Birinci Dünya Savaşının Nedenleri Ve Sonuçları

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NIN NEDENLERİ VE SONUÇLARI


1dünya savaşının nedenleri ve sonuçları
Nedenleri:



- ham Madde ve sömürge arayışı
-İngiltere ve Almanya arasındaki ekonomik rekabet
-silahlanma yarışının hızlanması
-Fransız ihtilalinin getirdiği milletçilik akımının etkisi
-Fransızların alsos-loren bölgesini Almanlardan geri almak istemesi
-devletlerarası bloklaşma
-Avusturya’nın ve Rusya’nın balkanlar üzerindeki çıkar çatışmaları
-siyasi birliğini geç tamamlayan Almanya ve İtalya’nın siyasi dengeleri değiştirmesi



Üçlü ittifak:

Almanya, Avusturya-Macar imparatorluğu, İtalya (1915'e kadar), Bulgaristan, Osmanlı devleti

Üçlü itilaf:
İngiltere, Rusya, Fransa, İtalya (1915'ten sonra), Sırbistan, Japonya, Romanya, Portekiz, abd brezilya, Yunanistan



Osmanlı devletinin savaşa girmesi
Osmanlı devleti önce tarafsızlığını ilan etti Almanya Osmanlı’nın jeopolitik konumundan yararlanarak yeni cephelerin açılmasını sağlamak ve halifelik sıfatından yararlanmak için savaşa girmesini istedi
İtilaf devletleri Osmanlı devletinin savaşa girmemesi için kapitülasyonların kaldıracağını ve maddi yardım yapılacağını açıkladı İttihat ve terakki yönetimi Almanların savaşı kazanacağını ve kaybedilen toprakların geri alınacağını düşünerek kapitülasyonların tek yanlı olarak kaldırıldığını ilan etti Midilli ve yavuzlu adı verilen alman gemileri Rus limanlarını bombaladılar Bu olay sonucunda Osmanlı savaşa girmiş oldu

1 dünya savaşı'nda Osmanlı devleti'nin savaştığı cepheleri;

Kafkasya cephesi:


Osmanlı devleti doğu Anadolu’da Ruslarla savaştı Ruslar 1914 yılının aralık ayında doğu ana doluya saldırdı Enver paşanın yönettiği karşı taarruz, şiddetli soğuklar yüzünden başarısız oldu Bu nedenlerden dolayı Sarıkamış ve yöresinde askeri birliklerimiz çok kayıplar verdi

1916 yılında muş ve Trabzon’u ele geçirdi Ancak Çanakkale savaşlarından sonra gönderilen Mustafa kemal, muş ve Bitlis’i Ruslardan geri aldı1917 Rus ihtilali, Kafkas cephesi'nde savaşın durmasına neden oldu


Kanal cephesi:


Osmanlı Devleti, Mısır'da yeniden egemenlik kurmak ve Süveyş kanalı'nı ele geçirmek amacındaydı Bu kanal Osmanlılar tarafından alınırsa, İngilizlerin, sömürgeleriyle olan bağlantısı kesilecek ve oralara n aldığı asker ve malzeme desteği önlenecekti

Bu yüzden Osmanlı Almanya’nın etkisiyle İngilizlerin Elinde bulunan Süveyş kanalı'na bir saldırı düzenledi(1915) ancak gerekli önlemler alınmadan, hazırlıksız olarak yapılan savaşta İngiliz birlikleri karşısında başarılı olamadı İngilizler, Sina yarımadası'nı ele geçirerek Suriye sınırına dayandı (1916)

Hicaz ve yemen cephesi:

Bir kısım Osmanlı birlikleri kutsal yerleri korumak için bu bölgede İngilizlerle çarpıştı
Ancak Sina’da gerek çölün olumsuz koşulları gerekse güçlü İngiliz kuvvetleri karşısında bir sonuç alınamadı
Osmanlı devleti bu cephede, İngilizler Veonların kışkırttığı Araplarla mücadele etmek zorunda kaldı Bu cephede İngiliz üstün duruma geçti

