Ege Bölgesi-Doğal Yapı-İklim Ve Bitki örtüsü-Ekonomi

Ege Bölgesi-Doğal Yapı-İklim Ve Bitki örtüsü-Ekonomi


Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir Anadolu'nun batı kesiminde yer alır
Doğuda Emir Dağı'ndan batıda Çeşme'ye, kuzeyde Uludağ'ın güney eteklerinden, güneyde Marmaris'e kadar uzanan toprakları içine alır Kuzeyde Marmara, doğuda İç Anadolu, güneydoğu ve güneyde Akdeniz bölgeleriyle çevrilen Ege Bölgesi'nin batısında Ege Denizi bulunur Bu sınırlar içinde yüzölçümü 85000 knr'yi bulan bölge, Türkiye topraklarının yaklaşık olarak yüzde ll'ini kaplar

Aydın ve Uşak illerinin tüm topraklan Ege Bölgesi'nin sınırları içindedir İzmir, Manisa ve Kütahya illerinin bazı küçük bölümleri Marmara Bölgesi'nde kalır Merkezleri Ege Bölgesi'nde yer alan illerden Afyonkarahisar'ın bazı kesimleri İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerine, Denizli ve Muğla illerinin bazı bölümleri de Akdeniz Bölgesi'ne taşar Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Bilecik ve Eskişehir illerinin bazı bölümleri de Ege Bölgesi sınırları içinde kalır

Nüfus yoğunluğu yüksek olan Ege Bölgesi'nde 1985'te yapılan nüfus sayımı sonuçlarına göre 6,6 milyon kişi yaşamaktaydı Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 13'ünü oluşturan bölge halkının yüzde 51'i 10 binden çok nüfuslu yerleşim yerlerinde yaşar Bu kentlerden İzmir'in nüfusu l milyondan çok, Denizli, Manisa ve Kütahya'nın nüfusları ise 100200 bin arasındadır
Doğal Yapı
Üstünde bazı dağların yükseldiği ve yer yer 1000 metreyi aşan yaylalardan oluşan İçbatı Anadolu Bölümü İç Anadolu Bölgesi'ni, topraklan genellikle alçak olan Ege Bölümü'nden ayırır Böylece bir eşik oluşturan İçbatı Anadolu'daki 2000 metreyi aşan dağlar yaylalar üstünde yer aldığından pek yüksek görünmez

Bu bölümün kuzeydoğusunda, bölge sınırları dışında Uludağ'a kadar uzanan Emir, Türkmen ve Domaniç dağları bir dizi oluşturur İçbatı Anadolu'nun orta kesiminde, başka bir dizi oluşturan Kumalar, Murat, Şaphane, Eğrigöz ve Akdağ dağları uzanır Bu iki dizi, Afyonkarahisar ile Orhaneli arasındaki çukur alanla birbirinden ayrılır Bu bölümün batısında da GördesUşak Yaylası yer alır
Güneyde bölgenin iki bölümünü birbirinden ayıran sınır Honaz Dağı'ndan başlar Akdeniz Bölgesi sınırında yer alan Honaz Dağı'nın 2528 metreye ulaşan doruğu Ege Bölgesi'nin en yüksek noktasıdır

Asıl Ege Bölümü'nün doğal yapısını, doğubatı doğrultusunda birer oluk biçiminde uzanan çukur alanlar ile bu alanları birbirinden ayıran dağ sıraları belirler Eski jeolojik çağlarda yerkabuğunun kırılarak çökmesi sonucunda bu çukur alanlar ortaya çıkmış, öteki kesimler yüksekte kalarak dağ dizilerini oluşturmuştur Sonraki jeolojik çağlarda deniz tarafından doldurularak koy ve körfeze dönüşen çukurluklar içinde akan ırmaklar, bu girintilerin bazılarına taşıdıkları alüvyonları yığmıştır Asıl Ege Bolümü'ndeki ovalık çukur alanların başlıcaları kuzeyden güneye doğru şöyle sıralanır: Edremit, Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ovaları Bu ovalar sırasıyla MadraKozak Kütlesi, Yunt Dağı, Bozdağlar ve Aydın Dağları ile birbirinden ayrılır En güneydeki çukur alan ise Gökova'dır
Ege Bölgesi'nin doğusundaki bir kesimin suları İç Anadolu Bölgesi'ndeki Eber ve Akşehir göllerine, kuzeydoğudaki toprakların

suları da Porsuk Çayı ve Sakarya Irmağı aracılığıyla Karadeniz'e gider Bölgenin kuzey kesiminden kaynaklanan suları da Marmara Denizi'ne dökülen Kirmastı (Kemalpaşa) Suyu ve Susurluk Çayı'nın başlangıç kolları toplar Ege Bölgesi'nden doğan akarsuların çoğu Bakırçay ile Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes ırmakları aracılığıyla Ege Denizi'ne ulaşır Bu akarsuların yığdığı alüvyonlarla oluşan ovaların verimli toprakları bölgenin tarım alanlarını oluşturur
Ege Bölgesi'ndeki başlıca doğal göller Bafa ve Marmara gölleri, yapay göller ise Demirköprü ve Kemer baraj gölleridir

