Nasıl Sevebilirsin Bu şehri! Umursamıyor, Bilmiyor, Bakmıyorsun Ki!

"İstanbul'da yaşayanlar bu şehri sevmiyor; üzerine titremek bir yana, onu hiç umursamıyor" dendiğinde akla kimler geliyor?
Yakın zamanda şehre göç etmiş ve aklı hep "memleketi"nde kalanlar
Varoşlara sıkışmış milyonlar
İşinden gücünden başını kaldırmayıp bir kez bile yaşadığı şehir tanımaya fırsat bulamayan insanlar
Magandalığı yaşam biçimi haline getirmiş olanlar
Para kazanmaktan ötesini düşünmeyen yapsatçılar
Liste böyle uzar gider, değil mi?
Oysa yanlış, eksik, hatta haksız bir liste bu!
İstanbul'u en okumuş yazmış, en hali vakti yerinde İstanbullular da sevmiyor
Burnundan ve eğitiminden kıl aldırmayan, kültürlü kişiliğinin (ne demekse o artık!) üzerine toz kondurmayan kesimlerin havalarına aldırmayın! Onlar da zerre kadar hissetmiyorlar İstanbul'u
Nasıl mı?
Sorun bakalım, en son Suriçi'ne ne zaman gitmişler?
Sorun, en son ne zaman bir öğle vakti Üsküdar'ın gölgeli sokaklarında veya Fatih'te, Kadırga'da, Fener'de dolaşmışlar?


***
Galatasaray Lisesi'nde okumuş, orta yaşlı bir dostuma geçen gün Çukurcuma'daki gelişmelerden söz ettim Neredeyse "Orası da neresi?" diyecekti
Sonra bütün kimliğine damgasını vurmuş okulunun hemen arkasına düşen mahalle olduğunu hatırladı ama Çukurcuma'daki antikacılardan, kafelerden, yeni yerleşim ve popülasyondan falan haberi yoktu, çünkü yıllardır oraya ayağını basmamıştı
Bir başka dostuma "bir boş gününde Sultanahmet'e git!" dedim Kadıköy yakasında bir Üniversite'de öğretim üyesi
"Ne işim var canım durup dururken" lafı çıktı önce ağzından Sonra bakışımı görünce gülerek "yani, biliyoruz işte, ha bak belki köfte yemeye giderim" diye aklı sıra düzeltti!
Ne zaman karşılaşsak hep New York'tan söz eden, yurtdışındaki lokantaların adresini ayrıntısıyla tarif eden, müze deyince Paris'tekilerin üzerine tanımayan hanımefendi geçenlerde Galata-Moda haftasına gidecekmiş
Telaşla arayıp sordu: "Ayy, Galata neredeydi, şaşırdım?"


***
Oysa bütün sosyolojik, şehirbilimsel, tarihsel analizleri bir yana bırakın
Gerçek şudur ki
Bir şehri merak etmiyor ve sokaklarında dolaşmıyorsanız, sevemezsiniz
Hele şehrin tarihsel ve mimari dokusunun temelini oluşturan yerlere yıllarca uğramadan o şehri sevmek imkânsızdır
O yüzden işte
Bir Fransız, bir Rus İstanbul'a âşık olur da
İstanbul'da yaşayan biri dört kuşaktır burada olsalar da, İstanbul üzerine bütün bilgisi dedesinden dinledikleri ve arabasıyla giderken gördükleri kadarsa, İstanbul'u bir türlü sevemez
Dünkü Milliyet'te İlber Ortaylı noktayı koymuş zaten: "İstanbul'u sevmek gayret işidir, okuyacaksın, gezeceksin, bakacaksın, üzerine titreyeceksin"
Devrim Sevimay dayanamıyor ve günümüzün İstanbul'a ilişkin en popüler yanılgısını soru haline getirip İlber Hoca'ya yöneltiyor: "Boğaz'ı sevmek 'İstanbul'u sevmek' olabilir mi?"
Hoca hemen yanıtlıyor: "Ne Boğaz'ı sevmesi, o rakıyı seviyor Boğaz dediğin ayrı bir uygarlık Balığı ninem de sever ama Boğaz demek, o değil ki!"

Haşmet Babaoğlu / Sabah