Carl Friedrich Gauss, Alman Kökenli Matematikçi Ve Bilim Adamı

GAUSS, CARL FRIEDRICH (1777-1855)



Matematikçi, gökbilimci ve fizikçi Carl Friedrich Gauss, Almanya'nın Braunschweig kentinde doğdu Dikkatli ve yetenekli bir çocuktu 1792-1807 yılları arasında, Braunschweig dükünün sağladığı parasal yardımla, önce Braunschweig Kolej i'nde, sonra da Göttingen Üniversitesi'nde öğrenim gördü 1807 yılında, Göttingen Gözlemevi'nin yöneticisi oldu ve ölünceye kadar bu görevi sürdürdü
Önceleri matematiğe karşı aşırı tutkusu vardı ve bu bilim dalının çeşitli kollarına önemli katkılarda bulundu 1801'de çıkardığı Aritmetik Araştırmaları adlı kitabıyla, dünya çapında ün kazandı

XIX: yüzyılın başlarında, gökbilime büyük ilgi duydu 1801'de küçük gezegen Ceres ilk kez gözlenmiş, ama hemen Güneş'in arkasına geçtiğinden gözden yitmişti Gauss, geliştirdiği yörünge kuramı ve o sıralarda yapılan gözlemler yoluyla, bu küçük gezegenin yörüngesini hesapladı Gauss'un yaptığı hesaplara dayanılarak, gezegen yeniden bulundu Gauss, gök mekaniği konusunda yaptığı çalışmaların tümünü, 1809'da Gökcisimlerinin Hareketlerinin Kuramı adlı yapıtında açıkladı

1817'de Gauss, yeryüzündeki büyük toprak parçalarını incelemek için jeodezi çalışmalarına başladı Yöneticisi olduğu gözlemevinin Yer üstündeki yerini tam bir duyarlıkla bulmak ve Hanover kentini üçgenlere ayıran bir nirengi planı hazırlamak istiyordu 1847'de tamamlanan Hanover haritası, bölgenin ayrıntılarını tam olarak vermemesine karşılık, eğri yüzeylerin matematiği ve ölçme teknikleri konularında önemli gelişmelerin ortaya çıkmasına ve Gauss' un helyotropu bulmasına neden oldu Helyotrop güneşten gelen ışınların, uzaktaki bir gözlemciye aynadan yansıtılmasıyla, duyarlı açı ölçümüne olanak veren bir aygıttı

Gauss, 1828 yılında, Berlin'deki uluslararası bir konferansta, daha sonra elektrikle ilgili çalışmalarıyla ün kazanacak genç bilgin Wilhelm Weber ile tanıştı Biraz bu tanışmadan ötürü, biraz da sağlığının bozulması nedeniyle Gauss, arazi çalışmalarını bir yana bırakıp, deneysel fizikle, özellikle de yerküre magnetizmasıyla ilgilenmeye başladı Faraday'ın elektromagnetik indüksiyonu bulduğu yıl (1831), Weber, Göttingen'e gelip Gauss'la birlikte çalışmaya başladı İki bilgin, elektromagnetizma alanındaki araştırmaları ve akım ölçümlerinde pusula iğnesinden yararlanmaları sonucu, 1833'te çalışmalarını elektrikli telgrafa yönelttiler



Bir mıknatıs üstünde hareket eden büyük bir bobin, elektrik akımlarının oluşmasına yolaçıyordu Uzun kablolarla başka yerdeki bir bobine iletilen bu akımlar, bir pusula ibresini saptırıyor, böylece bir alıcı görevi yerine getirilmiş oluyordu Gauss ve Weber, Göttingen'de, gözlemevi ile fizik laboratuvarı arasında bir telgraf hattı kurdular Telgraf aygıtı, sonraki yıllarda Morse ve başka kişilerce geliştirildi