Rusya'nın Tarihi Misyonu : Entrikacılık

İgnatiyev'in Terfî Sebebi

Albay Nikolay Pavloviç İgnatiyev'e verilen görev, Rusya'nın, Türkistan'ı yutma planının fizibilite çalışmasını yapmaktır Ona göre, Çar bu ülkeyi derhal işgal etmelidir Bu iş için Rus kanının dökülmesine de pek gerek yoktur Zira Türkistan Türk hanlıkları, zaten birbirlerini yemektedir Yapılacak tek iş, bu fitneyi körüklemektir Bu fikirler doğrultusunda adımlar atılır

Kırım Savaşı sırasında askerler

Kırım Savaşı'ndan sonra Rusya, Deli Petro'dan beri ele geçirmeye çalıştığı Türkistan'ı kararlı, sistemli ve programlı bir şekilde işgal etmişti Komutanlara geniş yetkiler verilmesi gibi köklü askerî reformları gerçekleştiren Prens Baryatinskiy, Rusya'nın hareket alanının Türkistan olması gerektiği hususunda Çar'ı ikna etti Çar, Baryatinskiy'nin yetiştirmelerinden Albay İgnatiyev'i, bölge hakkında rapor hazırlamak ve meseleyi yeniden tetkik etmek üzere görevlendirdi

General İgnatiyev, 1865-1876 yılları arasında, İstanbul'da Çarlık Rusyası'nın elçisi olarak bulunmuştur Bu esnada Balkanlar'ın kan gölüne çevrilmesi için elinden geleni yapmış ve tarihimizin acı sayfalarından birini teşkil eden 93 Harbi'nin (1876-1877) çıkmasını sağlamıştır

Nedimof Paşa

Son dönem Osmanlı tarihiyle ilgilenenler, genellikle İgnatiyev ile Mahmud Nedim Paşa'yı birlikte hatırlarlar Hattâ zihinlerdeki bu yakınlık sebebiyle Mahmud Nedim Paşa'ya "Nedimof" lâkabı takılmıştır Gerçekten de arkalarına İngiltere ve Fransa'yı alan Tanzimat paşaları Âli ve Fuad Paşalara karşı, Mahmud Nedim Paşa da Rusya'ya dayanmıştır İgnatiyev'le samimiyeti son derece ileri ve meşhur olduğu için, Nedim Paşa'nın sadareti, içeride ve dışarıda Osmanlı İmparatorluğu'nun, Rusya'nın tesiri altına girmesi şeklinde telâkkî edilir olmuştur

İgnatiyev'in kısaca temas ettiğimiz bu hususiyetinden başka, Türk dünyası ile alâkalı son derece mühim bir sicil kaydı daha vardır ki, tarih kitaplarımızda buna pek temas edilmediğini müşahede ediyoruz

İstanbul bu yıllarda, Düvel-i Muazzama için en büyük başkentlerden birisidir Bu yüzden birinci sınıf, tecrübeli ve en gözde diplomatlar, İstanbul'da görev yapmıştır Acaba İgnatiyev, hangi başarısı sebebiyle bu mühim sefarete tayin edilmiştir? Bu sorunun cevabı, Albay İgnatiyev'in generalliğe terfii neticesini doğuran faaliyetleriyle ilgilidir

16 yüzyılın ortalarında Kazan ve Astrahan'da bulunan Türk hanlıklarını yıkarak bu ülkeleri işgal eden Rusya, bundan sonra da mütemadiyen Türkistan ve Kafkaslar'da ilerlemeye devam etmiştir 1800'lü yılların ortalarına gelindiğinde, Batı Türkistan'da üç Türk devleti bulunmaktaydı Batı Türkistan, bugün Çin işgali altındaki Doğu Türkistan'ın dışında kalan Türkistan topraklarıdır Bu devletler, Buhara, Hive ve Hokand hanlıklarıdır Bu devletlerin yerlerini, bugünkü siyasî haritaya bakarak, yaklaşık olarak şöyle tarif edebiliriz: Özbekistan'ın yerinde Buhara Hanlığı, Kırgızistan'ın yerinde Hokand Hanlığı ve Türkmenistan topraklarının bir kısmı üzerinde kurulmuş olan Hive Hanlığı