Irak cephesi:



İngilizler, Türk kuvvetlerinin İran' a girmesi ve Hindistan’ı tehdit etmesini önlemek istiyordu Ayrıca, kuzeye çıkarak Ruslarla birleşmek amacındaydılar Irak petrollerini ele geçirmeyi planlayan İngiltere, Basra’ya asker çıkardı İngiliz birlikleriyle savaşan Osmanlı kuvvetleri başarılı oldu
Küt' ül amare denilen yerde, İngiliz kuvvetleri geri çekildi(1915) Ancak elde edilen bu başarı uzun sürmedi Yeniden Basra’ya asker çıkaran İngilizler, 1917 yılında Bağdat' a girdiler

Suriye ve Filistin cephesi:

Bu cephede Türk kuvvetlerine, yıldırım ordular grup komutanı olan alman general liman
Von Sanders komuta ediyordu Bu general, ateşkes hükmü gereğince görevden alındı, yerine Mustafa kemal paşa atandı Suriye cephesi'nde İngilizlere karşı bazı başarılar kazandı Mustafa kemal paşa, bugünkü Suriye sınırımızı savunmak için önlemler aldı
Galiçya, Romanya ve Makedonya cepheleri:
Osmanlı devleti, Avrupa cephelerine kuvvet göndererek, kendi bağlaşıklarını desteklemişti gönderilen kuvvetler 1916–1917 yıllarında Avrupa cephelerinde muharebelere katıldılar Rusya, Romanya ve Fransa' ya karşı mücadele ettiler

Çanakkale cephesi:

Türk tarihinin kaderini değiştiren, Türk milletinin vatanını savunmak için canını feda etmekten çekinmediği önemli bir savaştır

İtilaf devletlerinin bu cephedeki amacı; Rusya’ya silah yardımı yaparak bu devletin doğu Avrupa’ya yönelik saldırısını kolaylaştırmak, Almanya’nın doğuya yayılmasını önlemek, boğazlar ve İstanbul' u alarak Osmanlı devleti'ni savaş dışı bırakmaktı

İngiltere ayrıca, mısır'daki varlığını güvence Altına almak, Ortadoğu’daki zengin petrol yataklarına sahip olmak istiyordu

İtilaf devleri, Çanakkale boğazı'ndan geçmek için, Şubat 1915'ten itibaren saldırıya geçtiler Güçlü top atışı ve
Nusret mayın gemisinin önceden boğaz'a döktüğü mayınlar yüzünden başarısızlığa uğradılar 18 Mart 1915' te, daha büyük bir saldırı başlattılar İtilaf devletleri' nin savaş gemilerinin bir kısmı batırıldı, bir bölümü ise saf dışı edildi

Böylece Çanakkale’yi denizden geçilemeyeceğini anladılar Bunun üzerine 25 Nisan tarihinde Gelibolu yarımadası' nda
Seddülbahir ve arı burnu kıyılarına çıkarma yaptılar

Amaç; Çanakkale’yi karadan geçmekti İçlerinde Avusturya ve yeni Zelandalı askerlerden oluşan
Anzakların da bulunduğu itilaf devleti'nin birlikleri, karşılarında Mustafa kemal' i ve onun inançlı askerlerini buldular

Türk ordusu, bu cephede büyük bir zafer kazandı Boğazlar ve İstanbul’a yönelen tehlike önlendi İtilaf devletleri amaçlarına ulaşamadılar Bu cephede kazanılan zafer nedeniyle savaş bir süre uzadı


Sonuçları:

1Avrupa ve Asya’da devletlerarası dengeler bozulmuş, Osmanlı, Avusturya-Macar imparatorluğu ve Rusya tarihe karıştı
2Polonya, Çekoslovakya, Yugoslavya ve Macaristan kuruldu
3yeni siyasi rejimler ortaya çıktı
4yenilen devlerin imzaladığı ağır antlaşmalar 2 dünya savaşına ortam hazırladı
5sömürgecilik isim değiştirerek "mandacılık" adı altında devam etti
6Osmanlı devleti parçalanmış Hıristiyan azınlıktan sonra Müslüman Araplarda bağımsızlıklarını ilan etti
7abd bu savaştan sonra Avrupa politikasına karışmaya başladı
8cemiyet-i akvam kuruldu





