[KAPLAN]
|
Leonhard Euler İsviçreli Matematikçi

İsviçreli matematikçi (Basel, 1707-Petersburg, 1783) Matematik konusundaki ilk bilgilerini babası Paul Euler'den aldıktan sonra, tanrıbilim okuması için Basel'e gönderilen Leonhard Euler, bu arada babasının arkadaşı olan jean Bernoulli'nin matematik derslerini izledi 1727'de jean Bernoulli'nin oğullan Daniel ve Nicolas Bernoulli, Katerina i tarafından, Petersburg' da kurulmuş olan Yeni Bilimler Akademisi'ne çağnlınca Euler de onlarla birlikte giderek önce fizik (1730), sonra da matematik dersleri (1733) verdi 1735'te,yoğun çalışma sonucu beynine kan hücum etmesi üstüne sağ gözünü yitirdi 1736'da Mechanica şive motus scientia analytica exposita'yı yayımladı Genel mekaniği konu edindiği bu kitabında, çözümleme (analiz) sonuçlarını mekaniğe uyguladı; ayrıca, hareket halindeki bir katının üç dik açılı bir üçyüzlüdeki konumunu belirlemeye yarayan açıları (Euler açıları) tanımladı
1741'de Prusya kralı Friedrich II tarafından Berlin Akademisi'nin Matematik ve Fizik Bölümü'nü yönetmeye çağrılınca, Berlin'e giderek 1766'ya kadar orada yaşadı Eşçevreliler sorununu inceledikten sonra, kendilerine oranla, bazı belirsiz fonksiyonların bütün öbür fonksiyonlardan daha büyük ve daha küçük olduğu eğrileri ve yüzeyleri saptamayı sağlayan Methodus inveniendi lineas curvas maximi minimi propiedate gaudentes ya da Traite des isoperimetres (Eşçevreliler İncelemesi, 1744) adlı çalışmasını tamamladı Aynı yıl Theorie du mouvement des planetes et des cometes (Gezegenlerin ve Kuyrukluyıldızların Hareket Kuramı) adlı yapıtını yayımladı Theorie de Vaimantation (Mıknatıslanma Kuramı) adlı çalışmasında, elektrik ve magnetik alanların yorumlanmasında esîr kavramını ortaya attı ve bu yapıtıyla Paris Bilimler Akademisi' nin koyduğu ödülü kazandı 1748'de genel olarak fonksiyonları, sayılar kuramını, eğriler ile yüzeylerin çö-zümsel incelemesini, üstel, logarit-mik, trigonometrik fonksiyonları, vb inceleyen întroductio in analysis nrfinitorum'u (Sonsuz Küçükler Çözümlemesine Giriş), 1755'te de matematikçiler tarafından XIX yy'ın ortalarına kadar kullanılacak olan institutiones calculi differentialis'i (Diferansiyel Hesabın Kuruluşları) yayımladı
1760'ta Theoria motus corporum solidorum seu rigidorum adlı yapıtını yayımlayan Leonhard Euler, 1766' da Katerina II tarafından yeniden Petersburg'a çağrıldığı sırada, öbür gözünü de yitirdi; ama bu sakatlık çalışmalarını engellemedi Nitekim birkaç yıl sonra institutiones calculi integralis (întegral Hesabın Kuruluşları, 1768-1770) adlı yapıtını yayımladı Anhalt-Dessau prensesi için yazdığı Lettres d une princesse d'Aîlemagne'da (Bir Almanya Prensesi îçin Mektuplar, 1768-1772), özellikle fizik ve gökbilim konusundaki görüşlerini yalmlaştırarak açıkladı 1768'de rusça, 1770'te de almanca olarak yayımlanan ve önce Lagrangre, daha sonra da Gauss'u etkileyen Cebir adlı yapıtında, kuad-ratik biçimler kuramını kurdu ve cebirin temel teoremini kanıtlamaya çalıştı Ayrıca, olasılıklar hesabı ile istatistikler konusunda çalışmalar yapan, eukleidesçi düzlem geometrisini inceleyen, fizik alanında Clairaut'nun hidrostatik ilkesini ge-nelleştiren ve hidrodinamiğin genel yasalarını düzenleyen Leonhard Euler, gözlerine uygulanan katarakt ameliyatı sonucu kısmen görme olanağı elde ettiyse de, geçirdiği bir beyin kanaması sonucu öldü

Leonhard Paul Euler (pronounced IPA: [ˈœɪlɐ]; (OIL-ER) April 15, 1707 – September 18 [O S September 7] 1783) was a pioneering Swiss mathematician and physicist who spent most of his life in Russia and Germany
Euler made important discoveries in fields as diverse as calculus and graph theory He also introduced much of the modern mathematical terminology and notation, particularly for mathematical analysis, such as the notion of a mathematical function He is also renowned for his work in mechanics, optics, and astronomy
Euler is considered to be the preeminent mathematician of the 18th century and one of the greatest of all time He is also one of the most prolific; his collected works fill 60–80 quarto volumes A statement attributed to Pierre-Simon Laplace expresses Euler's influence on mathematics: "Read Euler, read Euler, he is the master [i e , teacher] of us all "
Euler was featured on the sixth series of the Swiss 10-franc banknote and on numerous Swiss, German, and Russian postage stamps The asteroid 2002 Euler was named in his honor He is also commemorated by the Lutheran Church on their Calendar of Saints on May 24
Contributions to mathematics
Euler worked in almost all areas of mathematics: geometry, calculus, trigonometry, algebra, and number theory, as well as continuum physics, lunar theory and other areas of physics He is a seminal figure in the history of mathematics; if printed, his works, many of which are of fundamental interest, would occupy between 60 and 80 quarto volumes Euler's name is associated with a large number of topics
Mathematical notation
Euler introduced and popularized several notational conventions through his numerous and widely circulated textbooks Most notably, he introduced the concept of a function and was the first to write f(x) to denote the function f applied to the argument x He also introduced the modern notation for the trigonometric functions, the letter e for the base of the natural logarithm (now also known as Euler's number), the Greek letter Σ for summations and the letter i to denote the imaginary unit The use of the Greek letter π to denote the ratio of a circle's circumference to its diameter was also popularized by Euler, although it did not originate with him
|