Safiyü'd-Din Urmevî

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-07-2012

Safiyü'd-Din Urmevî veya kısaca Safiyüddin, Türk müziğinin bilinen ilk bestecisi ve müzikologudur

Tam adı Safiyüddin Abdülmümin bin Yusuf bin Fahir'dir

Doğum tarihi değişik kaynaklarda farklı farklı bildirilmekle beraber (1224,1237) Yılmaz Öztuna tarafından 1217 olarak belirtilmektedir

Güney Azerbaycan'da Urmiye (eski adı "Rızaiye") şehrinde doğmuştur

Eğitimini büyük ihtimalle Bağdat'ta tamamlayan Urmevî, müzik, hat (güzel yazı) ve edebiyat gibi sanatlarla birlikte devrinin pozitif bilimlerinde de donanıma sahiptir

Bu eğitimin ardından Bağdat'ta son Abbasi halifesi Mutasım'ın sarayında baş müzisyen, kütüphane müdürü ve nedim olarak görev yaptı

1258'de Bağdat'ı alan Hulagû, Urmevî'yi kendi hizmetine aldı

Urmevî, yalnızca bir besteci ya da icracı değildir

O, kendisinden 136 yıl sonra gelecek olan ve Türk musıkîsinin pîri sayılan Abdülkadir Meragi'nin de bağlı olduğu Sistemci okulun kurucusu kabul edilir

Kendinden önce gelen bütün müzikologlar eski Yunan müzikologlarını takip ve tekrar ederken O, bir sekizlide 17 aralık ve 18 ses belirledi ve bu sistemi oturttu

Bu sistem kendisinden sonra asırlarca etkisini sürdürmüş ve hatta 20

yy Türk müzikologlarına kadar yaşatılmış ve yaşatılmaktadır

Kaynaklar, O'nun Isfahan'da bulunduğu sıralar nüzhe ve mugnî adlarında iki çalgı icat ettiğini yazarlar

Bunlar bugün her ne kadar unutulmuşsa da günümüze ulaşmış iki büyük eseri çağlar ötesinden bizleri selamlamaktadır: Risâletü'ş-Şerefiyye fi'n-Nisabi't-Telifiyye ve Kitab'ül-Edvar

Bu eserler devrin genel icabı olarak Arapça yazılmışlardır

Belki bunlardan da önemlisi Urmevî'nin günümüze ulaşan Nevruz Beste'sidir

Bu eser, Türk musıkîsinin elimizde bulunan ilk eseri olmak önemini taşır, eser seslendirilmemiştir

28 Ocak 1294 yılında Isfahan'da hayata vedâ etmiştir

10-07-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Safiyü'd-Din Urmevî Safiyü'd-Din Urmevî veya kısaca Safiyüddin, Türk müziğinin bilinen ilk bestecisi ve müzikologudur Tam adı Safiyüddin Abdülmümin bin Yusuf bin Fahir'dir Doğum tarihi değişik kaynaklarda farklı farklı bildirilmekle beraber (1224,1237) Yılmaz Öztuna tarafından 1217 olarak belirtilmektedir Güney Azerbaycan'da Urmiye (eski adı "Rızaiye") şehrinde doğmuştur Eğitimini büyük ihtimalle Bağdat'ta tamamlayan Urmevî, müzik, hat (güzel yazı) ve edebiyat gibi sanatlarla birlikte devrinin pozitif bilimlerinde de donanıma sahiptir Bu eğitimin ardından Bağdat'ta son Abbasi halifesi Mutasım'ın sarayında baş müzisyen, kütüphane müdürü ve nedim olarak görev yaptı 1258'de Bağdat'ı alan Hulagû, Urmevî'yi kendi hizmetine aldı Urmevî, yalnızca bir besteci ya da icracı değildir O, kendisinden 136 yıl sonra gelecek olan ve Türk musıkîsinin pîri sayılan Abdülkadir Meragi'nin de bağlı olduğu Sistemci okulun kurucusu kabul edilir Kendinden önce gelen bütün müzikologlar eski Yunan müzikologlarını takip ve tekrar ederken O, bir sekizlide 17 aralık ve 18 ses belirledi ve bu sistemi oturttu Bu sistem kendisinden sonra asırlarca etkisini sürdürmüş ve hatta 20yy Türk müzikologlarına kadar yaşatılmış ve yaşatılmaktadır Kaynaklar, O'nun Isfahan'da bulunduğu sıralar nüzhe ve mugnî adlarında iki çalgı icat ettiğini yazarlar Bunlar bugün her ne kadar unutulmuşsa da günümüze ulaşmış iki büyük eseri çağlar ötesinden bizleri selamlamaktadır: Risâletü'ş-Şerefiyye fi'n-Nisabi't-Telifiyye ve Kitab'ül-Edvar Bu eserler devrin genel icabı olarak Arapça yazılmışlardır Belki bunlardan da önemlisi Urmevî'nin günümüze ulaşan Nevruz Beste'sidir Bu eser, Türk musıkîsinin elimizde bulunan ilk eseri olmak önemini taşır, eser seslendirilmemiştir 28 Ocak 1294 yılında Isfahan'da hayata vedâ etmiştir