Yenilen devletlerin imzaladığı antlaşmalar:


Almanya: Versay Antlaşması
Avusturya: St Germain Antlaşması
Macaristan: Riyanon Antlaşması
Bulgaristan: Nöyyi Antlaşması
Osmanlı devleti: Sevr Antlaşması

IDÜNYA SAVAŞI'NIN NEDENLERİ

MKemal cephede

Nedenleri:

1 Avrupalı devletlerin sömürgecilik faaliyetleri, hammadde ve pazar rekabeti
2 Almanya ve İtalya'nın sömürgeciliğe başlamaları
3 İngiltere ve Fransa'nın, Almanya'ya karşı silahlanmaya başlaması
4 Rusya'nın ideallerini gerçekleştirme isteği
5 Balkanlar'da Slav - Germen çekişmesi
6 Fransız İhtilali'nin doğurduğu milliyetçilik akımı
7 Fransa'nın Alsace-Loraine'i Almanya'dan almak istemesi
8 Avusturya-Macaristan prensinin Saraybosna'da bir Sırp milliyetçi tarafından öldürülmesi (28 Haziran 1914)
IDünya Savaşı'nda Oluşan Bloklar

İttifak (Bağlaşma) Bloğu

Almanya
Avusturya-Macaristan İmp
Osmanlı Devleti
İtalya ( Savaşın başlamasından sonra İtilaf Devletlerine katılmıştır)
Bulgaristan
İtilaf (Anlaşma) Bloğu

İngiltere
Fransa
Rusya
İtalya
ABD
Romanya
Japonya
Yunanistan
Not 1: İtalya, İttifak grubunda iken Antalya ve çevresinin kendisine bırakıldığı gizli Londra Antlaşması ile İtilaf Grubu'na geçmiştir
Not 2: Bulgaristan Çanakkale Savaşı'ndan sonra İttifak Grubu'na katılmıştır
Osmanlı Devleti'nin IDünya Savaşı'na Girme Nedenleri

1 İttihatçıların Almanlar'a sempati duyması
2 Alman desteği ile devletin kurtulacağına inanılması
3 Osmanlı Devleti'nin Almanya ile gizli bir anlaşma yapması (2 Ağustos 1914)
4 Osmanlı Devleti'nin siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi
5 Osmanlı Devleti'nin, İngiltere ve Fransa'nın ekonomik baskılarından kurtulmak istenmesi
6 Osmanlı Devleti'nin kaybettiği toprakları geri almak istemesi
7 Osmanlı coğrafyasının jeopolitik önemi
Almanya'nın Osmanlı Devleti'ni IDünya Savaşı İçine Çekme Nedenleri

1 Almanya'nın halifelik makamını kullanarak İngiliz ve Fransız sömürgelerindeki müslümanları ayaklandırmak istemesi
2 Almanya'nın yeni cepheler açarak İtilaf devletlerinin kendi üzerindeki baskısını hafifletmek istemesi
3 Almanlar'ın, İngilizler'in Osmanlı toprakları üzerinden geçen Uzak Doğu sömürge yollarını ele geçirmek istemesi
4 Almanya'nın Musul-Kerkük petrollerinden yararlanmak istemesi
5 Almanya'nın, İtilaf devletlerinin Boğazlar yoluyla Rusya'ya yardım göndermesini önlemek istemesi
6 Almanlar'ın İngilizler'den kaçan Goben ve Breslav adlı gemileri Osmanlı Devleti'ne sığınmıştır
7 Osmanlı, gemileri satın aldığını açıklamış ve gemilerin adlarını Yavuz ve Midilli olarak değiştirmiştir
8 Bu gemiler, Rusya'nın Sivastopol ve Odesa limanlarını bombalamıştır
9 Ruslar Karadeniz sahillerine ve Doğu Anadolu'ya saldırmıştır