Fren-Trenlerdeki Havalı Frenler

Fren-Trenlerdeki Havalı Frenler




Eskiden yük trenlerinin yalnızca lokomotiflerinde ve en arka vagonlarında fren bulunurdu Bu nedenle, aracın durma uzaklığı göz önünde bulundurularak trenlerin çok hızlı gitmesine izin verilmezdi Oysa etkili bir frenleme için her vagonda fren bulunması, bütün frenlerin aynı anda harekete geçmesi ve makinist kabininden çalıştırılabilmesi gerekir Bütün bu özellikleri taşıyan ve havayla çalışan mekanik bir freni 1869'da ABD'li George Westinghouse yaptı


Westinghouse sisteminde, lokomotifteki bir hava pompası (kompresör) ana hava deposuna basınçlı hava gönderir Böylece depodaki havanın basıncı normal atmosfer basıncının 6 katı, yani 6 atmosfer düzeyinde tutulur Bu basınçlı hava, vagonların altından geçen bir hava borusuyla bütün vagonlara iletilir ve her vagonun altındaki hava deposuna dolar Bu deponun girişindeki bir vana depoyu aynı zamanda fren silindirine bağlar Makinist frene bastığı zaman kumanda kabinindeki fren vanası açılır ve hava borusundan kaçan hava borudaki basıncı düşürür Böylece, vagonlardaki hava


depolarında bulunan basınçlı hava basıncı düşmüş olan boruya doğru akarken vananın yönlendirmesiyle fren silindirine gider ve silindirin içindeki pistonu hareket ettirir Pistonun hareketi fren pabuçlarını tekerleğe bastıran kollan çalıştırır ve tren durur
Trenlerde çok kullanılan başka bir fren tipi de vakumlu frendir Bu sistemde, fren donanımına bağlı borulardaki hava emilerek içeride bir boşluk (vakum) oluşturulur Kumanda kabinindeki fren kolu çekilince vana açılır ve içerideki hava boruya dolar; fren silindirine de giren bu hava silindirdeki pistonu yukarı iter Pistonun hareketi de fren pabuçlarını çalıştıran kolları harekete geçirir

Her iki sistemde de, vagonlardan biri katardan ayrıldığı anda aradaki bağlantı kopacağı için, frenler otomatik olarak çalışır Havalı frende bunu sağlayan borudaki havanın kaçması, vakumlu frende ise borudaki vakumun ortadan kalkmasıdır Böylece hem ayrılan vagon, hem tren durur Trenlerdeki imdat freni de aynı sistemle çalışır