07-11-2009
|
#2
|
[KAPLAN]
|
Cevap : Tycho Brahe (1546-1601) Danimarkalı Astronomi Bilgini Ve Matematikçi
Tycho Brahe (1546-1601)
Teleskopun bulunuşundan önceki dönemde yaşayan gökbilimcilerin en ünlülerinden biri olan Tycho Brahe, Danimarkalı soylu bir ailedendir 14 yaşındayken bir güneş tutulmasını izleyerek gökbilime ilgi duydu, böyle bir olayın Önceden hesaplanabileceğini düşündü

Sözkonusu dönemde gezegenlerin konumları, Yunanlı gökbilimcilerden Hipparkhos ve Ptolemaios'un çalışmalarına dayandırılarak hesaplanırdı Bu yöntemin yetersizliği Tycho Brahe'nin dikkatini çekti: Nitekim Jüpiter ve Satürn'ün birbirlerine en yakın
konuma gelme zamanının (konjonksiyon) hesaplarında, bir aylık bir yanılgı ortaya çıkıyordu Bu tür yanılgıların giderilmesi için Tycho, 5,8 m boyunda, o güne dek eşi görülmemiş ölçekli bir gözlem aygıtı kurdu Bununla gezegenlerin yerleri, bir yay saniyesi (derecenin 60'da biri) duyarlıkla ölçülebiliyordu Bu başarıdan sonra, tüm parasal varlığını araştırmalarına ve bir gözlemevi kurmaya adadı
11 Kasım 1572 tarihi, Tycho'nun yaşamında bir dönüm noktası oldu O tarihte Tycho, Koltuk (Cassiopeia) takımyıldızında patlayan bir yıldız (üstnova) bulguladı O günlerde, yıldız parlaklıklarının değişmeyeceği düşüncesi egemendi; ancak bu parlak yıldız birkaç hafta, gündüzleri bile görüldü Kimileri, yıldızın hareket ettiğini ve atmosfer özelliklerinden kaynaklanan olayların yıldızda böyle bir görüntüye neden olduğunu öne sürdüler Tycho, aygıtlarıyla bu yıldızın hareketsiz olduğunu ve parlaklığının birdenbire değiştiğini kanıtladı, 1573'de yazdığı «De Nova Stella» adlı yapıtla bulgularını sergiledi
Tycho'nun başarılan üzerine Danimarka kralı Frederik II, ona Kopenhag yakınlarındaki Hveen adasını verdi; ayrıca buraya büyük bir gözlemevi kurması için de para bağışladı Tycho, adanın gerçek egemeni oldu ve orada ünlü Uraniborg gözlemevini kurdu Bu durum 1576'dan 1596'ya dek sürdü Bu süre içinde Tycho, aygıtlarını geliştirdi ve büyük bir kitaplık oluşturdu Ayrıca, bir de basımevi kurdu Ancak, yeni kral Christian IV ile geçinemedi; bu nedenle de Hveen'deki egemenliği sona erdi Bunun üzerine Prag'a göçen Tycho, 1601 yılında orada öldü
Hveen adasındaki Uraniborg gözlemevinde geçen 20 yıl içinde Tycho ve yardımcıları,- 777 yıldızın yerini büyük bir doğrulukla ölçmüşler, Güneş, Ay ve gezegenleri gözlemlemişlerdir Tycho, gözlem aygıtlarından, gözlemin kendisinden ve kırılma olayından gelen yanılgıları düzeltmeğe çalışan ilk gözlemcidir Gözlem yöntemine getirdiği gelişmelerle, 1577 yılında görülen kuyrukluyıldızın ıraklık açısının (dünyanın değişik noktalarından bakıldığında, bir gök cisminin konumunda görülen açısal değişiklik) Ay'ın ıraklık açısından daha küçük ve daha uzakta olduğunu kanıtlamış, böylece kuyrukluyıldızların atmosfer olguları olduğu konusundaki yaygın anlayışı yıkmıştır
Patlayan yıldız (üstnova) ve kuyrukluyıldız araştırmaları dışında Tycho, başka gözlemsel veriler de toplamıştır Gezegenlerin Güneş'in çevresinde, Güneş' in de gezegenlerle birlikte Dünya'nın çevresinde döndüğüne inanan Tycho'nun yaşamının son zamanlarında tanınmağa başlayan Johannes KEPLER (1571-1630), onun bıraktığı el yazması notları incelemiş ve Dünya ile gezegenlerin, Güneş çevresinde döndüklerini, yörüngelerinin de sanıldığı gibi, daire biçimli değil, elips biçimli olduklarını bulgulamıştır
|
|
|