Denizyıldızı-Derisi Dikenliler

Denizyıldızı-Derisi Dikenliler

Karaya vurmuş bir denizyıldızına daha ilk bakışta bu ilginç hayvanın adının nereden kaynaklandığı hemen anlaşılır Derisidikenlilerden olan denizyıldızının görünümü, ortadaki bir diskin çevresinden ışınsal olarak uzanan kollarıyla gerçekten bir yıldız motifini andırır

Çünkü bazı türlerde kol sayısı değişirse de tipik bir denizyıldızının beş tane kolu vardır Bu kolların ve ortadaki gövde diskinin üstü genellikle kemiksi levhalarla, kısa dikenlerle ve küçük kıskacımsı organlarla kaplıdır İçi oyuk olan kolların alt yüzeyinde ise bir oluk boyunca sıralanmış çok sayıda kısa ve ucu kapalı borucuk bulunur

Bunlar denizyıldızının hem yer değiştirmesini, hem de avlanmasını sağlayan "tüp ayak"larıdır Tüp ayakların hepsi gövdenin içini ağ gibi saran bir boru şebekesiyle bağlantılıdır Gövde diskinin üst yüzeyindeki küçük bir delikten içeriye çekilen su önce bu boruları, sonra tüp ayakları doldurarak ayakların gerilip dışarıya doğru uzamasını sağlar Tüp ayaklar içeriye çekildiği zaman da su girdiği yoldan dışarı atılır Bazı denizyıldızlarının tüp ayaklarının ucunda sert yüzeylere sıkıca tutunabilen birer çekmen (vantuz) bulunur

Denizyıldızının başlıca besini mercan polipleri, derisidikenlilerin öbür üyeleri ve midye, istiridye gibi yumuşakçalardır Denizyıldızı bir midye ya da istiridye bulduğunda önce kollarıyla hayvanın çevresini sarar ve kabuğun iki yarısını (çenetleri) birbirinden ayırmak için tüp ayaklarıyla sıkıca tutunarak çekmeye başlar Yumuşakçanın çenetlerini birbirine bağlayan kaslar çok güçlüdür; ama saatlerce aynı kuwetle çeken denizyıldızına uzun

süre direnemez ve sonunda kabuk açılır Denizyıldızı kabuğun içindeki bu yumuşak hayvanı yemek için midesini ağzından dışarı çıkarır ve avının üstünü midesiyle örterek sindirene kadar öylece kalır Derisidikenlilerin hemen hepsinde olduğu gibi hayvanın ağzı gövdenin alt yüzünde, boşaltım deliği (anüs) ise üsttedir (Ayrıca bak )


DERİSİDİKENLİLER; Yumuşakçalar
Denizyıldızlarının bütün denizlere dağılmış 1800 kadar türü vardır Genellikle canlı renklerle bezenmiş olan bu türlerin çoğu Büyük Okyanus'un kuzeyinde, bazıları 6000 metreye varan derinliklerdeki deniz tabanında çamura gömülü olarak yaşar
Denizyıldızlarının gövde disklerinin büyüklüğü, kollarının sayısı ve uzunluğu türden türe değişir Kolların iki ucu arasındaki uzaklık genellikle 20 cm kadardır; ama kol açıklığı 1 santimetreyi ancak bulan ya da 60 santimetreyi geçen türlere de rastlanır

Orta Amerika'nın batı kıyılarında yaşayan kısa kollu, geniş gövdeli denizyıldızlarında ise kol sayısı 50'yi bularak rekor düzeye ulaşır Denizyıldızlarında kopan bir kol yeniden uzar, hatta bazı türlerde kopmuş küçük bir kol parçasından yeni bir birey gelişebilir
En ilginç türlerden biri de ılık denizlerde yaşayan ve mercan polipleriyle beslenen dikentaçlı denizyıldızıdır (Acanthaster plancı) Kol sayısı 12 ile 19 arasında değişen, kol açıklığı ise 60 santimetreyi bulan bu denizyıldızının battığında acı veren dikenleri

sümüksü bir maddeyle kaplıdır Bu denizyıldızı ilk kez 1960'larda aşırı sayıda çoğalarak Avustralya'nın Büyük Set Resifleri'ndeki mercan kayalıklarına zarar vermeye başladığı zaman dikkatleri üstüne çekti O yıllarda bu hayvanlar o kadar çoğaldılar ki bazen metre kareye 15 denizyıldızı düşüyordu Mercan kayalıkları için tehlike yaratan bu çoğalmayı engellemek üzere pek çok denizyıldızı öldürüldü

Ama sonradan bu nüfus patlamalarının yaklaşık 70 yılda bir gerçekleştiği ve bir süre sonra çoğalmanın normal düzeye indiği anlaşıldı Üstelik dikentaçlı denizyıldızı da ürkütücü görünümüne karşılık bazı deniz hayvanlarına yem olduğu için, bu saldırganlar denizyıldızının aşırı çoğalmasını engelleyerek doğal dengenin yeniden kurulmasına yardımcı olur

DENiZ YILDIZI - STARFISH - SEA STAR

Asteridae

Denizyıldızı: Derisidikenliler (Asteridae) familyasından denizyıldızlarının 200'den fazla türü vardır Başlıca özellikleri, kollarının dallı olmaması, pek esnek olmamaları, genellikle kollarının kaide bölümünün geniş ve sayılarının 5 (ne var ki Asterina cinsinde 6-8'e, Solaster cinsinde 14'e kadar varan dala rastlanır) olmasıdır Ortada yer alan bir disk çevresinde ışın düzeni içinde sıralanan bu kolların boyları genellikle kısadır ve birbirlerinden pek uzak değildir Kollar rastlantı sonucu hatta isteyerek kopabilir ve kopan kolların her biri eksiksiz bir hayvana dönüşür Denizyıldızının karın yüzünde kolların olukları içinde küçük çekmenler ve ortada ters yüz olabilen bir sindirim kesesi vardır Asıl denizyıldızı (Asterias rubens), çekmenlerini kabukları üzerine yapıştırarak kabuklarını açtığı midyelerle beslenir Kabuğunu açtığı midyenin içine ters dönmüş midesini sokar ve hayvan evreninde çok ender rastlanan bir dış sindirimi gerçekleştirir Denizyıldızının başkalaşımı çok karmaşıktır ve larvalar erişkinlere hiç benzemez