Çok sayıdaki girinti ve çıkın tılarıyla danteli andıran Ege kıyıları, kuzeyde Baba Burnu'ndan, güneyde Marmaris'in doğusunda yer alan Karaağaç Koyu'na kadar uzanır Bu kıyıdaki başlıca girintiler Edremit, Çandarlı, İzmir, Kuşadası, Güllük ve Gökova körfezleridir Bu kıyıların açığında yer alan ve Türkiye sınırları içinde kalan eh büyük adalar ise Alibey (Cunda) Adası, Uzunada ve Karaada'dır
İklim ve Bitki Örtüsü
Asıl Ege Bölümü Akdeniz ikliminin etkisi altındadır Bu bölümde yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise ılık ve yağışlı geçer Buna karşılık İçbatı Anadolu Bölümü'nde, İç Anadolu Bölgesi'ndekini andıran kara iklimi görülür Bu kesimde yazlar kurak ve kıyıya göre ılık, kışlar ise oldukça soğuk ve kar yağışlıdır Asıl Ege Bölümü'nden daha az yağış alan bu kesimde en yağışlı mevsim ilkbahardır

İki bölüm, doğal bitkii örtüsü açısından da bazı farklılıklar gösterir Kıyı düzlüklerinde makiler ve zeytinliklerden oluşan bitki örtüsü iç kesimlerdeki yüksek düzlüklerde yerini bozKir (step) görünümü yaratan çalılara ve otsu bitkilere bırakır Asıl Ege Bölümü'nde kıyıdan başlayan kızıl çamlar, bazı yörelerde zeytinliklerden sonra meşelerle karışık ormanlar vardır Daha yükseklerde kara çam ormanları yer alır Kozak Dağı'nın yamaçları fıstık çamlanyla kaplıdır İçbatı Anadolu'nun yüksek kesimlerinde daha çok kara çam ormanlarına rastlanır

Bölgenin güney kesimindeki kıyı şeridinde turunçgillerden oluşan bahçeler geniş yer tutar Türkiye'de yalnızca Akdeniz ve Ege bölgelerinin komşu olduğu kıyı kesiminde bulunan günlük ağaçlarına Marmaris kıyılarında da rastlanır

Ekonomi

Ege Bölgesi, Türkiye'de tarım, sanayi, ticaret ve turizm alanında en gelişmiş bölgelerden biridir Ülkemizin dışarıya sattığı başlıca tarımsal ürünlerden bazılarının önemli bir bölümü Ege Bölgesi'nde yetiştirilir

İçbatı Anadolu Bölümü'nde daha çok tahıl ve şekerpancarı üretilir, hayvancılık yapılır Asıl Ege Bölümü'nde yetiştirilen başlıca ürünler pamuk, tütün, çekirdeksiz üzüm, incir, zeytin, turunçgiller ile çeşitli sebzelerdir Türkiye'deki zeytin ağaçlarının yarısına yakını bu bölgededir Kuru üzüm ile incir Ege Bölgesi'nin tanıtıcı ürünlerinin başında gelir Otlakların bir bölümünün tarım alanına çevrilmesinden sonra gerileyen hayvancılığın en önemli dalları arıcılık ve tavukçuluktur Bir zamanlar önemli bir gelir kaynağı olan süngerciliğin yapıldığı Ege Denizi'nde avlanan balıkların bir bölümü yurtdışına satılır
Eskiden dokuma, halı, iplik, zeytinyağı ve besin maddeleri gibi yalnızca tarım ürünlerinin işlenmesine dayalı olan bölge sanayisi son yıllarda büyük gelişme göstermiş, bu alanda Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sıraya yükselmiştir Bölgede tarımsal ürünleri işleyen

pek çok fabrikanın yanı sıra şeker, yapay yem ve gübre, çimento fabrikaları, elektronik, kimya, makine ve yedek parça dallarında üretim yapan bazı sanayi kuruluşları vardır Aliağa'daki petrol rafinerisi ülkemizin ve bölgenin en önemli kuruluşlarındandır
Yeraltı kaynaklan bakımından zengin olan Ege Bölgesi'nde altın, uranyum, linyit, zımpara taşı ve mermer yatakları işletilmektedir İzmir yakınlarında Türkiye'nin başlıca tuz üretim alanlarından biri olan Çamaltı Tuzlası vardır Çıkarılan linyitlerin bir bölümü Soma, Tunçbilek ve Yatağan'daki termik santrallarda kullanılmaktadır Adıgüzel, Demirköprü ve Kemer barajlarında kurulan hidroelektrik santrallannda da elektrik enerjisi üretilmektedir

Doğal güzellikleri ve çeşitli uygarlıklardan

kalma anıt ve yapılarla dolu tarihsel kentleriyle Ege Bölgesi turizm açısından ilgi çeken bir yöredir Kıyı kesiminde kışların kısa, yazların da sıcak ve uzun geçtiği bölgedeki başlıca tarihsel kentler Assos, Bergama, Şart, Efes, Milet, Bodrum ve Pamukkale'dir Bölgede doğal bitki örtüsü ve hayvan toplulukları için koruma alanları ayrılmıştır Ayrıca kamp kurma ve piknik yapma olanakları sağlanan birçok orman içi dinlenme yeri de vardır Manisa'nın güneyindeki Spil Dağı'nda yaklaşık 5000 hektar, Kuşadası'nın güneyindeki Dilek Yarımadası'nda da yaklaşık 11000 hektar alanda ulusal parklar kurulmuştur

Turizm bakımından büyük önem taşıyan Ege kıyılarında çeşitli tatil köyleri ve siteleri; yazlık konut, otel, motel ve pansiyonlar yapılmıştır Bölgenin başlıca turizm merkezleri Akçay, Ayvalık, Foça, İzmir, Çeşme, Kuşadası, Bodrum, Datça ve Marmaris'tir Kuşadası, Bodrum ve Marmaris'teki yat limanları yat turizmi açısından büyük önem taşır

Türkiye'nin en büyük limanlarından biri İzmir'dedir Ayrıca Dikili Çeşme, Kuşadası, Bodrum ile Marmaris'teki liman ve iskeleler turizm açısından önem taşır Bölgenin en büyük havaalanı İzmir'deki Menderes Havaalanıdır