştan çiftcinsellik

Heteroseksüellik

Heteroseksüellik cinsel ya da romantik açıdan karşı cinse ilgi duyma durumudur Cinsel açıdan kadınlara (erkeklere) ilgi duyan erkeklere (kadınlara) heteroseksüel denir

Etimoloji
Heteroseksüel kelimesi, "farklı" anlamına gelen Yunanca heteros ve "cinsiyet" anlamına gelen Latince *** sözcüklerinden gelmektedir "Heteroseksüel" terimi ilk kez 1868 yılında, "homoseksüel" kelimesinin kullanımından kısa bir süre sonra ve bunun zıttını ifade edecek biçimde, Karl Maria Kertbeny tarafından kullanılmıştır "Heteroseksüel" sözcüğüne ilk kez Merriam-Webster'in Yeni Uluslararası Sözlüğünde (Merriam-Webster's New International Dictionary) "karşıt cinsler arasındaki cinsel tutku" biçiminde tanımlanan tıbbi bir terim olarak yer verilmiş; fakat sözlüğün 1934 yılındaki ikinci baskısında aynı sözcük, "karşı cins için duyulan cinsel tutkunun ortaya çıkış biçimi; normal cinsellik" olarak tanımlanmıştır (Katz, 1995)

Otoseksüel

Otoseksüel, karşı cinsle (ya da kendi cinsiyle) cinsel ilişkiye girmeyen, buna karşın mastürbasyon yoluyla cinsel hayatlarını devam ettiren kişiler için kullanılan terimdir Otoseksüel olma durumuna ise otoseksüellik denir
Otoseksüel davranış, insanın gelişiminin normal bir parçası sayılsa da başkalarıyla hiç cinsel ilişkiye girmeme bir psikolojik rahatsızlık olarak kabul edilmektedir

Aseksüellik

Aseksüel, sekse karşı ilgisiz veya isteksiz olan canlı Aseksüellik, diğerlerine nazaran nadir karşılaşılan bir cinsel yönelimdir Aseksüellik bir tercih değil, durumdur ve aseksüeller isterlerse cinsel ilişkiye girebilirler
Tarihteki ünlü aseksüeller arasında; ressam Salvador Dali, bilim adamı Newton, felsefeci Kant ve Tüketici Haklarının ilk savunucusu Nader yer almaktadır
Psikanalizde hayat enerjisi olarak kabul edilen cinsel istek temel bir içgüdü olarak tanımlansa da aynı zamanda güçlü bir kültürel değer belirleyicisidir Bireyin algılanma şekli çoğu zaman bu içgüdüyü nasıl giderdiğine bağlıdır Aseksüel bu çeşitli derecelere ayrılan evrensel tanımlamaların en muğlak olanı olarak bilinmektedir Aseksüel hormonal eksikliğin dışında bir bilinç durumu olarak görülebilir Arzu olarak nesnenin ölümü özne olarak benliğin, bütün kabullerin dışında, yeniden oluşumudur İnsanın cinsiyetini kaybetmeden uzun süreler askıya alması durumu bir çok dini ve mistik gelenekte yaşam öncesi ruhsal bütünlüğün geçerli olduğu formların ve sınırların dışındaki gerçek ülkeye dönüş özleminin emredici bir gerekliliği olarak kabul edilmektedir
Aseksüel kelimesi, biyolojik cinsiyetini geçerli kabul etmeyenler için de kullanılır Biyolojide eşeysiz üreme anlamına da geldiği için, Türkçeye yanlışlıkla "eşeysiz" olarak çevrildiği de olur

Biseksüellik

Biseksüellik, duygusal ve/veya cinsel yönelimi hem kendi hem de karşı cinsine dönük olan canlıdır Biseksüel sözcüğü hem isim, hem sıfat olarak kullanılır
Biseksüel bir kimsenin aynı anda hem bir erkekle hem de bir kadınla cinsel olarak ilgili olması gerekmez Bazı biseksüeller bu ya da öteki toplumsal cinsiyetle (veya her ikisiyle de) asla cinsel ilişkiye girmemişlerdir Heteroseksüeller ve gay erkekler ile lezbiyenler için geçerli olduğu üzere, cinsel çekim her arzu edildiğinde davranılmasını gerektirmez
Heteroseksüeller ve gay kişiler gibi, pek çok biseksüel de cinsel olarak yalnızca bir eşle aktif olmayı seçebilir; uzun-dönemli, tekeşli ilişkileri olabilir Diğer biseksüeller, aynı-cinsiyetten eşlere, üç-taraflı ilişkilere, veya aynı veya farklı toplumsal cinsiyetlerden olan birkaç eşli (tek başına veya eş zamanlı olarak) ilişkilere izin veren serbest evlilikler yapabilirler
Biseksüellik aynı zamanda aseksüellik sonucu da görülebilir

AIDS ve Biseksüellik
AIDS biseksüel topluluk üzerinde önemli etkiler yapmıştır Biseksüel erkekler, AIDS'in gaylerden heteroseksüel nüfusa geçmesinden sorumlu ,kişiler olarak sıklıkla günah keçisi ilan edilmişlerdir; ve biseksüel kadınlar da AIDS'in lezbiyenlere geçmesinin günah keçileri sayılmışlardır Ancak, AIDS'i barındıran virüsün insanlara bulaşması riski cinsel yönelimden ziyade davranışla ilgilidir Bedensel sıvıların, özellikle de sperm, kan ve vajinal sıvının bulaşmasını içeren ilişkiler tehlikelidir
Biseksüeller, araştırma ve eğitim arttırılması, daha iyi bakım ve AIDS'li ile AIDS riski taşıyan kişilere karşı yapılan ayrımcılığın sona erdirilmesi talepleri çevresindeki AIDS'e karşı savaşımları çabasında, gay kişiler ve diğer etkilenen gruplarla biraraya gelmektedirler