Kösem Sultan Kimdir?

Aklı ve zekası, güzelliği, hayrat ve hasenatı ile meşhur, saliha, temiz bir hanım olan Kösem Mahpeyker Haseki, 28 yaşında saltanat vekili oldu Kimilerine göre Moralı Ortodoks bir rahibin kızı Anastasya, kimilerine göre de Bosnalı ve Osmanlı Devleti’nin saltanat vekili Mahpeyker Valide Sultanıydı Daha hasekiliği zamanında kendisine Kösem (sözlük anlamı sürüler önünde rehber olarak giden) denilmiştir

I Ahmed’in dikkatini çekmeyi başaran Kösem Sultan, kısa sürede kendinden kıdemli hasekilerin önüne geçer, sarayın en güçlü kadını olur Murad, Süleyman, İbrahim ve Kasım adlı şehzadeler ile Ayşe ve Fatma sultanları dünyaya getirir

Çok şefkatli olan Mahpeyker Sultan, çevresindeki fakirlere bir daha kimseye muhtaç kalmayacak şekilde yardım etmiştir Her sene Receb-i Şerif ayında kıyafet değiştirip araba ile hapishanelere gider, borç yüzünden hapse düşünlerin borçlarını ödeyerek onları hapisten kurtarmıştır Katiller hariç bütün mahkûmlara yardım elini uzatmıştır

Yaptırdığı hayır işlerinin başında Üsküdar’daki Çinili Camii, Boğaziçi’nde Anadolu Kavağı, Sultan Selim civarında Valide Medresesi Mescidi’ni yaptırdı Mekke ve Medine’deki fakirlere yardımlarda bulunmuştur

Osmanlı tarihinde, oğulları IV Murad ve İbrahim ile torunu IV Mehmet döneminde uzun yıllar devlet idaresini ele almıştır

Osmanlı kadın sultanlarının en meşhurlarından biri olan Kösem Sultan, zaman zaman Valide-i Muazzama, Sahibet-ül Makam, Valide-i Atika, Valide-i Kebire sıfatıyla anılır

I Ahmed döneminde siyasi işlere fazla karışmayan Kösem Sultan, yine de çoğu zaman sözünü yerine getirtmiştir I Ahmed’in ölümüyle adet üzere eski saraya gider Ancak I Mustafa ve II Osman döneminde etrafına tesir etmiş, devlet işlerine karışmaya başlamıştır I Mustafa’nın ikinci saltanat döneminde tahtan indirilişinde önemli etkisi olur

Oğlu IV Murad’ın tahta çıkmasıyla Kösem Sultan, Valide Sultan olarak Topkapı Sarayına yerleşir IV Murad’ın daha 11 yaşında olması, iktidar ihtirası olan Kösem Valide Sultan için bulunmaz bir fırsat olmuştur Padişahın yaşının küçüklüğünü kullanarak devleti perde arkasından idare etmeye başlar

Mahpeyker Kösem Sultanın büyük nüfuz ve iktidarı, IV Murad’ın idareyi tam olarak eline almasına kadar sürmüştür IV Murat idareyi tam olarak eline alınca da uzun süre etkisi altında kaldığı annesinin fikirlerine genel olarak kıymet vermeye devam etmiştir

IV Murad’ın, Kasım ve Süleymanı katlettirmesine mani olamayan Kösem Sultan, İbrahim’i ise aciz ve saltanat sürme iktidarından yoksun olduğunu ileri sürerek koruyabilmiştir

Kimi tarihçilere göre Sultan IV Murad, Osmanoğulları hanedanlığının devamının kesilmemesi için kardeşi İbrahim’i sağ bırakır IV Murad’ın İbrahim’i de öldürerek Kırım Hanını tahta geçirmeyi düşündüğünü ancak buna Kösem Sultanın mani olduğu söylenir

IV Murad ölünce, padişahın öldüğü haberi İbrahim’e verilir Ancak son üç yılında her an öldürülme korkusuyla yaşayan Sultan İbrahim, bunun bir oyun olduğunu düşünerek tahtta gözü olmadığını söyleyip, ağabeyinin sağlığını diler

Bunun üzerine Kösem Sultan, korkudan kapısını dahi kilitlemiş olan İbrahim’in odasına gelerek ona padişahın öldüğünü, tahta geçme sırasının kendisine geldiği söyler Sultan İbrahim zoraki odasından çıkarılır

IV Muradın yattığı odaya gelip Murad’ın cesedini görmesine rağmen, hala bunun bir oyun olabileceği düşünerek tahtta gözü olmadığını bir kez daha söyler

IV Murad’ın ölümünden sonra Osmanlı başkentinde yeni bir çekişme başlar Kapıkulu, ulema, vezirler ve saray erkanı iktidarda daha fazla söz sahibi olmanın mücadelesini verirler IV Murad ve Sultan İbrahim’in annesi Valide Kösem Sultan, oğlu İbrahim’in saltanatı sırasında devlet işlerine daha fazla karışmaya başlar