Eğreltiotu-Eğreltiler Dönemi

Eğreltiotu-Eğreltiler Dönemi


Başlangıcı çok eskiçağlara dayanan eğreltiotları ilk kez günümüzden 300 milyon yıl önceki Devoniyen Dönem'de, henüz karada hiçbir hayvanın yaşamadığı çağlarda yeryüzünde belirmiştir Bundan 250 milyon yıl önceki Karbonifer Dönem'de ise çiçekli bitkilerin ve ağaçların bulunmadığı yeryüzünde bütün bataklık yerler sık eğreltiotu ormanlarıyla kaplıydı Bu yüzden bu döneme "Eğreltiler Dönemi" de denir Dünyadaki kömür yataklarının başlıca kaynağı da bu eğreltiotu ormanlarıdır Bu ilk eğreltileri bugün ancak kayaların arasındaki fosillerinden tanıyoruz; ama pek çok türünün soyu tükenmiş olsa da eğreltiotlarının birçok örneği bugüne kadar varlığını koruyabilmiştir


Yeterince nemli ve keskin güneş ışıklarından korunacak kadar gölgeli olan her yerde eğreltiotlarını görebilirsiniz Bunlardan bir bölümü yosuna benzeyen minicik bitkilerdir; tropik bölgelerde yetişen dev türler ise 25 metreyi aşan boyları ve 3 metreden fazla uzayan yapraklarıyla ağaç boyutlarındadır Kuzey Kutbu'na yakın soğuk yörelerde ve yüksek dağların doruklarında bazı eğreltiotu türlerine rastlanırsa da bu bitkilerin çoğu ılıman ve nemli iklimlerde dağılmıştır Özellikle tropik ormanların tabanında halı gibi gür ve yemyeşil bir örtü oluşturur, ağaç gövdelerinin ve dallarının arasından neredeyse fışkırırlar Daha ılıman bölgelerde ise eğreltiotları genellikle koruluklarda, çalılıklarda ve ekilmeyen boş alanlarda yayılır


Eğreltiotları damarlı bitkilerdendir; yani gövde, kök ve yaprak dokularında suyu ve besin maddelerini taşıyan damarlar bulunur Gövdeleri ya çok kısa ya da yere yatık olduğundan, yaprakları sanki doğrudan topraktan çıkmış gibi görünür Ağaçsı eğreltilerin, tepesinden yaprakların çıktığı sağlam, kalın ve dik bir gövdesi vardır; oysa kartal eğreltisi gibi türlerin gövdesi toprağın altında yatay olarak uzanır Türlerin çoğu toprakta yetişir; yalnız Platycerium cinsinden geyikboynuzu gibi bazı eğreltiler başka bitkilerin üzerinde yaşar Ama besinlerini sarıldıkları ağaçtan sağlamadıkları için bunlar asalak bitki sayılmaz Toprakta kökleri olmadığı için başka bitkilerden, özellikle ağaçlardan destek alan ve hava kökleriyle yağmur suyunu, atmosferin nemini emerek besin gereksinimini karşılayan bu tür bitkilere "epifit bitki" denir

İlkbaharın ilk günlerinde bir meşe ormanında ya da kırlarda dolaşırken çevrenize dikkatle bakarsanız yaprakları zemberek ya da soru işareti gibi kıvrılmış kartal eğreltilerini görebilirsiniz Bunlar henüz genç bitkilerdir; bitki geliştikçe kıvrımları açılan yapraklar yelpaze gibi yayılır Eğreltiotlarından çoğunun yapraklan kışın kuruyup dökülür; ertesi bahar, köksap (rizom) denen etli toprakaltı gövdelerinden yeni yapraklar çıkar ve bu çevrim her yıl yinelenir