Antalya Perge Tiyatrosu - &Quot;Skene&Quot;Si

Antalya Perge Tiyatrosu

Perge Tiyatrosu kazıları, 1985-1993 yılları arasında Türk bilim heyetleri tarafından gerçekleştirildi Kazılar sırasında, şu anda tiyatro içerisinde orijinal yerinde duran Dionysos frizinden başka, Kentauromakhia ve Gigantomakhia frizlerine ait parçaların yanı sıra, ilginç bir biçimde bezemelerinin bir kısmı tamamlanmış, bir kısmı ise yarım kalmış çok sayıda mimari eleman bulunmuştur

Perge Tiyatrosu "Skene"si

Perge Tiyatrosu'nda iki esas yapı evresi saptanmıştır Mimari konstrüksiyonun ve bezemelerin durumuna göre sahne binasının, önce iki katlı olarak tasarlandığı, daha sonra üçüncü katın eklendiği; bu sırada 'proskenion'un da yeniden ele alındığı tespit edilmiştir Bezemelerin tümünün belli bir zaman içerisinde tamamlandığı, değişik dönemlerde tekrar tekrar bitirilmesine çalışıldığı anlaşılmıştır

Mimari kompozisyonun özelliklerinden ve tanrıların üstünlüğünden ötürü Gigantomakhia frizinin üçüncü katta; Kentauromakhia frizinin de ikinci katta yer aldığı anlaşılmaktadır 'Porta Regina' üzerinde ise kurban sahnesi vardır

Perge Tiyatrosu'ndaki yapım ve onarım evreleri, yapıyla ilgili herhangi bir yazılı kaynak olmadığından, Anadoluda kesin tarihlendirilmiş yapı, lahit ve kabartmaların stil özellikleriyle kıyaslanarak belgelenmiştir Buna göre, ilk sahne binası yaklaşık İS 170'lerde yapılmaya başlanmış, İmparator Septimius Severus'un İS 193-211 yönetimi sırasında tamamlanmıştır Daha sonra bu yapıya bir kat daha eklenmiştir Bu üçüncü kat mimari süslemelerinin çoğunlukla Severuslar dönemi özelliklerini taşımasından dolayı ikinci yapı evresinin İmparator Severus Alexander (İS 222-235) ya da Maximinus Thrax (İS 235-238) zamanlarında yapıldığı düşünülmektedir

Antalya Perge TiyatrosuDetay çalışmalarının İS 235-240 ve 260-265 yılları arasında, özellikle İmparator Gallienus Döneminde yoğunluk kazanarak sürdüğü görülmektedir İS 275-276 yılları arasında savaş kasasının İmparator Tacitus tarafından Perge'ye getirilmesi ile ekonomik durumu canlanan kentte, tiyatronun bir kez daha ele alındığı; tamamlanmaya çalışılan sahne binasının mimari detaylarının yanı sıra tiyatroda 'su oyunları' için yapılan değişikliklerin de bu döneme rastladığı varsayılmaktadır

'Proskenion' ve birinci katta bulunan devşirme malzemeler, sahne binasının Geç Roma Devrinde onarım gördüğünü ortaya koymaktadır Bu devşirme malzemelerin, en geç İS 450-475 yılllarına ait olması, yapının bu tarihlerden sonra onarıldığını düşündürmektedir Bunun yanı sıra, onarım dolayısıyla tümden yenilenen bir alınlığın mimari bezemesinin İmparator Iustinianus Dönemindeki çalışmalara benzemesi, ancak çok yüksek kabartma olmaması bakımından biraz daha erken bir döneme bağlanması; bu nedenle son yapı çalışmalarının İmparator Marcianus (İS 450-457) ve Iustinianus (İS 527-565) dönemleri arasında tarihlendirilmesi gerekmektedir

Kazılar sırasında bulunan heykeller, özgün konumlara göre sahne binasındaki nişlere yerleştirilmiş olarak rekonstriksiyon panosunda gösterilmiştir

PERGE TİYATROSU TARİHÇESİ

- I Yapı Evresi: İS 170-211

- II Yapı Evresi: İS 222-238

- Detay çalışmalarının devamı: İS 235-265

- Detay çalışmalarının devamı ve değişiklikler: İS 275-300/305

- Restorasyonlar: İS 450/475-527