Proton - Proton Tepkimesi

PROTON - PROTON TEPKİMESİ





Proton - proton tepkimesi,Güneş'in ve ana dizide yer alan öteki soğuk yıldızların yaydığı enerjinin büyük bölümünü sağlayan termonükleer tepkimeler dizisiDha sıcak yıldızların yaydığı enerjinin büyük bölümü ise karbon çevrimi olarak adlandırılan termonükleer tepkimeler dizisinden kaynaklanır

Proton- proton tepkimesinde dört hidrojen çekirdeği ( proton) birleşerek bir helyum çekirdeği oluştururbu süreçte ,tepkimeye giren kütlenin yüzde 0,7'si enerjiye dönüşürbu enerjinin çok büyük bölümü ısı enerjisidirama bir miktar enerji de nötrino biçiminde açığa çıkarÖnce iki hidrojen çekirdeği ( 'H) birleşerek bir hidrojen -2 çekirdeği ( 2H döteryum) oluşurbu tepkimede bir pozitif elektron ( e ' ,pozitron) ile bir de nötrino ( v) ortaya çıkarOluşan hidrojen -2 çekirdeği hemen bir proton kaparak helyum -3 çekirdeğine (3He) dönüşürbu tepkimede de bir gamma ışını (&) salınırSimgelerle gösterilirse:

'H + 'H ----- 2H + e+v

2H + 'H ------3He +&

Bu noktada tepkimeler dizisi değişik birkaç yoldan birini izleyebilirhangi yol izlenirse izlensin,sonunda bir helyum -4 çekirdeği oluşur ve toplam olarak iki nötrino salınırSalınan nötrinoların enerjileri tepkimeler dizisinin izlediği yola bağlıdırizlenebilen en dolaysız yolda,yukarda belirtilen biçimde ortaya çıkan helyum -3 çekirdeklerinden iki tanesi birleşerek bir helyum -4 çekirdeği ( 'He ,alfa parçacığı) oluştururve iki proton ortaya çıkar

3He + 3He ----- 'He + 'He +'He

Enerjileri en büyük nötrinoların oluşmasına yol açan tepkimeler dizisinde ,helyum -4 çekirdeği katalizör görevi yapar ve berilyum ile bor izotaplarının içeren ara durumlardan geçirilir

3HE + 'HE -------- 7Be + &

7Be + 'H --------- 8B + &

8B --------- 8Be + e+ + v, 8Be --------2'He

İzlenen yollardan son belirtileni görece yüksek sıcaklıklarda gerçekleşirbu tepkimenin önemi,böyle yüksek enerjili nötrinoların derin maden ocaklarında gerçekleştirilen deneylerde gözlenmiş olmasından kaynaklanmaktadırGüneşten kaynaklanan nötrinoların gözlendiği bu deneyde izlenen enerji düzeyi kuramsal olarak öngörülen değerden daha küçüktür ve bu farkın nedeni henüz belirlenememiştir



Kaynak;AnaBritannica cilt 26 frmsinsinet için derlenmiştir