07-08-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Havacılık Tarihi-Sivil Havacılık
Havacılık Tarihi-Sivil Havacılık
i Dünya Savaşı'nı izleyen ilk yıllarda uçak tasarımında pek az gelişme oldu Bazı savaş pilotları "hava taksileri"nde çalışıyor, bazıları da 10 dakikalık "gezi uçuşları" yaptırarak yaşamlarını kazanıyordu Birkaç firma düzenli yolcu seferleri yapmaya başladı; ama, kullanılan uçakların hemen hepsi de Havilland 4 ve 9 ile Vickers Vimy gibi bombardıman uçaklarından dönüştürülmüştü
Alcock ve Brown, 1919'da Atlas Okyanusu'nu ilk kez hiç durmadan geçtikleri uçuşlarında Vimy'yi kullandılar; bunun ardından aynı yıl gene aynı tip bir uçakla Ross ve Keith Smith İngiltere'den yola çıkarak Avustralya'ya ulaştılar Bu uçuşlar hava yolculuğunun sağlayabileceği olanakları gözler önüne serdi; ama düzenli ticari seferler uzun yıllar boyunca yalnızca Avrupa'da yapıldı ABD'de Posta İdaresi uçakla posta taşıma hizmetini geliştirdi Bu görevi de Havilland'lardan bozma uçakları kullanan askeri pilotlar yürüttüler 1929'da bu işi özel şirketler devraldı ve yolcu taşımaya başladı
Havayolları kurumsallaştıkça yolcularını daha rahat bir ortamda taşımak için sağlam ve güvenli uçaklar aramaya başladı Fokker savaştan sonra Hollanda'ya dönerek üstten kanatlı, tahta ve çelikten tüp gövdeli yolcu uçakları üretti Junkers, en ünlüleri 1932 yapımı JU 52 olan metal uçak tasarımlarını sürdürdü Bu, II Dünya Savaşı sonrasına kadar sivil ve askeri hizmetlerde kullanılan üç motorlu bir uçaktı Metal yapı giderek daha fazla uygulandı; ama, çoğu tasarımcı geleneksel çift kanatlı uçak modeline bağlı kaldı Bu model en son biçimine İngiltere'de, saatte 160 km hızla gidebilen, 480 km uzaklığa 38 yolcu taşıyabilen, dört motorlu ve çift kanatlı, 1930 yapımı Handley Page HP 42 ile ulaştı
Gövdeyi alüminyum alaşımından ve mekik biçiminde yapma yöntemi İngiltere'de denenmiş, Dornier ve Rohrbach'ın yaptığı deniz uçaklarında kullanılmıştı Ama, bu yapı tekniğinin bütün üstünlüklerinden 1933'te ABD'de 247 D model tek kanatlı uçakları yapan Boeing yararlandı Çift motorlu ve alttan kanatlı bu uçak 10 yolcu taşıyarak 1 200 kilometrelik yolu saatte 300 km hızla gidebiliyordu Ardından gelen hızlı Lockheed'ler ve büyük Douglas DC2'ler karşısında gölgede kalmasına karşın, 247 D bütün modern yolcu uçaklarının öncüsü sayılır Bu yeni yolcu uçaklarında birçok başka gelişmeler de görülüyordu İnişte hızı düşürmek için kanatlara flaplar, uçuş sırasında hava direncini azaltmak için toplanabilir iniş takımları, motor verimini yükseltmek için açıları değiştirilebilen pervaneler eklenmişti Ayrıca yüksekte uçarken motor gücünün düşmesini önlemek için motora normal koşullardan fazla hava ya da yakıthava karışımı pompalayan kompresörler gibi başka üstün özellikler de geliştirilmişti Yeni tek kanatlı uçaklar daha ağır yükleri daha uzaklara taşıyabiliyordu; ama uçakların ağırlıkları arttıkça daha büyük havaalanlarına ve çayır alanlar yerine, sert yüzeyli iniş pistlerine gerek duyuldu Deniz uçaklarında piste gerek yoktu; bu yüzden Afrika'ya, Uzakdoğu'ya giden ve Büyük Okyanus'u aşan uzun seferler için büyük deniz uçaklarından yararlanıldı
Askeri uçakların ve İngilizler'in 1925 yapımı de Havilland Moth tipi hafif uçaklarının rekor kırmaya yönelik uçuşları yeni havayollarının açılmasına öncülük etti ve uçaklara olan güveni artırdı Aralarında kadınların da bulunduğu bir grup serüvenci pilot uçaklarıyla ilgi çekici cesaret ve direnç örnekleri verdi Genç bir ABD'li olan Charles Lindbergh'in 1927'de, tek kanatlı küçük bir Ryan uçağıyla New York'tan hiç durmaksızın Paris'e uçması bu türden uçuşların en ünlülerinden biridir Amelia Earhart 1932'de tek başına Newfoundland'dan İrlanda'ya uçarak Atlas Okyanusu'nu geçen ilk kadın pilot oldu (bak Earhart Amelia; Lindbergh Charles AugusTUS) Schneider Trophy yarışlarının ve 1934'teki İngiltereAvustralya yarışının yarattığı rekabet yüksek verimli yeni uçakların geliştirilmesini hızlandırdı
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|